Patrijarh srpski Porfirije, do konačnog rešenja, upravljaće Crkveno-školskom opštinom i parohijom “Sveti Sava”, istočnoameričke eparhije SPC u Njujorku. Sinod je krajem prošle nedelje šturo saopštio da će patrijarh Porfirije privremeno upravljati ovom parohijom do “normalizacije prilika”, a kako bi došlo do “vaspostavljanja crkvenog poretka i jedinstva među tamošnjim parohijanima”.
Ovim je sprovedena odluka sa Sabora SPC održanog 28. maja kada je odlučeno da patrijarh Porfirije u koordinaciji sa Sinodom SPC pomogne episkopu istočnoameričkom Irineju (Dobrijeviću) u prevazilaženju problema u ovoj parohiji.
A problema je očigledno toliko da su Srbi iz Njujorka u više navrata pisali Sinodu SPC, organizovali proteste, da bi sve eskaliralo februara ove godine najavom tužbe protiv nadležnog episkopa – što je po američkom zakonodavstvu uvodni postupak pre svakog sudskog spora.
Vladika Irinej se u toj krivičnoj prijavi apostrofira kao glavni krivac zašto Crkva Svetog Save na Menhetnu ni posle pet godina nije spremna ni za bogosluženja, ni za veće verske obrede.
– U najvećem delu vernici su izneli tvrdnje za finansijske malverzacije u vezi sa rekonstrukcijom ove crkve. Međutim, stručne službe SPC će detaljno istražiti sve te navode i utvrditi da li su tačni ili ne. Upravo zbog ozbiljnosti optužbi neće biti javnih obraćanja ili tumačenja odluka Sinoda SPC – kaže za “Vesti” izvor blizak Patrijaršiji.
U medijima se spekulisalo da je u obnovu crkve do sada uloženo skoro pet miliona dolara više nego što je to prvobitno predviđeno.
Sinod SPC je, podsetimo, 14. decembra, doneo “obavezujuću odluku” Sabora SPC kojom je naloženo da se u roku od dva meseca upravljanje Pravoslavnim bogoslovskim fakultetom “Sveti Sava” u Libertivilu i Crkveno-školskom opštinom “Sveti Sava” u Njujorku vrati na format rukovođenja koji je postojao do 2017. godine kada je taj posao, umesto institucija SPC, “poveren” – novoformiranim korporacijama.
Vladika Irinej (Dobrijević) je za TV Nova rekao da odluka kojom je parohija u Njujorku poverena patrijarhu Porfiriju nije “ni presuda ni kazna”, već u cilju ujedinjenja vernika koji žive u ovom gradu.
– Ja jesam tražio pomoć kako bismo prevazišli raznorazne podele koje postoje u njujorkškoj Crkveno-školskoj opštini, ne od juče, već decenijama. Tu treba jedna čvrsta ruka koja bi mogla da pomogne, neko ko bi bio faktor ujedinjenja. Najbolja ličnost za tako nešto jeste sam patrijarh srpski – naveo je vladika Irinej.
Prva liturgija
Saborni hram Sveti Sava u Njujorku, podsetimo, u vlasništvu je SPC od 1943, kada je otkupljen od Episkopalne njujorške crkve,
SPC u Njujorku zvanično je registrovana 1940. a osnovana je tri godine ranije zahvaljujući entuzijazmu manje grupe srpskih emigranata.
A upravo u je ovoj crkvi daleke 1896. održana prva pravoslavna liturgija na američkom kontinentu.