commons.wikimedia.org/Sti2

Još u tursko vreme somborski Srbi, trgovci i zanatlije, imali su malu crkvu.

Obnovili su je prvih decenija 18. veka, a 1744. počeli su da uz staru crkvicu podižu novi, veliki toranj sa tri kubeta i satom.

Čudio se tadašnji vladika bački Visarion Pavlović: svi ljudi zidaju prvo kuću, pa tek onda ognjište, a Somborci uradiše obrnuto.

Pošto su od Beča za svoj grad izborili status slobodnog kraljevskog grada, zaželeli su somborski pravoslavci da imaju i crkvu dostojnu ove teško stečene povlastice, pa su, kažu hronike, “bez svake pomoći, državne i tuđinske” svesrdnim prilozima i imućnih i siromašnijih Srba započeli 1759. gradnju u čast Svetog velikomučenika Georgija.

Prva liturgija služena je o Vavedenju dve godine kasnije, kada je u oltar postavljena mermerna časna trpeza. Iz tog doba sačuvana je i slika nove crkve, rađena u akvarelu. Somborci su se postarali da njihov hram tokom 1771. oslikaju najbolji tadašnji srpski ikonopisci Teodor Kračun, Jovan Isajlović i somborski majstor Lazar Serdanović. Iste godine potpisan je i ugovor sa novosadskim “bildhauerom” Arsenijem Markovićem da za 4.000 forinti izradi ram ikonostasa, stolove i svu unutrašnju drvenariju. Dve decenije kasnije kupljena su zvona i podignut toranj, pa je Svetođurđevska crkva dobila današnji izgled.

Srpska crkvena opština je 1865. obnovila unutrašnjost. Zamenjen je stari ikonostas novim, a ikonopisao ga je poznati slikar Pavle Simić, autor čuvene “Majske skupštine u Sremskim Karlovcima”. U ovoj somborskoj crkvi sahranjen je grof Jovan Janko Branković, veliki kapetan graničarske milicije iz prve polovine 18. veka. Kada je prilikom kanonske posete somborskom protoprezviteratu u aprilu 1805. iznenada preminuo vladika bački Jovan Jovanović, i njemu je Svetođurđevska crkva postala večna kuća.

U porti je još u 18. veku podignuta prizemna trščara za školu. U njoj je Avram Mrazović pokrenuo svoju “Normu”, prvi tečaj za obrazovanje srpskih učitelja. Kasnije se razvila čuvena Preparandija, za nastavu muških odeljenja Srpske učiteljske škole u Somboru. Somborska crkvena opština ovde je podigla 1863. novo zdanje u crkvenoj porti. Danas je u njemu sedište Srpske pravoslavne opštine somborske. U poslednje dve decenije obe zgrade, i crkve i crkvene opštine, obnovljene su iz temelja.

Izvor:
Vesti

OSTAVITE KOMENTAR

Please enter your comment!
Please enter your name here