Koliko ima srpske dijaspore (3): Devet velikih seoba
Geografska oblast koja je, posle Prvog svetskog rata, postala teritorija jugoslovenske države, bila je svedok mnogih migracija od otomanskog osvajanja krajem 14. veka do današnjih dana. Masovnije seobe odigrale su se krajem 17. i početkom 18. veka. Imigranti, gde god da su se naseljavali, mešali su se sa starim doseljenima i autohtonim stanovništvom, tako da se prema tvrdnjama srpskog geografa Jovana Cvijića, tokom pet vekova, etnički sastav stanovništva regiona, koji se danas naziva Zapadni Balkan, znatno promenio.
Stručnjak za migracije Vladimir Grečić objašnjava da su najstarije velike migracije počele posle otomanskog osvajanja, kada su mnogi ljudi bežali ispred osvajačke vojske.
- Važno je istaći da je najveći deo migranata tokom vladavine Turaka išao više prema drugim južnoslovenskim zemljama, nego na sever, odnosno na Habzburšku teritoriju. Kada je, međutim, Osmansko carstvo ušlo u period krize, posebno u poslednjoj deceniji 18. i prvoj 19. veka, migracija je krenula na sever. Posle postepenog oslobođenja Srbije od turske vladavine, posebno u periodu između 1830. i 1860. godine, mnoge srpske porodice iz Banata, Bačke, Srema i Hrvatske počele su da se doseljavaju duž reke Morave, gde su izgledi za seljake bili dobri - priča Grečić.
Kada je, prema njegovim rečima, život u Srbiji postao skuplji, siromašnije porodice su išle dalje na jug do regiona koji je oslobođen od Turaka, 1878, a slabo se tada iz Srbije išlo na druge kontinente.
- U prekookeanske seobe su u najvećoj meri išli Srbi koji su živeli na teritoriji Austrougarske monarhije i u Crnoj Gori - pojašnjava Grečić.
Predsednik parlamentarnog odbora za dijasporu Aleksandar Čotrić ukazuje da su se Srbi posle devet seoba obreli na pet kontinenata.
Odlazak u bolji život
Prva velika seoba kao zametak srpske dijaspore desila se 1690. godine sa Arsenijem Čarnojevićem, a druga je usledila 1740. godine, predvođena Arsenijem Jovanovićem. Na taj način je nastajala prva dijaspora u Austriji, Mađarskoj, Rusiji, Češkoj, Slovačkoj...
