Srpska istorija dobrim delom napisana je zadužbinama znamenitih i rodoljubivih Srba. Osnivanjem zadužbina naši preci su darovali srpskom narodu bogatu baštinu pismenosti, umetnosti, graditeljstva i pravoslavne svetosavske duhovnosti.
Ovo su reči koje u u svojim govorima voli da istakne Radmila Milentijević, profesor iz Njujorka, inače u narodu poznata kao velika dobrotvorka koja nesebično pomaže srpski narod gotovo u svim oblastima i brojnim državama.
Sačuvani koreni
U riznicama srpske duhovnosti i kulture srpski narod je sačuvao svoje korene i istorijsko pamćenje – govori Milentijević i dodaje da je sve to, pored drugih važnih razloga vezanih za njen život i rad, snažno motiviše i opredeljuje da čini dobra dela.
Rođena je, kako podseća Slavko Vejinović, 27. oktobra 1931.u Azanji, a odrasla u Beogradu. Studirala je na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, magistrirala na Čikaškom univerzitetu na istoriji 1961, a doktorirala na Univerzitetu Kolumbija u Njujorku 1970.
Profesorsku karijeru započela je 1966. na Katedri za istoriju Siti koledža Gradskog univerziteta u Njujorku, gde je 1984. godine izabrana za redovnog profesora. Godine 1993. se penzioniše, ali zadržava status “profesora emeritusa” (Ugledno priznanje koje se dodeljuje za veliki doprinos na Univerzitetu i svetu iz naučne oblasti kojom se bavi profesor. Napomena N. S. J).
Poslednjih decenija posvetila se humanitarnom radu. Godine 1994. osnovala je u Njujorku “Svetski srpski dobrovoljni fond” za humanitarnu pomoć, a pre svega, nabavku lekova i medicinske opreme za bolnice u Krajini, Republici Srpskoj i Srbiji. Neposredno je dopremila lekove u vrednosti više od pet miliona dolara, u humanitarnoj misiji sa više od 20 prekookeanskih letova. Do sada je uložila više od milion i petstohiljada dolara lične pomoći svom narodu u Srbiji, Republici Srpskoj, SAD, Francuskoj i Rumuniji.
Nebrojeni darovi
Njene darove su dobili: Srpska akademija nauka i umetnosti, Narodni muzej u Beogradu, Matica srpska u Novom Sadu, Crkva Svetog Save na Vračaru, Saborna crkva u Beogradu, Crkva Svetog cara Konstantina i carice Jelene u Nišu, Saborna crkva Svetog Save u Njujorku, manastir Nikolje, manastir Vraćevšnica, Eparhija raško-prizrenska i Kosovsko-metohijska (izgradnja kuće za devetočlanu porodicu u Binaču, opština Vitina), Crkva Svetog Ilije u Garašima, Crkva Svete Trojice u Jasenovim Potocima, manastir Sveta Petka u Bjeljini, Republika Srpska, manastir Crkva Svetog Jovana Krstitelja u Patersonu – Nju Džersi, Parohijski dom i Kulturni centar Srpske crkve u Rešici i manastire Bazjaš i Zlatica – Rumunija, Crkva Svete Petke Paraskeve u Bondiju – Francuska, Prva ekonomska škola u Beogradu, Komesarijat za izbeglice Republike Srbije (kuća u Plavni za izbegličku porodicu)…
U Vlaškom Dolu upisana je kao ktitor Crkve Svetog Jovana Bogoslova, Parohijskog doma i Kulturnog centra – Zadužbine Radmile Milentijević. U Azanji je pomogla rekonstrukciju Crkve Svetih besrebrenika Kozme i Damjana i podigla parohijski dom, kao svoju zadužbinu. Ovo divno zdanje osveštao je patrijarh srpski gospodin Irinej 27. oktobra 2015. godine. Zbog ovih svojih velikih zadužbinskih dela, prof. dr Radmila Milentijević proglašena je za počasnog građanina Smederevske Palanke i grada Rešice u Rumuniji.
Sveti arhijerejski sinod SPC, 21. oktobra 2015, dodelio je Radmili visoko odlikovanje Orden Svetog Save drugog stepena, za “delatnu ljubav prema Svetoj majci Crkvi”. Ovo najviše priznanje Svetog arhijerejskog sinoda, kojeg verujući pojedinac može dobiti, patrijarh srpski gospodin Irinej uručio je Radmili Milentijević na osveštenju njene zadužbine u Azanji, 27. oktobra 2015. na njen 84. rođendan.
Godine 2010. osnovala je Fond Radmila Milentijević u Beogradu, koja nastavlja njen humanitarni rad, a 2011. ustanovila je nagradu “Prof. dr Radmila Milentijević” za najbolje studente na Filološkom i Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Ova naučnica finansirala je podizanje spomenika Filipu Višnjiću, velikom srpskom guslaru-pesniku u Višnjićevu (2010) i spomenik Vojvodi Đuši Vulićeviću u Azanji (2014). Među zadužbinske darove Radmile Milentijević spada i podizanje spomenika carici Milici u Trsteniku (2015).
Košnica znanja
Prof. dr Radmila Milentijević je, nakon što joj je uručen Orden Sv. Save Drugog stepena, istakla da zdanje njene zadužbine u rodnom kraju, treba da bude da bude košnica u kojoj će da se razvijaju duhovni i kulturni život, folklor, tradicija, da se zna šta je naš identitet, šta znači biti Srbin.
– Ja živim u dijaspori – nastavila je – danas mi je rođendan. “Osamdeset četiri godine mi je, a 62 godine živim u Americi, ali svaki moj prijatelj Amerikanac i Amerika znaju da sam Srpkinja, iz sela Azanja, pravoslavne svetosavske hrišćanske vere. Ja želim da se ovde okupljate u miru i slozi, da gradite svoju budućnost, jer mi smo srpski narod koji zna svoj identitet, svoje korene, istoriju, tradiciju, jezik. Čuvajte srpski jezik, ćirilično pismo, čuvajte sve ono što je srpsko i pravoslavno.”
Autor biografije Mileve Marić
Na Siti koledžu, Radmila Milentijević je, sve do penzionisanja, držala nastavu iz oblasti savremene evropske istorije, rukovodila programom poslediplomskih studija iz istorije i bila šef Katedre za istoriju (1990-1993). Učestvovala je na mnogim naučnim skupovima i objavljivala naučne radove u stručnim časopisima. Autor je biografije Mileva Marić Ajnštajn: “Life njith Albert Einstein” u izdanju United Njorld Press, Nenj Džork 2915. Izdanje na srpskom, Mileva Marić Ajnštajn: Život sa Albertom Ajnštajnom, izdala je Matica srpska 2010. i Prosveta 2012, i na francuskom Mileva Marić Einstein: Vivre avec Albert Einstein u izdanju L’Age D’Homme, Lausanne, 2912.
