Srpski muzičari unose jedinstvenu emotivnost u austrijsku muzičku tradiciju, od hora Bečkih dečaka do Univerziteta za muziku i scenske umetnosti. Svi oni, koji danas žive i stvaraju u ovoj alpskoj republici, podržavaju autentični spoj austrijskog muzičkog nasleđa sa srpskim žarom.
Tu je najpre pijanistkinja Nataša Veljković, koja je rođena u Beogradu, a od četvrte godine posvećena je svojoj velikoj ljubavi – klaviru. Istaknuta pijanistkinja započela je svoju karijeru Beču na Univerzitetu za muziku i scenske umetnosti (MDV). Preselivši se u Beč sa samo 14 godina, studirala je pod vođstvom čuvenog austrijskog pijaniste Paula Badura-Škode.
Nadarena Kruševljanka
Nakon što je diplomirala na bečkom Univerzitetu za muziku i izvođačke umetnosti Nataša je bila na usavršavanju u Njujorku i na Konzervatorijumu u Ženevi. U Beču su joj ponudili staž u MDV-u kada je imala samo 25 godina. Danas pomaže novoj generaciji muzičara, između ostalih i Srba, da dođu na svoje.
– Uvek sam srećna kad vidim da srpski studenti pomažu jedni drugima na MDV. Oni su prijatelji, međusobno sarađuju i zadovoljstvo je raditi sa njima – kaže ona.
I danas živi i radi u Beču, gde je profesor na Akademiji za muziku i izvođačke umetnosti.
Među mladim Srbima, koji su sjajni bečki muzičari i koji obogaćuju muzičko nasleđe Austrije je i Đurđica Gojković, sopran poreklom iz Kruševca. U Srbiji je pohađala Srednju muzičku školu “Stevan Mokranjac”, a potom se 2014. godine preselila u Beč da studira na Konzervatorijumu “Rihard Vagner” vokalne performanse. Kada je prvi put došla u Beč, bila je očarana carskim gradom i mogućnošću da postane operska pevačica. Uspešno je učestvovala na velikom broju poznatih evropskih muzičkih festivala izvodila dela Mocarta, Šopena, Lista, Vagnera.
– U Srbiji imamo izreku “pevanje ili igranje dušom” – ima običaj da kaže Đurđica Gojković nova bečka operska pevačica.
Prošle i pretprošle godine Đurđica je nastupala u humanitarnim koncertima u Narodnom muzeju u Kruševcu, u kojem je rođena.
Mlađani Marko Dimitrijević je već kao dvanaestogodišnjak obećavao ne samo kao pevač već i kao kompozitor. Nakon što su njegovi roditelji primetili njegov talenat, prijavili su ga za audiciju za hor Bečkih dečaka, kojem se pridružio pre tri godine.
– Biti član jednog od najboljih horova na svetu nije samo velika čast, već i ogromno iskustvo učenja. Vežbanje u horu je moje najdraže doba dana. Najvažnije je da smo svi velika porodica koja se međusobno podržava i dopunjava – kaže Marko.
Za njega je ozbiljna muzika životno opredeljenje, a kako sam kaže za njega je muzika poput vazduha koji udiše – ne može da zamisli svoj život bez nje.
Prst sudbine
Slično se ponašaju i braća i sestra Piler. Danijel, Darko i Sandra Piler su široj javnosti postali poznati 2009. godine kao pobednici prvog srpskog serijala “Ja imam talenat”. Zahvaljujući trijumfu u ovoj emisiji za njih je saznala cela Srbija i Evropa. Nagradu od 100.000 evra su iskoristili da sebi obezbede dalje školovanje u Beču. Danijel, Darko i Sandra Piler su rođeni u Beču, a zatim su se preselili u Beograd. Muzikom se bave od malih nogu, a u Srbiji su završili i muzičku školu.
Kao mali su za život zarađivali svirajući u Knez Mihailovoj ulici u Beogradu, gde su privlačili pažnju prolaznika svojim sviračkim umećem.
Dolazak u Beč doneo im je nov život, znanje i uspeh, a 2013. nastupili su u poznatom televizijskom šou-programu Velika šansa, gde su stigli do finala. Stariji Danijel, na bečkom Prajner konzervatorijumu studirao je harmoniku u klasi profesora Jovice Đorđevića, a mlađi Darko violinu na Rihard Vagner konzervatorijumu u klasi profesora Eugenia Čevkenova.
Profesor Jovica Đorđević u glavnom gradu Austrije živi sa suprugom Zoricom, sinom Stefanom i ćerkom Ninom. Njegova deca se bave ozbiljnom muzikom i sviranjem na harmonici. Poslednjih godina profesor često nastupa sa svojim sinom Stefanom, koji kao harmonikaš, ima četiri nagrade na internacionalnim takmičenjima (Italija, Mađarska, BiH, Austrija) u kategoriji do 12 godina. Na istom takmičenju ćerka Nina je kao harmonikaš osvojila prvo mesto u kategoriji do 10 godina. Sada u porodici Đorđević rade tri harmonikaša, tri muzička čarobnjaka. Pored svoje dece, maestro Đorđević kao pedagog uči muzici i harmonici srpske i austrijske studente. Sa ponosom ističe da je student iz njegove klase, Nikolas Lazić, Srbin koji ima austrijsko državljanstvo. On je na Konzervatorijumu diplomirao sa samo 17 godina.
