U knjizi Đ. Janjatovića "Prezimena Srba u Bosni", nastaloj po tzv. šematizmima Srpske pravoslavne crkve, Preradovića, ali i Prerada ima u najvećem broju u Prnjavoru i oko njega.
Međutim, ne znamo da li su u prošlosti bili jedinstvena familija, pa se iz različitih razloga i potreba razdvojili sa slavama, na primer, radi uzajamnog posećivanja, ili zbog zavetovanja drugom svetitelju, odnosno zbog nasleđene zemlje koja već ima svog patrona (preko supruge ili rođaka po majčinoj liniji srodstva).
Tako Preradovića sa različitim slavama ima upravo oko Prnjavora: Sv. Arhiđakona Stefana slave u Kaocima, Prnjavoru i Smrtićima, Đurđevdan u Prnjavoru, Smrtićima i Viočanima, a Nikoljdan u Prnjavoru i Smrtićima. Slavu naših čitalaca Sv. Iliju slave u selima Vijačani, ranije Viočani, Kokori i Šarinci.
Preradi, koji su samo skraćeni oblik prezimena, a možda i stariji, sa slavom Sv. Ilija zabeleženi su u Galjipovcima, sa slavom Đurđevdan u Omarskoj (Prijedor), dok Sv. Vrače, Sv. Kozmu i Damjana, slave u Busnovima, Jelićima i Ferićima (sva mesta oko Prnjavora) i u Banjaluci.
Interesantno je da i Prerada i Preradovića ima i u "Gornjokarlovačkom vladičanstvu", tj. u Lici, Krbavi, Kordunu, Baniji i drugim krajevima koje su nekad nastanjivali Srbi, ali – ne slave Sv. Iliju, već Jovanjdan, Đurđevdan i Lučindan.
B E S P L A T N OIstražite svoje poreklo
Poštovani posetioci sajta,
Ako želite da saznate odakle i otkad potiču koreni vaše porodice i kako je nastalo vaše prezime, “Vesti“ će vam to omogućiti – dovoljno je samo da pišete na našu e-mail adresu – redakcija@vesti-online.com
Osim osnovnih podataka o sebi – ime, prezime i adresa, potrebno je da navedete što više vama poznatih činjenica o svojoj porodici i zavičaju: OBAVEZNO odakle potiču vaši preci i koja vam je krsna slava, a zatim, ako je moguće, i u kojim krajevima su živeli i žive delovi vaše šire familije, da li su menjali prezime i kada. Možete tražiti podatke samo o jednom prezimenu – vašem sadašnjem ili, za žene, devojačkom.
Obilje podataka vam garantuje i sadržajnu priču o vašim korenima. Odgovore će vam davati naši saradnici etnolozi mr Radomir D. Rakić i Vera Stanisavljević-Rakić. Molimo Vas da imate strpljenja, jer našim saradnicima treba vremena da istraže vaše poreklo. Podaci do kojih oni dođu biće odmah postavljeni na odgovarajuće stranice na portalu. |
Ova poslednja slava nas je i navela da ih potražimo u Ibarskom Kolašinu i Nikšiću gde se ona najčešće i slavi, te smo tako pronašli Preradoviće u Pljevaljskom Polju i Mrzovićima gde su se naselili iz Kolašina, ali slave Đurđevdan.
Među prezimenima u Crnoj Gori za Preradoviće stoji da su u okolinu Pljevalja doseljeni od Bileće, a za Prerade u Savini, Herceg Novi, da su se doselili od Mostara. Zaista i tamo ih ima, samo sa slavom Nikoljdan.
Preradovića su, po svemu sudeći, staro hercegovačko plemstvo od srednjeg veka. Sve se čak poklapa sa imenima mesta u Hercegovini i oko Prnjavora (ovo ime je grcizam, od proneios, što znači manastirsko selo, a ovde su u blizini bila dva značajna manastira, Stuplje i Liplje) koje nastanjuju familija naših čitalaca i mnogobrojni srodnici.
Samo prezime, sa ić ili bez njega, nastalo je od ličnog imena Prerad, za koje spominjana M. Grković smatra da je "superlativ za rad uzet za lično ime".
