Monodrama “Knjiga o Milutinu” Danka Popovića izvedena je 250. put, a predstava koju je režirao Egon Savin do sada je pogledalo više od 45.000 ljudi na sceni Zvezdara teatra, a ovaj broj je i veći kada se uzme u obzir i više od 80 gostovanja u zemlji i inostranstvu.
Komad je nastao po delu Danka Popovića “Knjiga o Milutinu”, koja je najčitanija knjiga posleratne srpske književnosti. Povodom jubileja prenosimo vam deo iz publikacije Zvezdara teatra “Na radost publike” o tome kako glumac Nenad Jezdić doživljava Milutina.
– Milutin je idealan Srbin. Milutin je nekako tako ispisan, on je neki zamišljeni imaginarni ideal koji mi antropološki, genetski nosimo u sebi. Imamo tu meru identifikacije, s tom čašću, s tim poštenjem, s tom emotivnošću, s tom empatičnošću njegovom spram svih tih žrtava, spram celog apsurda tog rata, i tog stradanja, i te golgote. I naravno, uvek je uzbudljivo kad imaš jedan čas istorije, koja nije ona konvencionalna istorija, koju su ti kao mladom čoveku servirali pobednici, odnosno gubitnici. Mi smo ovde uvek, kao narod, raspolućeni između ideologije pobedničke i gubitničke, i uvek su se te ideologije lomile o kičmu srpskog seljaka, tog imaginarnog Milutina – ističe Jezdić.
O radu na predstavi, pripremama i simbolici teksta koji Jezdić skoro dva i po sata izgovara na sceni pričao je i reditelj Egon Savin.
– Reč je o jednom apsolutnom prepoznavanju, kad se glumac, lik i sadržaj u potpunosti sinhronizuju. Mi smo to pripremali dve i po godine. Monodrama, jedan čovek na sceni koji treba da izdrži sve to vreme i da savlada 60 strana teksta. Dakle, to je jedan minuciozni rad. Oko svakog detalja smo se dobro pomučili. U Arhivu Srbije sam našao dokumente i fotografije o kojima Milutin priča. I dok on priča, idu slike, kao neki čas iz istorije, ali iz ugla jednog neobrazovanog ali mudrog čoveka. Jednog seljaka, koji vidi taj rat iz specifične perspektive. Zdrave, ljudske perspektive, s neverovatno preciznim, jasnim opažanjima grešaka, od onih koje su napravile slavne vojskovođe, do nekih zbog kojih su mnogi ljudi uzalud stradali, što nijedan obrazovani istoričar nije potcrtao – kaže Savin.
Predstava će biti izvedena 2, 4, 6, 7, 8, 15, 16. i 26. februara na matičnoj sceni, kao i na četiri gostujuće scene – 10. u Novom Sadu, 12. u Novoj Varoši, 13. u Požegi i 21. februara u Temerinu.
Najčitanija knjiga
Roman predstavlja ispovest šumadijskog seljaka, domaćina i vojnika Milutina Ostojića, pripovedana imaginarnom sagovorniku. Nakon prvog izdanja 1985, godine, roman je stekao kultni status, iako je neopravdano optužen za srpski nacionalizam. Knjiga je imala 40 izdanja, s ukupnim tiražom od 500.000 primeraka. Udruženje poštovalaca dela Danka Popovića je predložilo da se roman uvrsti u obaveznu lektiru u srednjim školama, ali bez odgovora nadležnih.
Glavni lik Milutin pripoveda iz ugla zatvorenika nakon Drugog svetskog rata, optuženog kao kulaka, opisujući istoriju srpskog naroda i Šumadije iz ugla tragične sudbine sopstvene porodice. Obuhvata period od Sarajevskog atentata do Drugog svetskog rata.
Adaptacija
Popović je godinu dana nakon prvog izdanja, 1986. godine, izrazio želju da se roman prilagodi za pozorište, specifično predlažući Zvezdara teatar i Batu Stojkovića u glavnoj ulozi. Iako se ti planovi nisu ostvarili, više od 30 godina kasnije, Zvezdara teatar je 11. novembra 2021. godine premijerno prikazalo monodramu “Knjiga o Milutinu”, u adaptaciji Egona Savina, s Nenadom Jezdićem u glavnoj ulozi. Predstava je doživela veliku popularnost i za svako izvođenje se traži karta više.
