Jedna od najstarijih škola na prostoru Kosova i Metohije Osnovna škola “Kralj Milutin” iz Gračanice obeležila je 150 godina postojanja.
Na svečanoj akademiji u Domu kulture u Gračanici mitropolit raško-prizrenski Teodosije istakao je da škola nosi ime jednog od najmoćnijih vladara u srpskoj istoriji i jednog od “najznačajnijih čeda srpskoga roda, koji je naš narod podario celome svetu, koji je za svaku od 40 godina svoje zemaljske vladavine podigao ili obnovio po jedan svetionik večne istine Hristove”.
“Svetinje koja je podigao stoje do danas stremeći ka večnosti, nadživevši mnoga prolazna casrtva koja su se smenjivala. Sva carstva zemljaska propadoše i prođoše, a svetinje Milutinove i dalje stameno stoje pružajući utehu i isceljenje, bogopostanje i hranu večnoga života”, istakao je mitropolit.
Direktor škole Vladimir Milkić naveo je da je ogromna privilegija biti na čelu obrazovne ustanove koja svedoči o trajanju i posvećenosti.
– Ovaj jubilej je svedočanstvo o trajanju, posvećenosti, obrazovanju, razvoju i prilagođavanju potrebama društva kroz različite epohe. Našim učenicima je čast što su deo institucije sa bogatom tradicijom, a naša škola je ponos otadžbini, majci našoj Srbiji, koja na svim poljima stoji uz svoj narod i u najtežim momentima – naglasio je Milkić.
Na akademiji je izveden prigodan kulturno-umetnički program, a učestvovali su učenici škole, mlade balerine škole baleta u Gračanici, ansambl Venac i hor “Milutin” koji je izveo himnu škole, koju su za ovu priliku napisali i komponovali učenici škole.
Mada se za zvaničan datum osnivanja škole uzima 1874. godina, prema podacima jednog od bivših učitelja, Borivoja Manića, ona je zapravo osnovana daleke 1759. godine dolaskom Riste Prizrenca u manastir Gračanicu. U početku je to bila manstirska škola, a učitelji su bili sveštenici, potomci Riste Prizrenca koji si istovremeno bili i staratelji manastira. Svetovna škola je počela da radi 1874. godine, a njen prvi učitelj bio je Stevan Maksimović, dalji potomak Riste Prizrenca. Učitelj Stevan uveo je Vukov pravopis, svetovni bukvar i knjige, a učilo se tajno, jer turske vlasti nisu dozvoljavale školu na srpskom jeziku.
Škola je u krugu manastira bila sve do 1925. godine, kada je podignuta prva školska zgrada sa dve učionice. Kontinuitet rada škole je prekidan ratovima kojih je od 1874. do 1995. godine bilo pet. Posle svakog rata škola je počinjala od nule i radila u vrlo teškim uslovima. Nova zgrada u kojoj je i danas škola sagrađena je 1962. godine. Od četvorogodišnje prerasla je u osmorazrednu osnovnu školu. Školski prostor se uvećao, nastava unapredila, broj učenika je višestruko porastao, pa danas ovu školu pohađa oko 650 đaka od prvog do osmog razreda, a nastavnici kažu da se ističu u mnogim oblastima, naročito u muzici.
U školi sada radi stotinu radnika čija je stručnost u skladu sa potrebama savremene osnovne škole.
OŠ “Kralj Milutin” nagrađena je Vukovom i Svetosavskom nagradom države Srbije. Obrazujući na stotine generacija, iznedrila je mogobrojne lekare, arhitekte, književnike, inženjere…
Privrženi zavičaju
Od osnivanja je školu u Gračanici prošlo više od 10.000 učenika i više od 400 učitelja i nastavnika. Osnovna škola “Kralj Milutin” u Gračanici je posle 1999. godine prihvatila je prihvatila učenike izmeštenih škola iz Prištine i to tri srednje škole: Medicinsku, Građevinsko-saobraćajnu i Muzičku školu. Nekoliko godina je u njenim prostorijama bio smešten i deo Filozofskog fakulteta, koji je kasnije izmešten u novu zgradu. Takođe, u sklopu škole funkcioniše odeljenje Predškolske ustanove Đurđevak. Nikada u svojoj istoriji škola nije imala toliko đaka, od onih najmlađih u predškolskom obrazovanju pa do visokoškolaca. Većinom radnika koji su danas zaposleni su iz Gračanice i obližnjih mesta, što znači da su privrženi zavičaju i u njemu vide svoju perspektivu i budućnost.
Deli sudbinu naroda
Miloš Terzić, pomoćnik direktora Kancelarije za KiM ističe da OŠ “Kralj Milutin” već 150 godina deli sudbinu srpskog naroda na Kosovu i Metohiji predstavlja centar za razvoj mladih ljudi u centralnom delu Kosova.
– Danas je, kao što znamo, najteže vreme za srpski narod na Kosovu i Metohiji od 1999. kada je uspostavljena privremena civilna i vojna uprava pod okriljem organizacije UN i to uvek i svuda treba podvući, jer se shodno Rezoluciji 1244 garantuje suverenitet i teritorijalni integritet srpske države na prostoru južne srpske pokrajine. Zato je sada od posebne važnosti da pokažemo jedinstvo, slogu, da smo okupljeni oko istih nacionalnih vrednosti u apsolutno svim sferama društvenog života, posebno u oblasti obrazovanja i zdravstva, jer je to krvotok srpskog nacionalnog bića i funkcionisanja u ovim vremenima na prostorima naše južne pokrajine, posebno kod dece, ali i kod mladih – poručio je Terzić.
Imendan
Imendan škole obeležava se svake godine, 14. novembra, u čast kralja Milutina (1253-1321), jednog od najmoćnijih srpskih vladara veka koji je poznat i kao ktitor mnogih manastira i crkava, a među njima je i manastir Gračanica, jedna od najlepših zadužbina koja je podignuta u njegovo vreme.
