Srbija je zemlja koja može da se pohvali i neslavnim rekordom da je većina njenih vođa završavala neslavno, atentatom. Predrag J. Marković, direktor Instituta za savremenu istoriju ističe da ne postoji “razumno objašnjenje” za tolika politička ubistva u srpskoj istoriji sem da su vladari ubijani “samo zato što su vladari”.
– U srpskoj istoriji četiri atentata imaju ogroman značaj. Ubistvom kneza Mihaila nestao je najprosvećeniji i diplomatski najveštiji naš vladar 19. veka. Ubistvo kralja Aleksandra Obrenovića pokrenulo je zaokret u našoj državnoj politici. Sa atentatom na kralja Aleksandra u Marseju stradala je i ideja Jugoslavije. Na kraju, ubistvo Zorana Đinđića nas je sramotno označilo kao društvo u kome obični zlikovci sa nadimcima Budala, Mutavi, Pacov i slični misle da su moćniji od države – ističe dr Marković.
Knez Mihailo Obrenović ubijen je 29. maja 1868. godine dok se vozio fijakerom kroz Košutnjak. Na njega su pucala braća Pavle i Kosta Radovanović koja su bila deo zavere protiv ovog vladara. Svi su pohapšeni i osuđeni na smrt. Na isti dan, ali 35 godina kasnije, u noći između 28. i 29. maja 1903. godine u Majskom prevratu ubijeni su kralj Aleksandar Obrenović i njegova supruga, kraljica Draga.
Državni udar, kojim je na vlast vraćena kraljevska porodica Karađorđević, predvodio je oficir Dragutin Dimitrijević Apis. Ova grupa zaverenika je kasnije osnovala militarističku organizaciju Ujedinjenje ili smrt, poznatiju i kao Crna ruka. Kralj Aleksandar Prvi Karađorđević ili Ujedinitelj ubijen je 9. oktobra 1934. godine u Marseju, ispred Palate Burze, prilikom njegove zvanične posete Francuskoj. Na njega je pucao Vlado Černozemski, pripadnik VMRO, a u ovu zaveru su, kasnije je otkriveno, bili uključeni i pripadnici ustaškog pokreta koji su želeli otcepljenje od tadašnje Kraljevine Jugoslavije.
Zoran Đinđić, tada predsednik Vlade Srbije, ubijen je 12. marta 2003. godine ispred sedišta Vlade. Većina atentatora je uhapšeno ili pobijeno, a u ovoj zaveri su stajali pripadnici zemunskog klana i nekolicina pripadnika Jedinice za specijalne operacije.
Prof. dr Darko Trifunović, direktor Instituta za nacionalnu i međunarodnu bezbednost uskoro objavljuje knjigu “Ubice Kneza Mihajla”, koja prvi put analizira ovaj atentat na bazi presude ubicama i to iz sasvim drugačije perspektive do sada nuđene javnosti.
– Na osnovu presude ubicama u knjizi se opisuje sam događaj, ali daje i šira slika koja otvara brojna druga pitanja kao što su Sarajevski atentat iz 1914, ubistvo kralja Aleksandra Obrenovića i kraljice Drage, ubistvo Kralja Aleksandra Karađorđevića, organizacija 27. marta 1941… To su atentati, ali i događaji koji su promenili tok istorije Srbije. Krugovi koji su učestvovali u tome su i danas prisutni i vode Srbiju i srpski narod u propast – otkriva Trifunović.
Ovaj stručnjak iz oblasti bezbednosti naglašava da su srpski vladari ubijani “zato što su pokušali da vode srpsku a ne stranu politiku”.
– Srbija se nalazi u direktnom procepu interesa, ali ne samo Srbija, tu su i Bugarska i sve druge zemlje u kojima se dodiruju interesi Zapada i Rusije. Svako od ove dve ključne strane ima svoje interese i metode kako ih ostvaruje – ističe dr Trifunović i apostrofira da ubistva kneza Mihaila i Đinđića imaju toliko sličnosti da se “vidi obris istog centra koji je imao motiv da ih počini”.
– Obojica su bila izuzetno reformatorski nastrojena i videla Srbiju kao modernu evropsku državu sa jasnom nacionalno politikom vođenom isključivo srpskim interesima. I u jednom i u drugom slučaju skrivani su pravi motivi ubistva i naručioci. Akteri su poznati kao i to iz kojih sredina su dolazili i kome su politički, ali i bezbednosno pripadali. Akteri su obično zloupotrebljeni pojedinci iza kojih su stajale, ali i dan-danas kad govorimo o ubistvu dr Zorana Đinđića stoje političko-ekonomsko kvazibezbednosne elite ogrezle u pljački Srbije i žrtvovanju srpske dece zarad tuđih interesa – zaključuje Darko Trifunović.
Tito najčešća meta
Penzionisani general-major JNA i bivši pripadnik KOS Marijan F. Kranj je u knjizi “Urote i atentati na Tita” naveo da je na Josipa Broza planirano, pokušano i izvedeno 75 zavera i atentata.
Najviše u periodu od 1945-1980 – 54, zatim tokom rata – 16, a tri u periodu dok je Broz vodio Komunističku partiju, od 1928. do 1945. godine. Kranj je naveo da su od tog broja Rusi, odnosno Staljin pokušali da ga likvidiraju više od 20 puta.
Od tog broja samo su Rusi, odnosno Staljin, pokušali da ga likvidiraju više od 20 puta. Međutim, među onima koji su to pokušali bili su i Amerikanci, pripadnici Varšavskog pakta, ali i udbaši, četnici…
Jedan od pokušaja desio se 1965. godine, tokom Brozove posete Meksiko Sitiju, drugi u Filadelfiji, pa u Vašingtonu, Dubrovniku…
