Magična vojvođanska prestonica Novi Sad, zavičaj je lekara i jednog od najomiljenijih dečijih pesnika Jovana Jovanovića Zmaja, koji je toliko voleo ovaj grad da ga nikada nije napustio. Životu u gradu kulture, poznatom kao Srpska Atina, nisu odoleli ni poznati naučnik Albert Ajnštajn i supruga mu Mileva.
Čuveni pesnik, kojeg su deca zvala Čika Jova, rođen je u starom delu Novog Sada u Ulici zlatne grede. Kasnije je prešao u novosadsko naselje Sremska Kamenica na obali Dunava, gde je proveo poslednje godine života. Njegova rodna kuća je vremenom srušena a na njenom mestu je izgrađena gimnazija dok je od kuće u Kamenici napravljen spomen-muzej.
Velikom pesniku kojeg deca i danas obožavaju, Novi Sad je dodelio ulicu, po njemu nazvao gimnaziju i podigao mu spomenik ispred Vladičanskog dvora, a jedan krasi i centar Kamenice. I čuvenom srpskom slikaru, pesniku i dramskom piscu Đuri Jakšiću Novosađani su podigli spomenik u predivnom Dunavskom parku.
– U našem gradu je boravio čuveni Ajnštajn, koji slavu i uspeh po mišljenju Novosađana duguje supruzi Milevi Marić (rođena u vojvođanskom Titelu). Zanimljvo je i to da su njihovi sinovi kršteni u Nikolajevskoj crkvi, a kuća u kojoj su boravili još se nalazi u Kisačkoj ulici – otkrivaju u TO Novog Sada.
Ovo je grad muzeja i galerija. U jednoj od tri glavne ulice, Dunavskoj koja počinje zgradom Gradske biblioteke, nalaze se Zbirka strane umetnosti i čak dva muzeja Vojvodine. U gradskom centru, na Trgu Galerije ušuškane su tri galerije sa reprezentativnim galerijskim postavkama od nacionalnog značaja. U ovom gradu se nalazi i sedište Matice srpske, najstarije i najuglednije srpske književne, kulturne i naučne institucije. I “višnja” za kraj – Novi Sad je proglašen za Evropsku prestonicu kulture za 2021. godinu.
Čika Jovina kuća
Čika Jova je od 1875. do 1904. živeo u žutoj kući u samom centru Kamenice. U kući je danas Zmajev muzej, a u dvorištu mala bista jednog od najvećih srpskih romantičara.
Matica srpska
Izdavanje srpskih knjiga i prosvećivanje činilo je Maticu srpsku stožerom najobrazovanijih ljudi u Srbiji i van nje u XIX veku. Osnovana 1826. u Budimpešti, u Novi Sad je preseljena 1864. Zgrada u kojoj je danas izgrađena je novcem najveće srpske dobrotvorke Marije Trandafil. Letopis Matice Srpske je najstariji književni časopis na svetu koji izlazi od 1824.
Pravoslavni hram
Najznačajniji pravoslavni hram u Novom Sadu je Saborna crkva sv. Georgija (Đorđa). Hram, izgrađen 1734. od kamena i opeke, nekoliko puta je obnavljan. Zidne kompozicije je naslikao Stevan Aleksić, a ikone u Beču čuveni Paja Jovanović. Krst od crvenog mermera u porti smatra se najstarijim javnim spomenikom u gradu.
Najmanja crkva
Nikolajevska crkva iz tridesetih godina XVIII veka najmanja je pravoslavna bogomolja u gradu. Posvećena prenosu moštiju svetog oca Nikolaja, crkva je slabo opremljena, bez ukrasa na zidovima. I Ikonostas je skroman i jednostavan, a lepotom se ističe ikona Sv. Nikole.
Muzeji o Vojvodini
Muzej Vojvodine spada među najstarije i najbogatije muzejske ustanove Srbije sa zbirkama iz arheologije, istorije, istorije umetnosti i etnologije koji čuvaju blizu 500.000 originalnih predmeta. Muzej savremene umetnosti Vojvodine, osnovan je 1966, sadrži 2.500 radova savremene umetnosti i kulture Vojvodine i regije.
Impozantna kolekcija
U stalnoj postavci Galerije Matice srpske, izloženo je više od 500 veoma vrednih dela srpske nacionalne umetnosti. Postavka je podeljena u tri grupe prema raydobljima: XVIII (ikone, religiozna dela i portreti), XIX (ljudi i događaji značajni za srpsku istoriju) i XX vek (moderna i savremena umetnost).
Spomen i poklon zbirke
Spomen-zbirka Pavla Beljanskog čuva najznačajnija dela srpske i jugoslovenske umetnosti nastala između dve svetska rata dok poklon zbirka Rajka Mamuzića (galerija likovne umetnosti) izlaže dela srpske umetnosti posle II svetskog rata.
Kako stići ?
Koordinate: 45°15’18” SGŠ; 19°50’41” IGD
Aerodrom “Nikola Tesla” (Beograd) – Novi Sad 70 km
Novi Sad – granični prelazi sa Mađarskom: Horgoš, Bački Breg i Kelebija (oko 120 km); sa Hrvatskom: Bačka Palanka, Batrovci i Bezdan (40, 90 i 112 km); sa Rumunijom: Srpska Crnja, Vatin i Kaluđerovo (101, 129 i 199 km); sa BiH: Sremska Rača 88 km
Novi Sad – Sremska Kamenica 6 km