Zvona iz klisure

0

Na tromeđi opština Šipovo, Jajce i Donji Vakuf nalazi se manastir Glogovac, posvećen Svetom Georgiju. Podignut je još u prvoj polovini 14. veka, u vreme vladavine srpskih kraljeva Dragutina i Milutina Nemanjića, podno starog grada Šrp, ali ga predanje smešta u doba Osmanlija. Tako se i danas priča da su se narodne srpske starešine u 19. veku, sačekavši pogodan trenutak da dobiju svoj svoj hram, obratile velikom veziru Omer paši Latasu sa molbom da im odobri izgradnju crkve. Vezir, inače poturčenjak rodom iz Like, uputio ih da potraže pristanak od Stambola, ne očekujući da će im to uspeti. Kada je od sultana ipak stiglo odobrenje, vezir je morao da dozvoli gradnju crkve, ali je besno naredio da ona mora biti podignuta na takvom mestu odakle se neće čuti zvuk crkvenog zvona. Većajući šta da rade starešine su se dosetile da je u uskoj klisuri rečice Glogovac nekada postojao srednjovekovni manastir, te odlučiše da novi izgrade baš na tom mestu.

Janjski sabor
Janjski sabor koji se održava u manastiru Glogovac svake godine za praznik Svih Svetih, jedna je od najvećih duhovnih manifestacija u Republici Srpskoj. Tradicija ovog sabora potiče još od Kraljevine Jugoslavije, i prekinuta je posle Drugog svetskog rata. Na prvom obnoviteljskom saboru, služenjem arhijerejske liturgije, 1991. godine Glogovac je osveštao patrijarh Pavle, a episkopa bihaćko-petrovačkog Hrizostoma rukopoložio u čin arhimandrita manastira Glogovac. Bila je ovo prva poseta jednog srpskog patrijarha Janju.

Glogovac je oduvek delio sudbinu svog naroda, nekoliko puta je rušen, a prvi put odmah po osvajanju Bosne i Hercegovine 1463. godine. Tada su turske ordije nabile na kolac igumana Joanikija, što je opevano u narodnim pesmama. Prvi put je Glogovac obnovljen 1869, a osveštao ga je mitropolit Dionisije Ilijević i posvetio velikomučeniku Georgiju. Nešto kasnije, 1875. godine, počeo je bosansko-hercegovački ustanak poznat pod imenom Nevesinjska puška kojim su Srbi pokušali da zbace otomanski jaram. Ustanak je ugušen, a mnoge stare svetinje, ali i one tek podignute i obnovljene, zapaljene su ili porušene. Iako manastir Glogovac tada nije mnogo stradao, njegov opstanak je doveden u pitanje. Drugi put je temeljno obnovljen posle austrougarske okupacije, oko 1892. godine. Tada je oko manastira podignuto naselje koje je postalo upravni centar Janjske visoravni. Ustaška vlast je 1941. godine, zapalila naselje i kompleks manastira Glogovac, a naredne godine, na praznik Pokrova Presvete Bogorodice uništila je i crkvu. Obnova manastirske crkve odobrena je šezdesetih godina prošlog veka, a odlukom Svetog arhijerejkog sabor Sprske pravoslavne crkve Glogovac je 1990. godine ušao u sastav novoosnovane Eparhije bihaćko-petrovačke. Poslednja obnova manastira preduzeta je 2001. godine.

 

 

OSTAVITE KOMENTAR

Please enter your comment!
Please enter your name here