Možda čuveni trougao Bač, Bački Petrovac i Bačka Palanka u južnom delu Bačke nije u vrhu top turističkih destinacija u Srbiji, ali fotograf Ivan Strahinić tvrdi da obilazak ovog dela Vojvodine može biti interesantno iskustvo.
– Bač, Bački Petrovac i Bačku Palanku možete da obiđete za jedan dan, ali oni koji žele da uživaju u čarima Bačke mogu da odvoje i više dana zato što nudi mnogo više sadržaja. Moja preporuka je da svakako nađete vremena i posetite ova mesta. Bićete prijatno iznenađeni – ubedljiv je naš foto-vodič.
Krenimo zato redom u opisu.
Bač je gradić smešten na krajnjem zapadu Vojvodine do koga se iz Novog Sada stiže kroz nepregledne ravnice i nekoliko naselja. Prema dokumentima, bio je naseljen još tokom mlađeg kamenog doba, a kasnije je bio predmet osvajanja i naseljavanja brojnih naroda i civilizacija, uključujući Avare, Mongole i Turke. Dokaz burne istorije su ostaci tvrđave iz 14. veka, koja deluje impozantno, iako je oštećena.
– Za tvrđavu u Baču kažu da je najstarije, najveće i najočuvanije srednjovekovno utvrđenje na teritoriji Vojvodine. Prosto se lepi za fotoaparat svojom lepotom, jedinstvenošću i arhitekturom. Donžon kula s lepo uređenim platoom i kratak obilazak Bača ostaju u lepom sećanju – tvrdi Strahinić.
Tvrđava nije jedini spomenik kulture od izuzetnog značaja u ovom mestu. Tu su i pravoslavni manastir Bođani i Franjevački samostan kome su temelje postavili pripadnici viteško-monaškog reda Vitezovi Svetog Groba Jerusalimskog (borci krstaških ratova 1169). Bač ima i katoličko svetilište Kalvariju (mesto hodočašća u vreme uskršnje nedelje) i hamam, jedinu donekle očuvanu građevinu islamske kulture u Vojvodini. Ima još mngoo razloga da se obiđe Bač: dvorac Fric-Hristić, Didina kuća, etno-kuća “Čapelja”, salaši, čarde…
A mi idemo dalje.
Bački Petrovac je postao urbano naselje kad je sredinom 18. veka Matej Čanji iz Novogradskog Malinca na poziv Mihajla Čarnojevića doveo na futoško veleposedništvo prvu grupu Slovaka. Čanji je tada doveo 128 porodica, a u znak zahvalnosti što je uložio napore da naseli ovo područje, dobio je statuu u parku koji nosi njegovo ime. Danas je Bački Petrovac obrazovni i kulturni centar vojvođanskih Slovaka, čiju tradiciju i kulturno nasleđe neguje. Može se pohvaliti i akva-parkom, koji tokom leta privlače veliki broj turista. Posle kupanja, Strahinić preporučuje “obilazak tamošnjeg dvorca Dunđerski uz obaveznu posetu obližnjoj Palanci”.
Za Bačku Palanku kažu da je šumovita, vedra i nadaleko poznata po dugoj istoriji i prirodi. I Strahinića je iznenadila sadržajima i atmosferom. Kako kaže, Specijalni rezervat prirode Bagremara je savršen za prolećni obilazak dok za leto predlaže Park prirode Tikvara koja pruža osećaj idiličnog primorskog mesta.
Impozantna tvrđava
Nekadašnje vojno uporište podignuto je na manjem ostrvu, nastalom od meandra reke Mostonge. Nastanak mu se vezuje za period od 1338. do 1342. godine, kada je kralj Karlo Robert Anžujski ojačavao granice kraljevstva. To je i vreme uspona cara Dušana i srpsko-ugarskih ratnih sukoba, zbog čega je kralj Karlo želeo utvrđenje. Tako je Bač dobio četvorougaonu centralnu Donžon kulu (visoka 35 metara) sa još sedam kula od kojih je opstalo pet.
Ulaz kroz Šiljak
Ispod tvrđave se razvijalo civilno naselje – podgrađe, u koje se ulazilo preko drvenog pokretnog mosta kroz kapiju Šiljak. Sama kula-kapija je u osnovi četvorougaona s opekama i s lučno oblikovanim otvorom. Podgrađe danas ima oko 30 kuća, a kapija predstavlja vezu ka savremenom gradu, preko savremenog mosta.
Dvorac Dunđerski
Dvorac Dunđerski izgrađen 1826. predstavlja jezgro Muzejskog kompleksa u Kulpinu. I mali i veliki dvorac sagradila je druga i treća generacija porodice Stratimirović. Veliki dvorac je rekonstruisan 1912, kada je imanje bilo vlasništvo porodice Dunđerski, a zadržala je sva obeležja klasicističkog stila.
“Pala Anka”
Na prostoru Bačke Palanke je, po legendi, živela lepotica Anka za čiju ljubav su se svi borili. U jednom od okršaja, Anka je nastradala i pročulo se da je “pala Anka”. Otud naziv Palanka. Ne zna se koliko je to tačno, ali jeste zanimljivo.
