Ovog 1. maja navršava se 25 godina od hrvatske akcije “Bljesak” kada je za manje od 36 sati proterano 15.000, a ubijeno 283 Srba iz zapadne Slavonije. Napad se odigrao i pored toga što je čitav prostor bio pod zaštitom Ujedinjenih nacija i pripadao takozvanom sektoru “Zapad”.
Predsednik Dokumentaciono-informativnog centra “Veritas” Savo Štrbac navodi da je UN o svemu bio unapred obavešten.
– Hrvatski generali su na vreme upozorili zaštitne snage UN, koje su se povukle na bezbedno, prepuštajući svoje štićenike na milost i nemilost agresoru. Oko 15.000 Srba spas je pokušalo da nađe bežeći ka “mostu slobode” na Savi, ali su ih na tom putu sustizale avionske bombe, maljutke iz helikoptera, topovske granate i snajperski meci. Ranjenici su klani ili gaženi tenkovskim gusenicama – ističe Štrbac.
Najviše ih je stradalo na magistralnom putu Okučani – Stara Gradiška. Leševi pobijenih, uz prevrnute traktore i konjske zaprege, dva dana nisu pomerani, a pripadnici argentinske vojske iz sastava Unprofor kasnije su posvedočili da su zbog velikog broja unakaženih tela hrvatske snage šmrkovima prali krv sa puta prema naselju Nova Varoš. Kasnije je ova deonica presvučena novim slojem asfalta.
Savo Štrbac kaže da su u akciji “Bljesak” najviše stradala srpska sela Medari i Paklenica, u kojoj je ubijeno ukupno 42 civila.
– U Medarima je ubijeno 11 žena i troje dece, a u Paklenici su ubijani starci poput bračnog para Verice (68) i Pantelije Kovačić (77) ili Desanke (70) i Petra Vukovića (76). Najteže je stradala porodica braće Vuković iz Medara: Ranko, supruga Anđelija i njihova deca Goran (11) i Gordana (8), te Milutin, supruga Cvijeta i njihova ćerka Dragana (7) – navodi Štrbac.
Predsednik Veritasa dodaje da niko od generala koji su izveli ovu akciju nikada nije odgovarao za počinjene ratne zločine.
– Nisu odgovarali oni koji su naredili “Bljesak”, od Franje Tuđmana do Gojka Šuška, Janka Bobetka, Imre Agotića i Petra Stipetića, niti oni koji su izveli ovaj napad, generali Luka Džanko, Marijan Mareković, Mladen Kruljac i brigadir Stjepan Gašljević. Oni su i dalje na slobodi, ovenčani slavom hrvatskih nacionalnih heroja – kaže Štrbac, ističući da nije bilo kazne ni za spaljena, uništena i opljačkana srpska imanja i pravoslavne hramove .
Predsednik “Veritasa” podseća da, i pored dokaza da je Hrvatska prekršila “Zagrebačko primirje” iz 1994. i napala zaštićeno područje UN, Haški tribunal nikad nije istraživao ovaj slučaj.
– Ali, to isto tužilaštvo je već 25. jula 1995. optužilo Milana Martića, tadašnjeg predsednika RSK zbog toga što je 2. i 3. maja “za odmazdu izdao naređenje vojnim organima RSK da granatiraju Zagreb”. U tom napadu je poginulo šest civila, a Martić je pravosnažno osuđen na 35 godina zatvora.
Štrbac dodaje da se ovim pravni apsurd ne završava, jer je 10. marta ove godine
Županijski sud u Zagrebu zbog istog ovog dela Martića osudio na sedam godina, a tadašnjeg komandanta Srpske vojske Krajine, generala Milana Čeleketića, na 20 godina.
Oglobili porodice žrtava
Savo Štrbac ukazuje da nijedan zločin nad Srbima počinjen tokom i posle “Bljeska” nikad nije doživeo sudski epilog. Sestre Radmila i Mirjana Vuković iz sela Medari svojevremeno su tužile Hrvatsku za naknadu štete zbog ubistva oca Milutina, majke Cvijete i sestre Dragane. Sud je odbio njihovu tužbu uz obrazloženje da ubistvo njihovih roditelja i sestre nije ratni zločin već “ratna šteta”, za koju država ne odgovara. One su na kraju morale državi da plate parnični trošak u iznosu od oko 3.200 evra. To je ta hrvatska pravda – ogorčeno zaključuje Štrbac.
Ne zna se sudbina 127 ljudi
Prema podacima Veritasa, rezultat akcije “Bljesak” je 283 poginulih i nestalih, uključujući 114 civila i 11 milicionera. Među žrtvama je bilo 56 žena, osmoro dece do 14 godina i 75 ljudi starijih od 60 godina.
– Od ukupnog broja žrtava do sada je rasvetljena sudbina 156 osobe. Među nestalima se vodi još 127 osoba, a 56 su civila, uključujući i 26 žena. Od 148 ekshumiranih posmrtnih ostataka iz grupnih grobnica, do sada ih je 111 identifikovano – navodi Štrbac, dodajući da je većina pripadnika Srpske vojske Krajine zarobljena na prevaru, uz pomoć zaštitnih snaga UN. Zarobljenici su osuđeni na dugogodišnje kazne i poslati u logore poput zloglasne “Lore”, gde su bili izloženi neviđenoj torturi.
