H. M. Vujičić
KAZNA UMESTO NAGRADE: Milutin Stančić

Vlada Severne Makedonije, drugi put za četiri godine, smenila je Milutina Stančića, jednog od centralnih figura srpske zajednice u ovoj državi sa funkcije direktora Uprave za razvoj i unapređenje obrazovanja na jezicima zajednica.

Stančić, jedan od osnivača Srpskog kulturnog centra Spona i najzaslužniji što se posle pola veka srpski jezik ponovo izučava u Gimnaziji “Goce Delčev” u Kumanovu u kojoj je formirano i posebno odeljenje nastave na srpskom, razrešen je bez obrazloženja, mada je za manjinske zajednice u Severnoj Makedoniji izdejstvovao i uvođenje izbornog modela nastave, ali i štampanje udžbenika na jezicima više nacionalnih manjina u ovoj zemlji.

U kratkoj izjavi za “Vesti” Stančić kaže da je njegova smena najverovatnije deo “političkog dila” vladajuće koalicije koju čine i neke srpske stranke.

– Osnovane indicije su da iza mog ponovnog razrešenja stoji zahtev Miroslava Jovanovića, poslanika i čelnika Srpske stranke koji je u više navrata tražio da ovo mesto pripadne njemu i njegovoj stranci, mada je ovo mesto do sada uvek predviđalo nestranačku ličnosti iz redova etničkih zajednica. Mnogo je čudno da sam razrešen sa te dužnosti bez ikakvog obrazloženja, mada Vlada Severne Makedonije ima kompletnu dokumentaciju šta je sve učinjeno za ove četiri godine, a urađeno je više nego za poslednjih 50 – kaže Stančić.

Prema njegovim rečima Srbi u Severnoj Makedoniji se poslednjih decenija suočavaju sa ozbiljnim problemom asimilacije što su pokazali i rezultati poslednjeg popisa kad se tek 1,2 odsto građana izjasnilo da su Srbi.

Istovremeno, Stančić je u više navrata ukazivao na težak položaj srpske zajednice, a posebno kad je reč o očuvanju srpske kulturne baštine koja je prepuštena devastaciji ili otimanju, uključujući i mnoge pravoslavne crkve u kojima su brisana imena brojnih srpskih svetaca sa fresaka, zbog čega je Spona podnela više krivičnih prijava protiv N. N. počinioca.

Upravo zahvaljujući angažovanju Stančića, na Filozofskom fakultetu u Nišu organizovane su dve obuke za postojeći nastavnički kadar srpskog jezika u Severnoj Makedoniji, kao i Letnja škola za osnovce srpskog porekla u Ohridu.

– Knjigama i pomagalima redovno su darivani osnovci na manifestaciji Pišemo i stvaramo na srpskom jeziku u Lešoku kraj Tetova, kao i đaci pri Pričaonici na srpskom, koju sprovodi Udruženje za afirmaciju srpskog jezika i pisma, a ove godine pomenuta manifestacija obeležava 10. godišnjicu.

Više prvačića

Među pomake u poboljšanju srpske zajednice u Severnoj Makedoniji, Milutin Stančić može da ubroji i vredan podatak da su svi prvaci osnovnih škola dobijali nove rančeve i materijal za rad.

– Svake godine je beležena stagnacija upisane školske dece koja su smela da se izjašnjavaju kao Srbi. Međutim, od prošle godine ta praksa se menja nabolje. Tada je upisano 1.445 osnovaca, a ove školske godine – 1.977. Razočaran sam činjenicom da su partijski interesi iznad svih drugih, a posebno u situaciji u Severnoj Makedoniji gde se Srbi bore za svoj biološki opstanak – zaključuje Stančić.