Veritas: 27 godina od zločina u Medačkom džepu

wikipedia.org

Dokumentaciono-informativni centar Veritasa podseća da se sutra navršava 27 godina od zločina nad Srbima u Medačkom džepu, odnosno podvelebitskim selima Divoselo, Čitlu i Počitelj.

U ovoj akciji hvatska vojska je ne samo proterala sve meštane, već im je i bukvalno, eksplozivom, sravnila do temelja svu imovinu.
Komandant UNPROFORA, general Žan Kot je 19. septembra 1991, posle kompletnog obilaska pomenutih sela, izjavio doslovce:
“Nisam našao znakova života, ni ljudi, ni životinja, u nekoliko sela kroz koja smo danas prošli. Razaranje je potpuno, sistematsko i namjerno”.

Savo Štrbac, predsednik Veritasa kaže da je najveći apsurd u svemu što su Hrvati napali zaštićenu zonu pod kontrolom Ujedinjenih nacija i zbog toga nisu snosili nikakve sankcije.
– Hrvatska vojska je u nastupanju pljačkala, palila, rušila kuće, trovala bunare, ubijala i masakrirala civile, vojnike i milicionere. Ono što nisu uspjeli u nastupanju, pobili su i uništili u povlačenju, koje je, uz posredovanje UNPROFOR-a, potrajalo do 17. septembra iste godine. Tragedija se odvijala pred očima UNPROFOR-a, koji nije bio samo pasivni posmatrač, već je uzeo i aktivnog učešća u pokušaju da preuzme kontrolu nad ovim područjem i spreči ubijanje preostalih ljudi i uništavanje njihove imovine, što im je i uspelo nakon trodnevnih borbi sa hrvatskom vojskom i policijom – ističe Štrbac.

U akciji hrvatske vojske stradalo je 88 Srba, od čega 46 vojnika, šest milicionera i 36 civila.
– Među žrtvama je bilo 17 žena a među civilima 26 starijih od 60 godina. Hrvatska je po završenoj akciji predala srpskoj strani 52 tela, a pripadnici UNPROFOR su, nakon što su u direktnoj borbi ušli u ovo područje, izvukli još 18 tela. Dva leša su izvukli pripadnici SVK, a jedno telo je pronađeno u aprilu 1994. godine. U maju 2000. godine istražioci Haškog tribunala pronalaze još 11 leševa skrivenih u jednoj septičkoj jami – naglašava Štrbac.
Štrbac podseća da je za zločine počinjene u ovoj akciji Tužilaštvo Haškog tribunala optužilo trojicu hrvatskih generala: Rahima Ademija, Janka Bobetka i Mirka Norca, dok je istraga protiv Petra Stipetića obustavljena pošto je, po rečima Glavne tužiteljice, uspeo dokazati “paralelnu liniju komandovanja”. Bobetku zbog bolesti optužnica nije ni uručena, a od izručenja Hagu spasila ga je smrt u aprilu 2003. godine.

– Predmet Ademi-Norac, Haški tribunal je, u septembru 2005, prebacio u nadležnost hrvatskog pravosuđa. Domaća optužnica ih je teretila za ubistvo 28 civila i 5 vojnika, te za uništavanje 300 različitih objekata, kompletno ubijanje stoke i trovanje bunara. Županijski sud u Zagrebu, u maju 2008, optuženog Ademija, vršioca dužnosti komadanta Zbornog područja Gospić, oslobađa svih optužbi, a optuženog Norca, komadanta operacije “Džep ’93”, proglašava krivim za nesprečavanje, a time i za podržavanje i ohrabrivanje ubistava četiri civila i pljačkanje imovine te ubijanje i mučenje po jednog ratnog zarobljenika, i osuđuje ga na jedinstvenu kaznu zatvora od sedam godina, koju mu je Vrhovni sud smanjio na šest godina.

Veritas podseća da je u aprilu 1991. godine u Divoselu živelo 344, u Počitelju 307, a u Čitluku 129 žitelja, skoro svi srpske nacionalnosti. U septembru 2020, u Divoselu ne živi niko, u Počitelju dvije starice, a u Čitluku četiri porodice sa ukupno deset članova.

Suđenja u Hrvatskoj

Počev od 2012, hrvatsko pravosuđe je optužilo još trojicu pripadnika HV-a: Josipa Krmpotića, komandira izviđačke čete 9. gardijske brigade HV-a, zbog dopuštenja podređenima da ubiju četvoricu neidentifikovanih zarobljenih vojnika RSK i naredbe da se pale i ruše kuće lokalnog srpskog stanovništva, te Velibora Šolaju i Josipa Mršića, pripadnike iste jedinice, zbog ubistva starije neidentifikovane ženske osobe.
– U međuvremenu sa sva trojica i osuđeni pred Županijskim sudom u Zagrebu: Josip Krmpotić je osuđen samo za naređivanje paljenja i rušenja srpskih kuća na tri godine, Velibor Šolaja na pet godina, a Josip Mršić na tri godine zatvora.
Iako je u pomenutim sudskim postupcima nesporno utvrđeno da su u zapaljenim kućama izgorjele i četiri žene, za njihovo paljenje niko nije odgovarao – ističe Savo Štrbac.

Još 11 nestalih

Na listi neidentifikovanih iz ovog zločina je još sedam osoba, a 11 se i dalje vodi kao nestali, među njima i sedmoro civila prosečne starosti – 74 godine.
– U ovoj hrvatskoj akciji ranjenika uopšte nije bilo. Upravo ta činjenica i rezultati pregleda tela na srpskoj strani od kojih su mnogima razbijene lobanje, odsecani delovi tela, a mnogi ubijeni hicima iz neposredne blizine ili tako što su živi bacani u vatru. Sve to upućuju na zaključak da se radilo o sistematskom ubijanju zarobljenih i ranjenih.