Dani kada se i u Republici Makedoniji slavila pobeda partizana i oslobodilačka borba od fašizma, odavno su postali prošlost. Sada su došle nove generacije, na scenu je stupila nova ideologija, smrtnosni amalgam totalitarizma, nacionalizma, rasizma i populizma, koji slobodoumni ljudi i intelektualci bez straha jednostavno nazivaju njegovim pravim imenom – fašizam.
|
Komunjare i patriote |
Međutim, kako je to lepo primetio poznati arhitekta Miroslav Grčev, makedonski fašizam, maskiran kao mlada udovica, u crnu i zavodljivu demohrišćansku čipku, instalirao se u Makedoniju bez ispaljenog metka, mirnim ustavnim pučem. To se desilo odmah nakon osvajanja vlasti na demokratskim izborima i pred očima cele nacije, ali bez njihovog znanja. Zato, veli Grčev, većina stanovništva i dalje misli da živi u problematičnoj demokratiji, a zapravo se nalazi pod fašističkom čizmom današnje vlasti.
Dilema da li je nešto fašizam ili ne, mnogima je i dalje nejasna i nerešiva. Najviše zbog nepoznavanja osnovnih karakteristika fašizma.
Klijanje fašizma na prostoru Makedonije počelo je sa učestalim pojavljivanjem i propagiranjem knjiga fašističkih vođa i ideologija, crtanjem kukastih krstova i drugih fašističkih simbola po zidovima kuća, zgrada i spomenicima boraca NOB-a… Dežurni krivci su prokleti Grci, kurva Evropa, napravedni Zapad, komunjare, "vlaški lobi"…
– U Makedoniji smo danas svedoci da se navijačke grupe nazivaju "čista Makedonija" ili čiste albanske etničke teritorije, po zgradama osvanjuju kukasti krstovi i fašističke parole, postoje otvoreni pozivi za eliminacijom neistomišljenika, etiketiranje, podela na izdajice i patriote, strane i domaće neprijatelje, slave se ratni zločinci, a sve to ukazuje da se rađaju fašističke ideje kojima je plodno tlo stvorila politička elita na vlasti – smatra Dželjo Hodžić.
Ruku na srce, to nije samo makedonska specifičnost. To viđamo svuda u svetu, Evropi i Balkanu. Što se tiče današnjeg makedonskog fašizma, on se temelji i na identitetskom inžinjeringu: makedonsko slovenstvo se zamenjuje antičkim identitetom, a on se brani i "dokazuje" svim mogućim sredstvima, pa i prekrajanjem istorije. Kao i svaki drugi fašizam, i makedonski propagira da Makedonija bude naseljena samo Makedoncima, zastupa se koncept "jedan narod, jedna država, jedna religija, jedan vođa", zagovara se potčinjen položaj žene u društvu i porodici… Analitičari ističu da se rast makedonskog fašizma bazira na podržavanju antikomunizma državnim instrumentima u rukama vladajuće VMRO-DPMNE.
– Sistematsko brisanje antifašističkog porekla i istorije Makedonije od strane vlasti VMRO-DPMNE, kao i uništavanje spomenika pravih makedonskih heroja koji su poginuli boreći se protiv fašizma, očiti su znaci da se radi o restauraciji fašizma u Makedoniji – ocenjuje Miroslav Grčev.
Neki smatraju da odgovor leži u dubokoj ekonomskoj krizi koja je veoma plodno tlo za rađanje, rast i razvoj fašističkih, nacionalističko-patriotskih pokreta i ideologija, dok drugi veruju da je reč o imitiranju evropskih trendova rehabilitacije i povratka fašizma.
