Manastir Sisojevac je podignut pred kraj 14. veka kraj izvora reke Crnice, u selu Sisevcu kod Ćuprije. Prvi put ga pominje 1398. godine kneginja Milica u povelji, izdatoj ktitoru manastira, monahu Sisoju Sinajitu, po kome su i mesto i manastir dobili ime. O ovom monahu se malo zna, osim da je bio iguman u Hilandaru, pa se isprela priča da je bio rođak kneza Lazara i njegov duhovnik. Naime, prilikom nadiranja Turaka u Vizantiju, mnogi grčki i drugi monasi su bežali u Srbiju, tražeći spas i zaštitu od Lazara. Srpski knez ih je lično primao i raspoređivao po postojećim manastirima ili im podizao nove. Sisoje se odmah prihvatio dograđivanja starog manastira. Podigao je kulu sa zvonikom i pripratu, i ceo kompleks opasao jakim zidinama. Sahranjen je u skromnoj crkvenoj grobnici.
|
Crna reka |
Manastirska crkva je posvećena Preobraženju. Iako po gradnji pripada moravskoj školi, njeni spoljni ukrasi su raskošniji i sadrže slikanu dekoraciju. U unutrašnjosti crkve ima malo tragova živopisa, koji se, prema danas nestalom portretu Stefana Lazarevića, smešta u doba posle 1402. godine. Nekada je uz knežev bio i portret ktitora, dok su se u oltarskom delu danas nalazile i scene iz Starog zaveta. Zubu vremena su još koliko-toliko odolele freske svetih ratnika i scene Hristovih čuda i hiperbola, dok su iznad njih prikazana poprsja svetitelja u medaljonima. Krajem 17. veka posle Velike seobe, Sisojevac je napušten i vremenom je zarušen. Takvog ga je zatekao i opisao nemački putopisac Feliks Kanic u 19. veku. Tek 1931. godine Moravska banovina je finansirala arheološko istraživanje kompleksa, dok je manastir obnovila država sedamdesetih godina prošlog veka. Sisojevac je 1985. godine postao metoh obližnjeg manastira Ravanice. Danas je to ženski manastir, i nalazi se pod zaštitom države kao spomenik kulture od velikog značaja.