Od džeza do sambe
Svoje mesto pod bečkim umetničkim nebom našao je i Nikola Zarić. Rođen je u Beču, a poreklom je iz Republike Srpske. Harmoniku svira od svoje sedme godine. Počeo je sa časovima narodne muzike, a nakon tri godine krenuo je da izučava klasiku u muzičkoj školi Radosavljević.
Apsolvirao je u Višoj muzičkoj gimnaziji, pa kasnije studirao po raznim bečkim konzervatorijima, odsek klasična muzika na harmonici. Tokom studiranja ušao je u svet svetske muzike pomešanih žanrova kao džez, samba, šoro, klezmer, tango, orijentalna muzika i razvio par autentičnih projekata u toj sceni.
Odrastajući i i školujući se u svetu narodne muzike Nikola je, pored brojnih nagrada na međunarodnim nadmetanjima, izgradio zanimljiv i impresivan umetnički profil. Sa samo 17 godina osnovao je prvi orkestar za međunarodne proslave. Sagledavši i istražujući jednu i drugu muzičku scenu iz svih mogućih uglova Nikola dobija nove zamisli, posebno vezano za još savršeniju interpretaciju srpske narodne muzike.
Osnovao je pre godinu dana svoj “Nikola Zarić Kvintet” s kojim predstavlja srpsku muziku na umetnički višem nivou svesno pomerajući granice kako kao harmonikaš, tako i vezano za izvođenje narodnog melosa.
Njegov imenjak, Nikola Đorić, harmonikaš poreklom iz Srbije koji živi u austrijskoj prestonici, važi za jednog od najdarovitijih muzičara na ovom instrumentu u alpskoj republici. Rođen je 1988. u Boru, a harmoniku je počeo da svira kao trogodišnjak.
Pet godina docnije postao je najmlađi laureat Republičkog takmičenja harmonikaša u Beogradu. Diplomirao je na Univerzitetu za muziku i umetnosti u Beču, u klasi Gžegoža Stope, a usavršavao se i na Univerzitetu umetnosti u Esenu u klasi čuvene harmonikašice Mie Miki. Tokom studija osvojio je brojne nagrade na domaćim i međunarodnim takmičenjima.
Đorić bio je stipendista Austrijske agencije za međunarodnu saradnju u oblasti obrazovanja i istraživanja, kao i prestižne fondacije Jehudi Menjuhin – Live music nonj. Paralelno sa karijerom koncertnog harmonikaša, Nikola je posvećen i pedagoškom radu.
Slovenska duša je, sudeći po ovim pričama, umetnošću osvojila Austriju.
“Okean” u Inzbruku
U stručnim krugovima interpretacije Nikole Đorića ocenjena je najvišim ocenama, a kritičari ga izdvajaju kao veoma ozbiljnog muzičara. Nedavno je snimio svoj sedmi album “Bah & Piacola” zajedno sa manhajmskim kamernim orkestrom za berlinsku diskografsku kuću Berlin Clašics, koji će od februara biti u prodaji. Johana Doderer, priznata bečka kompozitorka, napisala je i posvetila Nikoli koncert za harmoniku i orkestar “Okean” DNjV100, koji je Đorić premijerno izveo i snimio u Inzbruku sa orkestrom Instrumenti. Sa proslavljenim baritonom Bo Skovhusom, Nikola je nedavno nastupio i na austrijskoj nacionalnoj televiziji ORF. Sa bečkim simfoničarima oformio je novi ansambl “VijenEsens”.
Korona otkazala turneju
Marko Dimitrijević je sa najpoznatijim austrijskim horom proputovao ceo svet pevajući u najeminentnijim dvoranama.
– Ipak, COVID-19 je poremetio sve redovne aktivnosti hora. Turneja u SAD otkazana je zbog pandemije, što se nadam da se neće dogoditi sa sledećom japanskom turnejom naredne godine – jer sam se tome zaista radovao – kaže on.
Zahvalnost virtuozu
Nada Piler je govorila da je profesor Đorđević, poreklom iz Lazarevca, koji je već 10 godina živeo u Beču, kao dvostruki svetski šampion u klasičnoj harmonici, preneo svoje znanje i iskustvo na njenog sina, jer je ovaj virtuoz osetio da je Danijel veoma vredan i talentovan harmonikaš. Zahvaljujući profesoru Đorđeviću mladi talentovani Pilerovi su postali veliki majstori muzike i zvuka rodnog kraja. Nastupaju širom Evrope, a u Austriji imaju status nacionalnih umetnika.
Svirali predsedniku za rođendan
Braća Danijel i Darko Piler osvojili su 2017. godine svetski trofej u “One le šato” u Francuskoj, u konkurenciji više od stotinu učesnika iz celog sveta. Početkom 2019. godine Pilerovi su kao gosti svirali i na rođendanu predsedniku Austrije Aleksanderu fan de Belenu kada je šef izrazio želju da Pilerovi odsviraju “Somer presto” od Vivaldija, “Tokatu i fugu” u de-molu. Bili su presrećni i počastvovani time.
Radost u Beogradu
Nataša Veljković je imala koncerte širom planete, ali ističe da se najviše raduje kad dođe u svoj rodni grad.
– Najveća privilegija je nastup u Beogradu. U tim trenucima se uvek prisećam svojih početaka, detinjstva. Ne možete to zameniti – podvlači ona.
