Dokumentaciono-informativni centar “Veritas” podseća da se navršava 28 godina od stradanja 18 civila – Srba u Gornjim Grahovljanima u zapadnoj Slavoniji.
– Većina stanovništva iz ovog mesta u strahu da im se ne ponovi 1941. napustili su ranije svoja ognjišta sa šireg područja pakračke opštine, ali je manji broj, uglavnom starijih meštana, ostao čuvajući kuće. “Zenge” su u ranim jutarnjim satima 29. decembra 1991. zauzele selo i sakupilo preostalih 18 meštana, te ih uz psovke i kundačenje, sproveli do šume nedaleko od sela gde su ih razapinjali i zakivali ekserima kroz ruke i noge po stabilima. Na kraju su ih likvidirali iz vatrenog oružja – podseća Savo Štrbac, predsednik “Veritasa”.
On kaže da je ovaj zločin posmatra 13-godišnji Slobodan Vidić koga su “Zenge” zarobile, azatim odvele u kasarnu u Slavonskoj Požegi odakle ga je posle nekoliko meseci spasao policajac iz Pakraca Ivo Pedić i odveo ga u svoje rodno selo Jakšić.
– Ivina supruga Radmila je Srpkinja rodom iz Gornjih Grahovljana i bila je u bliskom srodstvu sa Slobodanom. Pošto su komšije pretile Ivi da će mu baciti bombu u kuću zbog toga što čuva “četničko derište”, Slobodana su nakon pola godine ponovo vratili u požešku kasarnu, gde ga je u toku 1993. pronašao pripadnik civilne policije UNPROFORA, Kanađanin kapetan D.B. Nikolson i preveo na na srpsku stranu, kada je i ispričao kako su likvidirani njegovi meštani.
Savo Štrbac dodaje da je Nikolson poveo dečada do mesta zločina gde su našli na zabijene eksere i tragove od metaka, ali bez žrtava.
– Nikolson je narednih nekoliko mjeseci intenzivno tragao sa posmrtnim ostacima grahovljanskih Srba. Jedan trag je vodio u šumu u kojoj su i likvidirani, a drugi ka ribnjacima u Marinom selu kod Pakračke Poljane, gde je bio jedan od najzloglasnijih logora smrti u ratu devedesetih. Zbog opstrukcije i pretnji sa hrvatske strane, mesto gde su zakopani ipak nije pronašao – kaže Štrbac.
Kapetan Nikolson je naprasno morao da napusti UNPROFOR i vratiti se u Kanadu, odakle je uskoro Srbima u Okučane poslao mnogo dokaznog materijala u vezi zločina u Gornjim Grahovljanima, uz napomenu da je isti materijal predao i svojoj komandi.
– Bez obzira na sve to, zemni ostaci grahovljanskih Srba ni do danas nisu pronađeni, a Slobodan je 1994. poginuo na bihaćkom ratištu, pa je tako nestao i jedini svedok zločina u Gornjim Grahovljanima, za koji do danas niko nije odgovarao, ni pred domaćim ni pred međunarodnim sudovima – zaključuje Štrbac.
Prema popisu stanovništva iz 1991, u Gornjim Grahovljanima živelo je 136, u Donjim 188, a u Srednjim 43 stanovnika. Po zadnjem popisu iz 2011, u Gornjim Grahovljanima živelo je osam ljudi, u Donjim 33, a u Srednjim nije bilo nikoga.
