Kulturno udruženje srpske omladine iz Trsta (Associazione Culturale Giovanile Serba – ACGS) je posle uspeha prošlogodišnje izložbe “Nikola Tesla: čovek iz budućnosti”, koja je privukla ogromnu pažnju javnosti u Trstu i regiji Friuli Venecija Đulija, ove jeseni organizovalo književnu manifestaciju pod naslovom “Nikola Tesla: priče iz budućnosti” koja je predstavila razna književna ostvarenja zasnovana na životu našeg velikog genija.
Završni čin manifestacije odigrao se u tršćanskom istorijskom lokalu Caffe degli Specchi prezentacijom grafičke novele “Tesla – gospodar munja – iskoni” na italijanskom jeziku, autora Živorada Mišića.
Svestrani umetnik Živorad – Žiko Mišić, pesnik, slikar, ilustrator i scenarista stripova, iscrtao je stranice ovog izdanja koje je priređeno u saradnji sa članovima ACGS, a uz finansijsku podršku Srpske pravoslavne crkvene opštine u Trstu i podršku Generalnog konzulata Srbije u Trstu.
– O Teslinom odrastanju zna se vrlo malo, zato ovaj rad želi da ispriča kako je jedno dete, rođeno u skromnoj porodici, postalo Nikola Tesla koji je svojim intuicijama i izumima oblikovao budućnost i poklonio nam ugodnosti koje danas smatramo neophodnim. Ova novela u stripu prati Nikolu Teslu kroz prve poslove u Budimpešti, Mariboru i Parizu, pa sve do selidbe u Ameriku i njegovih prvih izuma – kaže Dušica Milutinović, članica udruženja i jedna od organizatorki književne manifestacije.
Autor Živorad – Žiko Mišić navodi da su informacije koje se pronalaze o Tesli u različitim izvorima često kontradiktorne, teško je razlikovati istinu od fikcije.
– Dok sam proučavao materijal, pokazalo se da se mnogo zna o njegovim naučnim radovima, ali malo o njegovom privatnom životu, pogotovo iz ranih dana. Zato smo odlučili da ga predstavimo pre svega mlađoj publici: Teslin život kao primer mladima, čoveka sa svim svojim vrlinama i manama. Potom, nastavljajući istraživački rad, shvatio sam koliko je Teslina mladost ličila na moju, sa istim problemima, istom radoznalošću. On je figura koja mi je uvek bila veoma bliska. Grafička novela, dakle, priča o detetu, zatim dečaku i najzad – čoveku – navodi Mišić.
Ilija Janković, predsednik ACGS, dodaje da obrađivanje ličnosti Nikole Tesle predstavlja jednu od glavnih aktivnosti udruženja.
– Ovo je u suštini jedna eksperimentalna laboratorija u kojoj naši članovi imaju jedinstvenu priliku da kroz timski rad, individualni doprinos i postepeno unapređivanje svog znanja i iskustva, projektuju i realizuju nove načine približavanja Tesline ličnosti i njegovog dela široj publici. Između ostalog, Tesla nam nudi osobenu mogućnost da usvojimo i prenesemo mladim generacijama kako i koliko su njegov nesebični rad i izumi poboljšali ili, bolje rečeno, radikalno promenili naš svakodnevni život – navodi Janković.
Dijana Musulin, blagajnica udruženja i članica projektnog tima književne manifestacije, kaže da će ova grafička novela biti dostupna i na srpskom jeziku, zahvaljujući doprinosu Uprave za saradnju s dijasporom i Srbima u regionu Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije.
Nastavak saradnje
– Na prošlogodišnjoj tehničko-naučnoj izložbi imali smo, pored eksponata Teslinih izuma, i jedan kutak posvećen umetničkim ostvarenjima posvećenim Teslinom liku i delu u kom su, između ostalog, svoje mesto našla i Žikina dela. Zahvaljujući kvalitetu tih crteža i pažnji koju su privukli, ostvarili smo i ovogodišnju saradnju u vidu grafičke novele o liku prema kome Žika gaji veliko lično i profesionalno interesovanje i divljenje – objašnjava Maja Berović, vođa projekta i sekretar Udruženja.
Ljudska strana naučnika
– Uporedo sa saradnjom sa Žikom, sa nama su kontakt uspostavile četiri izdavačke kuće sa ciljem promovisanja i njihovih izdanja o Nikoli Tesli, što je izrodilo ovogodišnju književnu manifestaciju na kojoj su učestvovali i stručnjaci iz oblasti književnosti i fizike. Dok se izložba bavila naučnim aspektima Teslinog rada, književna manifestacija je naznačila Teslinu “ljudsku stranu” – izjavila je Tijana Delić, potpredsednik udruženja i član projektnog tima.
Važno je napomenuti da je mala, ali istrajna grupa članova i saradnika udruženja priredila prevod, lekturu i adaptaciju grafičke novele sa italijanskog na srpski jezik, lekturu i adaptaciju verzije na italijanskom jeziku, kao i učestvovala u uredništvu i adaptaciji izdanja. Ovom aspektu su doprineli Maja i Nikola Berović, Luna Gradinšćak, Tijana Delić, Milica Golubović i Milica Joketić.
Život kao strip
Živorad – Žika Mišić rođen je 1961. godine u Zatonju kod Velikog Gradišta. Kao crtač pojavljuje se već sa 17 godina u ranim knjigama. Od 1989. živi u Trstu, gde je 1997. objavio svoj prvi strip “Sonja u Trstu”. Posle toga izdaje preko 25 knjiga, o kojima govori na samostalnim izložbama slika.
Za Narodni muzej u Velikom Gradištu 2014. i 2015. godine izradio je četiri toma serije “Gradištanske priče”, od kojih je postavljena i lična izložba. Više od devet godina predaje tajne ove profinjene umetnosti na Akademiji stripa u Trstu. Neumorni istraživač, kretao se u skoro svim tokovima stripa kao žanra, uvek pokušavajući da se na taj način usavršava.
