Verovatno nijednom, od juna 1999. godine u Prizrenu nije bilo srpskog življa, koliko prošlog vikenda. Na dan, na trenutak, grad cara Dušana ponovo je oživeo, pevao. Jedna srpska svadba u Sabornoj crkvi Svetog Đorđa, sa mladencima u prizrenskoj nošnji, plus manifestacija U susret Vidovdanu okupili su veliki broj Srba rasutih, ne samo po Kosmetu, već i po “belom svetu”.
Jedna od desetak pravoslavnih svadbi od progona srpskog naroda sa Kosmeta 1999. zabeležena je prošle subote. Lazar Radivojević i Zorana Šemić, deca starih prizrenskih porodica, zakleli su se na ljubav pred Bogom u gradu predaka.
Lazar, čiji se otac Slaviša mnogo pre 1999. godine odselio u Lugano, rođen je u Švajcarskoj. Ipak, ljubav prema Prizrenu, Sredačkoj župi, odnosno Milačićima iznova ga je vraćala na prag kuće dede Momčila, odnosno pradede Krste. Stalno je Lazar, sa braćom Milošem i Dušanom, dolazio na Kosmet. Sudbina je htela da oženi upravo devojku sa svete srpske zemlje, Zoranu, ćerku prizrenskog slavuja, Ranka Šemića.
– Sve je počelo na promociji moje zbirke “Pribežište” u Parohijskom domu Hrama Svetog Save u Beogradu. Lazar je tada došao sa kumom Aleksandrom Jeremićem, braćom Dušanom i Milošem i ocem Slavišom, kome je zbirka bila posvećena. Na promociji su puštani snimci koje su iz drona snimali momci obilazeći svetinje na Kosovu i Metohiji – priseća se Nada Hadži Perić, Lazareva tetka.
Tog 26. oktobra 2018, na Svetu Petku, desio se sudbonosni susret novopečenog bračnog para Radivojević.
– Tom prilikom je pevao Ranko Šemić, a Zorana je bila u publici. Brzo posle toga, otpočeli su vezu, koja je krunisana brakom – priča ponosna tetka.
Lazar i Zorana su se verili prošle godine u Dečanima.
– Venčali smo se u januaru, u Luganu, a svadbeno veselje organizovali u Beogradu. Crkveno venčanje smo, uz blagoslov vladike Teodosija, zakazali u Sabornoj crkvi u Prizrenu. Zorana je rođena u Prizrenu, a ja Dušanov grad smatram svojim. Tu su moji koreni, tu ljubav nosim od porodice – ne krije Lazar.
U Sabornoj crkvi Svetog Đorđa organizovano je liturgijsko venčanje, koje su služili otac Mihailo, iguman manastira Sveti arhangeli i otac Isidor, prorektor Bogoslovije, zatim nekadašnji paroh Crkve Svetog Đorđa, Ilija Šmigić i njegov sin Savo, poreklom iz grada podno Šar-planine, otac Jovan, sadašnji starešina Saborne crkve Svetog Đorđa, paroh novopazarski Sava, sveštenik brezovački Boško, a za pevnicom su se našli bogoslovi…
Lazar i Zorana venčali su se u prizrenskoj nošnji.
– Nošnja je bila zajednička ideja i jedinstvena odluka, jer oboje čuvamo Prizren u sebi. Naručena je, odnosno posebno rađena po našoj meri – kaže Zorana.
Tetka Nada nam je otkrila šta su, zapravo, mladenci imali na sebi.
– Snajka je bila u dimijama, vezanim širokim pojasom, sa prelepom bordo-zlatnom anterijom (džubetom) ispod koje je mintan čiji se vezeni rukavi slobodno spuštaju niz ruke. Na glavi joj čelenka sa zlatnim dukatima. Neki raspoređeni i po njenom lepom, visokom čelu. Ispod anterije košulja od belog prizrenskog platna. Na nogama bele čarape i bordo vezene papuče na maloj štikli. Prava Prizrenka po odelu i stavu koji nosi u genima. Lazar je bio u čakširama od sukna, sa nogavicama obogaćenim vezom. I on obavijen šarenim pojasom i ukrašen džamadanom sa šam-aladžom na tanke prugice i bela košulja. Na leđima mintana dva izvezena krstića crvenom bojom, tek da obeleže veru. Na glavi fes…
Iz crkve, posle kola u porti i šetnje po Prizrenu, mladenci i svatovi uputili su se ka manastiru Sveti arhangeli, gde je priređen svadbeni ručak, uz iće, piće i muziku.
