Među magovima naše košarke nesumnjivo su treneri Aleksandar Nikolić, Ranko Žeravica, Dušan Ivković, Svetislav Pešić, Željko Obradović i drugi “režiseri” igre pod koševima.
Aleksandra Nikolića smatraju najboljim profesorom jugoslovenske košarke. Rođen je u Sarajevu 28. oktobra 1924. godine, ali još kao dete se preselio u Beograd. Bio je profesor na fakultetu za Fizičku kulturu u Beogradu, zbog čega je ostao upamćen po nadimku Profesor.
Igračku karijeru je proveo u Partizanu (1945-1946), Crvenoj zvezdi (1947-1949), Železničaru iz Čačka (1949-1950) i BSK-u Beograd (1950-1951). Sa Crvenom zvezdom je osvajao prvenstva. Odigrao je 10 utakmica za Jugoslaviju. Nakon igračke karijere postaje trener reprezentacije, koju je vodio u dva navrata, od 1951. do 1965. i od 1976. do 1978. godine. Kao trener reprezentacije osvojio je šest medalja: zlato (SP 1978, EP 1977), srebro (SP 1963, EP 1961. i 1965), bronza (EP 1963). Ostvario skor od 170 pobeda u 239 utakmica.
Inovator na klupi
Zbog zasluga za razvoj košarke se često naziva “ocem jugoslovenske košarke”. Vodio je timove OKK Beograda, Partizana, Crvene zvezde, Petrarke Padova i Injis Vareze. Osvojio je četiri prvenstva, dva nacionalna kupa, tri titule prvaka Evrope, Kup kupova, dva Internacionalna kupa. Proglašavan je za najboljeg trenera Evrope 1966. i 1976. godine. U košarkašku Kuću slavnih u Springfildu uvršten 1998. Član je Kuće slavnih FIBA od 2007. FIBA mu je 1995. dodelila Orden časti. Aleksandar Nikolić je preminuo 12. marta 2000 godine u Beogradu.
Ranka Žeravicu su nazivali inovatorom sa klupe. Rođen je 17. novembra 1929. u Novom Miloševu. Trenerskim poslom počinje da se bavi početkom 50-ih godina prošlog veka. Sve do 1966. je radio u beogradskom Radničkom. Krajem šezdesetih i početkom sedamdestih uneo je mnoge novine i savremene metode u našu košarku. Od 1960. bio je pomoćnik Aleksandru Nikoliću, a prvi trener reprezentacije postaje 1965. Sa selekcijom Jugoslavije je osvojio sedam medalja na velikim takmičenjima: zlato (SP 1970, OI 1980), srebro (SP 1967, OI 1968, EP 1969, EP 1971 ), bronza (SP 1982). Pored toga, ima i odličja s Univerzitetskih, Mediteranskih i Balkanskih igara.
Paralelno sa radom u reprezentaciji, Žeravica je presudno uticao na “bum” Partizana početkom 70-ih, kada je selektirao tim, predvođen Kićanovićem i Dalipagićem. Pored Partizana, trenirao je i Crvenu zvezdu, Pulu, Barselonu, Saragosu, Filodoro iz Napulja, Oniks iz Kazerte… Od klupskih trofeja osvojio je evropski Kup Koraća (Partizan 1978) i dve nacionalne titule prvaka (Obras ArgenTina 1976) i Partizan (1996). Član je FIBA Kuće slavnih od 2007. godine. Preminuo je 29. oktobra 2015.
Prkosio embargu
Među velikanima naše i evropske košarke je i Dušan Ivković, rođen 29. oktobra u Beogradu gde je i preminuo 16. septembra 2021. Nakon završene karijere u Radničkom iz Beograda, ostaje da trenira mlađe kategorije. Potom je trenirao velike klubove: Partizan, Vojvodinu, Šibenku, PAOK, AEK, Panionios, Olimpijakos, CSKA Moskva, Dinamo iz Moskve… Srpski ljubitelji košarke devedesetih godina nadenuli su mu nadimak Dušan Silni, Grci su ga posle najvećeg uspeha u istoriji Olimpijakosa prozvali Sofos (Onaj koji zna).
Vodio je reprezentaciju u pet finala, izgubio je samo jedno, olimpijsko u Seulu 1988. Za našu košarku je dragoceno što je u danima embarga uspeo da održi kontinuitet okupljanja ekipe i igranja prijateljskih utakmica. Kao prvi trener sa plavima je osvojio jedno svetsko (1990) i tri evropska zlata (1989, 1991, 1995 ), kao i olimpijsko srebro (1988). Na OI u Atlanti okitio se srebrom kao selektor, mada je tim vodio Željko Obradović. Sa Olimpijakosom je bio prvak Evrope, sa Partizanom je osvojio Kup Radivoja Koraća (1979), sa AEK-om (2000) i moskovskim Dinamom Kup Saporta. Na EP u Poljskoj 2009. godine, predvodio je do srebrne medalje reprezentaciju Srbije. Na SP u Turskoj 2010. Srbija je četvrtim mestom pokazala da se vraća u svetski vrh.
Najtrofejniji evropski trener
Željko Obradović je u istoriju naše košarke upisan zlatnim slovima. Rođen je 9. marta 1960. u Čačku. Posle sjajne igračke karijere, 1991. godine počinje još blistaviju – trenersku i postaje najtrofejniji evropski trener i jedan od najtrofejnijih u svetu. Jedinstven je po tome što je postao svetski prvak i kao igrač i kao trener. Prvi trener reprezentacije postao je 1996. Od tada, sa državnim timom, osvaja četiri medalje: zlato (EP 1997, SP 1998), srebro (OI 1996), bronza (EP 1999). Najtrofejniji trener u istoriji evropskih klupskih takmičenja. Prvak Evrope bio je devet puta: Partizan 1992, Huventud 1994, Real 1995, Panatinaikos 2000, 2002, 2007, 2009, 2011, Fenerbahče 2017. Dva puta je osvajao Saporta kup (Real 1997. i Beneton 1999). Sa klubovima je osvojio i 12 nacionalnih titula, 11 sa Panatinaikosom (od toga 9 uzastopno) i jednu sa Partizanom i 7 nacionalnih kupova, 6 sa Panatinaikosom i 1 sa Partizanom. Dva puta je dobio nagradu “Aleksandar Gomeljski” za najboljeg evropskog košarkaškog trenera.
Režiser uspeha
Svetislav Pešić, selektor srpske košarkaške reprezentacije, rođen je 28. avgusta 1949. u Novom Sadu. Već od treće godine živi u Pirotu, gde je i započeo igračku karijeru. Igrao je i za Partizan i Bosnu sa kojom je osvojio titulu prvaka Evrope. Trenirao je sledeće klubove: Bosna, Alba, Barselona, Lotomatika, Dinamo Moskva, Đirona, Valensija, Crvena zvezda.
Poznat je i kao stručnjak koji je generaciju Đorđevića, Divca, Kukoča i Rađe izveo do seniorskih dana. Sa svim reprezentativnim selekcijama, od kadetske (1985) do seniorske (2001 bio je prvak Evrope. Sa juniorskom ( 1987) i seniorskom (2002) bio je i prvak sveta. Pored toga, do kontinentalnog trona je doveo i Barselonu (2003) i reprezentaciju Nemačke (1993). Sa Albom je osvojio Kup Radivoja Koraća (1996).
