Beč – U okviru manifestacije “Dani Srbije i Srpske” u Beču je otvorena izložba “Banjaluka – centar Vrbaske banovine”. Ova izložba Arhiva RS premijerno je prikazana krajem aprila u Banjaluci, prošlog meseca povodom “Dana RS u Srbiji” i u Beogradu, a sada je u Svečanoj sali 10. bečke opštine. Izložba prikazuje doba između dva svetska rata, period od 1929. do 1941. godine, doba koje se smatra jednim od zlatnih perioda Banjaluke.
– Prošlost Banjaluke između dva svetska rata već duže privlači pažnju ovdašnjih istraživača, jer je reč o izuzetnom periodu u istoriji grada, kada je Banjaluka, od skromnog okružnog mesta iz vremena austrougarske uprave, izrasla u politički, privredni i kulturni centar jedne od devet jugoslovenskih banovina – kazao je Bojan Stojnić, direktor Arhiva RS.
On je ukazao da je razdoblje između dva svetska rata po mnogo čemu specifično, najpre po činjenici da je posle više vekova grad počeo da se razvija unutar slobodne nacionalne države. Premda se na čelu Banovine od 1929. do 1941. godine smenilo pet banova, najsnažniji pečat razvoju Banjaluke i Vrbaske banovine dao je njen prvi ban Svetislav – Tisa Milosavljević.
– U podizanju i izgradnji Banjaluke kao centra Banovine Milosavljević je okupio oko sebe najčuvenije graditelje, arhitekte, slikare i vajare, ne samo iz Banjaluke već iz cele Kraljevine Jugoslavije. Grad je preko noći postao veliko gradilište, dobivši više reprezentativnih javnih objekata, palate Banske uprave i Banskog dvora, po kojima je i danas poznat – rekao je direktor Arhiva RS.
Elektrifikacija grada bila je u punom zamahu, asfaltirano je više kilometara ulica, a izgradnja modernog vodovoda znatno je uticala na poboljšanje higijenskih i opštih zdravstvenih prilika.
– Gradnja monumentalnog gradskog jezgra zaokružena je 1934. podizanjem Doma kralja Petra Prvog Oslobodioca i završetkom zgrade Hipotekarne banke 1936/1937. godine – objasnio je Stojnić.
Zaokružen segment
Izložba arhivskih dokumenata “Banjaluka – centar Vrbaske banovine” rezultat je višedecenijskog naučnog i profesionalnog rada autora na polju arhivistike i istoriografije, a ova izložba zaokružuje sve segmente društvenog života Banjaluke u razdoblju renesansnog karaktera Vrbaske banovine.
