Dok se EU prepire oko gasa, ukrajinski predsednik Zelenski verovatno se sprema da povrati Herson. Područje oko Dnjepra danas je isto tako strateški važno kao što je bilo i u Drugom svetskom ratu, piše Dojče vele.
Bili su to odlučujući meseci u Drugom svetskom ratu, u tadašnjoj sovjetskoj Ukrajini: 1943, pre gotovo 80 godina, Crvena armija je, pretrpevši ogromne gubitke, potisnula nemački Vermaht natrag preko Dnjepra.
Nakon poraza u Staljingradu, Hitlerova Nemačka i njeni rumunski saveznici su početkom februara 1943. još držali takozvanu Votanovu liniju odbrane. Do početka novembra 1943, Crvena armija je uspela da se utvrdi zapadno od reke, u dužini od 450 kilometara. Na sovjetskoj strani je u višemesečnim borbama ubijeno ili ranjeno 1,2 miliona vojnika.
Milion ukrajinskih vojnika?
Ta istorijska referenca mogla bi da ima ulogu i u današnjim svakodnevnim video-porukama ukrajinskog predsednika Vladimira Zelenskog. On već nedeljama najavljuje kontraofanzivu oko Hersona na jugu zemlje i pominje brojku od oko milion vojnika. To ne može da se potvrdi iz nezavisnih izvora. Na početku invazije 24. februara, ruska vojska stacionirala je u regionu do 150.000 vojnika.
Pre osamdeset godina, ishod bitke na Dnjepru u južnoj Ukrajini bio je prekretnica. Verovatno bi bio i danas. Prvih dana ruske invazije, vojnici Kremlja okupirali su južni ukrajinski grad Herson, koji se nalazi zapadno od Dnjepra. U njemu je živelo nešto manje od 300.000 stanovnika.
Američki vojni stručnjak Majkl Kofman iz Istraživačkog programa za ruske studije u Centru za pomorske analize smatra da bi Ukrajinci uspešnom kontraofanzivom u ovom trenutku mogli da onemoguće dalje ofanzive ruske vojske u smeru lučkog grada Odese.
Ruska armija u teškoj situaciji
Činjenica je da ukrajinska vojska trenutno pokušava da ciljanim napadima topovskim sistemima HIMARS koje su joj isporučile SAD u regionu Hersona uspostavi stratešku poziciju za dalji tok rata do jeseni. Ako Ukrajina bude uspešna, ona bi mogla da ostvari isto tako važnu pobedu kao što je bilo potiskivanje ruske vojske iz grada Harkova na severu zemlje. A ako se ruske oružane snage odupru, to bi bio težak udarac za Ukrajinu. To bi moglo i da je košta podrške na Zapadu.
Vlada u Kijevu može ujedno da računa na podršku mnogih građana Hersona. Na početku rata ljudi su tamo demonstrirali protiv ruskih vojnika ispred administrativnog sedišta hersonske oblasti, koja ima ukupno više od milion stanovnika. Vojnicima Kremlja su dovikivali: “Gubite se” i “Herson je ukrajinski!”
Protesters in the Ukrainian city of Kherson chanted "go home" as they confronted two military vehicles with Russian markings. pic.twitter.com/Ezk4FcfRoL
— DW News (@dwnews) March 20, 2022
Krajem jula, ukrajinska vojska oštetila je tri važna mosta u blizini Hersona, koji je okupirala ruska 49. armija. Do tada su se ruski vojnici u Hersonu snabdevali preko tih mostova. Očigledno je presudan bio drugi noćni napad HIMARS-ima između 26. i 27. jula 2022. i to na najvažniji od tri rečna prelaza: most Antonivka kod Hersona koji je dugačak više od hiljadu metara. Oštećen je toliko da teška oprema preko njega više ne može da se prevozi.
Britansko Ministarstvo odbrane po prvi put je prenelo da ukrajinska “kontraofanziva u Hersonu uzima sve više maha”. Prema tom izveštaju, ruska 49. armija u Hersonu sada je “veoma ranjiva”. Štaviše, “grad Herson sada je praktično odsečen od ostalih okupiranih teritorija. Njegov gubitak značajno bi omeo pokušaje Rusije da okupaciju prikaže kao uspeh”, navode britanski autori analize.
Ko kontroliše Herson?
Region Hersona od velike je strateške važnosti za Ukrajinu. Osim pšenice, tu se proizvodi i suncokretovo ulje. Prema ukrajinskim izvorima, Rusija je tu ukrala pola miliona tona žitarica, kao i desetine hiljada tona suncokretovog ulja i đubriva. Bez tog plodnog područja na jugu, Ukrajina teško da bi mogla da preživi.
Proterivanje Rusa iz regionalne prestonice Hersona preko Dnjepra u smeru istoka ujedno je i preduslov da Kijev potisne Moskvu sa kopnene veze sa Krimom, koji je pripojen 2014. godine. U svojim video-porukama, ukrajinski predsednik Zelenski izjavljuje da je prekretnica za kojom Ukrajinci čeznu sada dosegnuta – i nastavlja da traži više teškog naoružanja sa Zapada.
svako americko oruzje koje oni salje u ukrainu je u rukama americki vojnika a no ukrainski i tano je da je amerika directno umesana u ratu u ukraini