Srpska puška kokinka i njena veza sa austrijskom žandarmerijom predstavljeni su u Okružnom muzeju u austrijskom gradiću Braunauu u okviru postavke o žandarmeriji.
Ova na daleko čuvena puška “Mauzer-Milovanović M 1880 – kokinka”, od nastanka 1880. godine pa sve do početka 20. veka važila je za najbolje oružje tog tipa na svetu. Kokinka je bila i neverovatno omiljena i rasprostranjena u raznim vojnim formacijama i državama Evrope i sveta, a široj javnosti je malo poznato da je njen tvorac bio Kosta Koka Milovanović (1847-1905) srpski general, profesor na Vojnoj akademiji u Beogradu i prvi srpski konstruktor pušaka.
Muzejsku postavku je pripremilo udruženje “Danica” iz Slacburga i realizovalo je uz podršku Uprave za saradnju sa dijasporom i Srbima u regionu, Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije, Vlade Gornje Austrije i grada Braunau na Inu. Ova postavka se tematski nadovezuje na izložbu “Srbi u Braunauu – 100 godina” koja je 2016. godine doživela neočekivan uspeh.
– Sudeći po dosadšnjim reakcijama javnosti, kao i brojnim izveštajima pisanih i elekronskih medija, udruženju “Danica” pošlo je za rukom, da uz znatan broj brižljivo biranih eksponata, uniformi, oružja, fotografija, dokumenata i drugih, široj javnosti približi nesvakidašnju simbiozu srpske puške “Mauzer-Milovanović M 1880”, poznatije po imenu kokinka i austrijske žandarmerije – ističe kurator muzejske postavke Zoran Šijaković.
Muzejska postavka uvrštena je u program festivala “Inn4ler Sommer 2019”
– pomenuti festival je interregionalnog karaktera i uživa veliku medijsku zastupljenost širom Austrije i Evrope.
Svečanom otvaranju prisustvovao je veliki broj zainteresovanih, među kojima i znatan broj nekadašnjih pripadnika žandarmerije, visokih činovnika i oficira policije i javnih ličnosti. Muzejsku postavku su otvorili Johanes Vajdbaher, gradonačelnik Braunaua i Volfgang Klinger, pokrajinski ministar unutrašnjih poslova Gornje Austrije.
O postavci su govorili austrijski istoričari Bruno Kopenštajner i Manfred Rahbauer.
Muzičkim prilozima, svečano otvaranje ulepšali su pripadnici Ansambla policije Gornje Austrije.
Braunau, iako malo mestašce na granici sa Nemačkom, poznato je širom sveta, zbog jednog svog stanovnika – Adolfa Hitlera. Hitler je rođen u Braunauu, a političku “karijeru” ostvario je u Nemačkoj, gde je izazvao Drugi svetski rat i sa tim vezane strahote.
Kostine inovacije
Kada je sedamdesetih godina devetnaestog veka, Kneževina Srbija odlučila da modernizuje naoružanje formirala je komisiju u čijem su se sastavu nalazili: kapetani Kosta Kostić i Pavle Jurišić Šturm, poručnici Laza Petrović i Jovan Pavlović i kontrolor kragujevačke puškarnice Vasilije Vasikić. Na čelu komisije bio je, tada major, Kosta Milovanović. Komisija je testirala 93 puške od 20 proizvođača oružja, a uži izbor je pao na Mauzerovu jednometnu pušku M 1871, kalibra 11 milimetara.
Major Milovanović je odlučio da je pušku moguće unaprediti pa je promenjen nišan, magacin municije, zatvarač i uvedena novina u vidu olučenja cevi trapezastim progresivnim žlebovima, što je uveliko poboljšalo preciznost puške. Promenjen je i kalibar cevi sa dotadašnjih 11mm na 10,15x63R. Ove izmene su predstavljene Vilhelmu Mauzeru i posle potpisivanja ugovora sa tadašnjim ministrom vojnim Milojkom Lješaninom počela je proizvodnja 100.000 pušaka za novoformiranu srpsku vojsku.
Od prve proizvodnje 1880. godine pa sve do početka 20. veka kokinka je važila za najbolju pušku na svetu.
Postao Mauzerov zet
Proizvodnja kokinke nije samo unapredila srpsku vojsku, već je i spasila fabriku Mauzer od bankrotstva, a majoru Koki, uz ime upisano zlatnim slovima u istoriju svetskog i srpskog naoružanja, donela i brak sa ćerkom Vilhelma Mauzera.
Kosta Milovanović je bio i prvi vojni izaslanik Kneževine Srbije u Austrougarskoj od 1878. do 1880.
Vukovim stopama
Udruženje Danica osnovano je krajem 1999. u Salcburgu, a naziv je dobilo po istoimenom almanahu koji je početkom 19. veka uređivao Vuk Stefanović Karadžić, živeći i stvarajući na današnjem prostoru Austrije. Rad udruženja manifestuje se kroz njene reprezantativne i veoma uspešne ansamble, brojna gostovanja, sopstvene manifestacije, koncerte i muzejske postavke. Osnivač i idejni tvorac “Danice” je kulturni radnik, muzičar i istoričar umetnosti Zoran Šijaković.
Inače “Danica” će ovogodišnje aktivnosti zaključiti projektom posvećenom liku i delu Ane Frank, koja bi, da je preživela Holokaust, ove godine napunila 90 godina.
