Neizostavni motiv sa skoro svih užičkih razglednica, tenk hočkis već decenijama je simbol grada na Đetinji. Njegova serijska proizvodnja započela je 1936. godine u Francuskoj i prvobitno je bio namenjen za podršku jedinicama lake pešadije. Međutim, zbog svojih slabijih karakteristika prilikom kretanja van puta i na nizbrdicama, tenkovi su pridodati konjičkim jedinicama. Zbog toga se pristupilo izradi poboljšane verzije koja je nosila oznaku H-39, a odlikovala se snažnijim motorom i većom dužinom topa.
– Usled poraza Francuske od strane Nemačke u junu 1940. godine, ukupna proizvodnja svih verzija tenka hočkis bila je ograničena na oko 1.200 vozila. Tokom ostatka rata Nemačka i njeni saveznici koristili su zarobljene tenkove u nekoliko modifikacija na više frontova, između ostalog i na Balkanu. U vojsci Kraljevine Jugoslavije do početka Drugog svetskog rata nalazio se određen broj hočkis i reno tenkova koji su zaplenjeni posle kapitulacije Kraljevine Jugoslavije – kaže Goran Novaković, istoričar u Narodnom muzeju u Užicu.
Krajem septembra i početkom oktobra 1941. na području zapadne Srbije, Šumadije i Pomoravlja stvorena je veća slobodna teritorija kao baza za širenje ustanka. Tokom borbi sa nemačkim 3. bataljonom 749. pešadijskog puka u okolini Gornjeg Milanovca onesposobljena su dva tenka hočkis, dok je jedan tenk model reno ostao u defektu prilikom povlačenja nemačke vojske preko reke Despotovice.
Posle zaplene tenkovi su popravljeni i jedan hočkis i reno su upotrebljeni u opsadi Kraljeva, a potom su hočkisi upućeni u Užice, gde su 7. novembra korišćeni u paradi povodom obeležavanja Oktobarske revolucije.
– Po napuštanju slobodne teritorije 29. novembra 1941. jedan tenk je ostao u Užicu, dok je drugi izbačen iz stroja na nekoliko kilometara iza Partizanskih voda na putu prema Novoj Varoši, gde je ostao usled defekta. S tog mesta je 1946. prebačen u Užice. Godine 1961. prilikom otvaranja stalne muzejske postavke “Muzej ustanka 1941. – Naroda i narodnosti Jugoslavije”, povodom dvadeset godina ustanka u Jugoslaviji, tenk je postavljen na mesto na kome se i danas nalazi – objašnjava Novaković.
Novi postament
U toku 2020. godine u okviru projekta “Parterno uređenje platoa ispred Narodnog muzeja Užice” postavljen je novi postament za tenk, a na njemu su izvršene preventivna zaštita i konzervacija.