Pomoć za svetinje
Lazar, Dušan i Miloš, uz oca Slavišu, nesebično više od dve decenije pokazuju ljubav prema Kosmetu. Porodična kuća u zaseoku Milačići je obnovljena, tamo se provode odmori, odnosno svaki slobodan trenutak.
Ova porodica je po Švajcarskoj redovno sakupljala novac za obnovu i pomoć srpskim svetinjama na Kosmetu. To rade i danas, zajedno sa tetkom Nadom i tečom Branislavom Hadži Perićem, koji žive u Beogradu, ali im je duša ostala u Prizrenu, pa mu se stalno vraćaju.
Radivojevići su kompletno obnovili crkvu u zaseoku Milačići i redovno je održavaju.
Poezija o rodnoj grudi
Lazareva tetka, Nada Hadži Perić poezijom i prozom leči nostalgiju za rodnom grudom. Nedavno je, u manastiru Svetih arhangela kod Prizrena, baš na Lazarevu subotu, imala promociju najnovije knjige, “Zapis iz Prizrena, sa izvora”.
Svečanost je otvorio iguman manastira arhimandrit Mihailo Tošić, a u predstavljanju knjige, pored autorke učestvovala je i prof. Olivera Radić iz Orahovca, dok su veče muzički oplemenile Mirjana Barać iz Kosovskih božura i Pavlina Radovanović iz Orahovca.
Knjiga “Zapis iz Prizrena, sa izvora” je izdanje Instituta za srpsku kulturu Priština, Leposavić i posvećena je Lazaru, Dušanu i Milošu.
Pesma u amanet
Portom manastira Svetih arhangela 28. maja orilo se “Veseli se srpski rode”, “Oj, Kosovo, zemljo moja voljena”… Oko 700 mališana predstavnika 16 kulturno-umetničkih društava i pevačkih grupa, igralo je i pevalo. Deca iz Štrpca, Velike Hoče, Gotovuše, Goraždevca, Prilužja, Kosovske Mitrovice, Zubinog Potoka, Leposavića, Zvečana, Raniluga, Berivojca, Babinog Mosta, Kosovske Kamenice priredila su spektakl za sećanje, u amanet narednim godinama, dolazećim generacijama. Osim folklora mališani su svoje umeće pokazali i u okviru likovne radionice crtajući i slikajući verske i tradicionalne motive, prikaze narodnih običaja.
Dečja smotra folklora U susret Vidovdanu organizovana je na ruševinama Dušanove zadužbine. Graja dece parala je uobičajenu tišinu, grejala srca, ne samo nekolicine ljudi koji žive u Prizrenu, već svih onih koji su tog dana bili pored Bistrice. Mnoga deca, iz svih krajeva Kosmeta, došla su u pratnji roditelja, pa se u manastirskoj porti našlo i staro i mlado…
Cilj ove manifestacije je čuvanje i negovanje tradicije i narodnih običaja, ali i da deca upoznaju svoje vršnjake, istoriju, kulturu i da na ostacima Svetih arhangela grade kulturu sećanja i potrebu da se uništeno obnavlja.
Ovu manifestaciju, zajedničkim snagama, organizovali su Dom kulture Gračanica, Savez amatera Kosova i Metohije, Eparhija raško-prizrenska i bratstvo manastira Svetih arhangela. Svim učesnicima dodeljeni su medaljoni, diplome i pehari, kao motivacija za dalji napredak i razvijanje talenata.
Manifestaciju su podržali kancelarija za Kosovo i Metohiju i Ministarstvo kulture Srbije.
Dečjom smotrom počele u Vidovdanske svečanosti 2022.
Jerođakon Vlasije
Prvi učenik obnovljene Prizrenske bogoslovije, otac Vlasije, primio je svešteni đakonski čin u manastiru Visoki Dečani, gde je prethodno i zamonašen. Rukopoložio ga je vladika Teodosije za jerođakona i otac Vlasije ostaje da služi u drevnom manastiru.
Reč je o učeniku treće generacije obnovljene Prizrenske bogoslovije, prvom među đacima ove škole koji je krenuo monaškim putem. Iz crkve su rukopoloženje opisali kao “istorijski dan”, a prisustvovali su mu, odnosno sasluživali vladiki, igumani Visokih Dečana i Crne Reke – arhimandrit otac Sava i otac Andrej, koji je tokom školovanja bio i razredni starešina mladom jerođakonu.
Inače, otac Vlasije je iz svešteničke porodice. Roditelji – otac Miroslav i majka Ivana, takođe su prisustvovali rukopoloženju u Visokim Dečanima.
U Prizrenskoj bogosloviji od obnove 2011. nedavno je završila 7. generacija učenika, ukupno 70 mladih sveštenika.
