Novi napad na imovinu Srpske pravoslavne crkve na području Federacije BiH ponovo je uznemirio malobrojne srpske povratnike u taj entitet. Skrnavljenje pravoslavnih crkava i grobalja postala je gotovo svakodnevica. Samo u prošloj godini zabeležena su 62 napada na pravoslavne svetinje u FBiH.
Podsetimo, tokom vikenda nepoznati počinilac oskrnavio je Saborni hram Vaznesenja Gospodnjeg u Stocu, na kojem je pokušao da razvali vrata. Lokalni sveštenik Dejan Grčić zatekao je ovaj prizor i o svemu obavestio policiju. On je naveo da je ovo izuzetno ružna poruka za sve Srbe u ovom hercegovačkom gradiću dodajući da su sada u strahu da njihova imovina nije sigurna.
– Oko crkve su razbijene cigle od udaraca i ima mnogo kamenja. Nekim predmetom, možda polugom, pokušano je razvaljivanje vrata – naveo je Grčić.
Jedan od retkih srpskih odbornika u lokalnom opštinskom veću Nedeljko Đogo izjavio je da su Srbi u Stocu potreseni.
– Neko je očigledno želeo da provali u crkvu i da devastira unutrašnjost. Ne vidimo drugog razloga jer u crkvi nema šta da se ukrade – naveo je Đogo podsetivši da je nedavno oskrnavljena i Saborna crkva u Mostaru, jedan od simbola tog grada. On dodaje da niko od Srba nikada nije izazivao bilo kakve provokacije u Stocu.
– Nikada niko od nas nije svojim ponašanjem, verskim i političkim delovanjem radio na destabilizaciji odnosa u Stocu. Ovo su grozne poruke – rekao je Đogo.
Predsednik Odbora za zaštitu prava Srba u FBiH Đorđe Radanović za “Vesti” ističe da je reč o kontinuitetu napada na srpsku imovinu u tom entitetu, naročito na objekte Srpske pravoslavne crkve. Dodaje da je u pitanju klasičan udar na pravoslavno stanovništvo i da očigledno mnogima u FBiH smeta sve što je srpsko.
Odbor za zaštitu prava Srba u FBiH ima evidenciju u kojoj je zabeleženo da je tokom 2022. godine izvršeno 62 napada na groblja i crkvene objekte. Naglašava da su u pitanju samo prijavljeni slučajevi, a da postoji veliki broj situacija u kojima lokalno sveštenstvo ili ljudi koji održavaju groblja te incidente nisu ni prijavljivali policiji.
– To ima elemente organizovanih aktivnosti protiv pravoslavnog stanovništva i crkve – navodi Radanović.
On dodaje da su napadi na crkve i groblja, iako bivaju izvršeni kada u tim objektima nema nikoga, opasna poruka koja se šalje lokalnom stanovništvu.
– Kako da povratnik živi na području gde ih svakako nema mnogo ako mu neko ruši crkvena vrata ili spomenike na groblju? – pita se Radanović.
Desetine slučajeva
Mediji u Srpskoj su tokom prošle godine zabeležili na desetine slučajeva uništavanja imovine Srba na području FBiH. Među njima je i skrnavljenje crkve nedaleko od mesta Lipa kod Bihaća gde su godinama u kampu smešteni migranti. Nikad nije utvrđeno da li su taj vandalizam počinile pridošlice iz Azije i Afrike ili neko od lokalnih ekstremista. Napadnuta je i crkva u Blagaju kod Ilidže, uništeni spomenici na groblju pored Ključa, a u regionu je odjeknulo skrnavljenje zvona i kablova za rasvetu na Sabornom hramu u Mostaru.
Sklonište za pse na srpskom stratištu
Nisu samo objekti SPC i pravoslavna groblja na meti vandala u FBiH. Na teritoriji tog entiteta odavno su uništeni gotovo svi spomenici posvećeni Narodnooslobodilačkoj borbi što je prilično licemerno imajući u vidu da se političari u Sarajevu zalažu za poštovanje tekovina NOB-a, pa čak i slave kao Dan državnosti 25. novembar, dan kad je 1943. održano prvo zasedanje ZAVNOBIH-a u Mrkonjić Gradu. Posebno su na meti spomenici iz Drugog svetskog rata posvećeni stradanju Srba, a poslednji slučaj zabeležen je pre desetak dana kad je utvrđeno da je uz spomenik u Garavicama kod Bihaća, gde su ustaše ubile više od 12.000 Srba, sagrađeno sklonište za pse.
