Muški manastir Vitovnica na Mlavi, blizu Petrovca, proglašen je spomenikom od velikog značaja za srpsku kulturu. Predanje kaže da ga je izgradio kralj Milutin negde pred kraj 13. veka, posle pobede nad bugarskim odmetnicima Drmanom i Kudelinom, koji su se bili utvrdili u Gornjačkom
Ždrelu. Prvi pisani pomen o Vitovnici potiče iz 1537. godine, u doba kada su ovim krajevima već vladali Turci. Delio je sudbinu svog ovog naroda, pa je više puta rušen, spaljivan i iz pepela podizan. Obnovljen je 1856. godine trudom igumana Hadži Stefana Bojovića. Živopisci su bili braća Ivan i Milija Marković. Crkva posvećena Uspenju Bogorodice, građena je u stilu moravske arhitekture, malih, a skladnih proporcija. Iznad severnih vrata nalazi se kamena ploča iz 1218. godine, sa natpisom na starojermenskom i staroslovenskom jeziku. Preneli su je iz crkve u Oreškovici, poznate kao Jermenska, monasi sa Sinaja, koji su tokom 14. i 15. veka, bežeći pred Turcima stigli kod kneza Lazara i despota Stefana Lazarevića. Sinaiti su u narodu bili poznati kao veliki i samopožrtvovani vernici koji su umnogome doprineli obnovi monaštva i duhovnog života u Srbiji. U Vitovnici su prepisane mnoge značajne knjige i stvorena je velika biblioteka. Kasnije, u narodnim seobama, monasi su odlazili na razne strane sveta, pa se danas knjige i druge dragocenosti mogu naći u Narodnoj biblioteci u Beogradu, kao i u Kijevu, Sremskim Karlovcima, manastiru Pakri. Srebrna čaša iz 1662. sačuvana je u Bešenovu, a srebrni pečat vitovničkog igumana Visariona iz 1703. godine nalazi se u manastiru Krušedol.
|
Ovde Zasluge oca Tadeja |
