Ovo okupljanje bilo je i jedino poznato javno obeležavanje u srpskoj zajednici Petog kontinenta, istorijskog datuma u kome su pale milionske žrtve i iz temelja izmenjena slika Evrope i Balkana. Događaj je poslužio da se iz istorije ponovo izvuku imena heroja – vojvoda Živojina Mišića, Radomira Putnika, Stepe Stepanovića i Petra Bojovića, kao i njihovih hrabrih seljaka-vojnika.
Obeležavanju su prisustvovali članovi Federalnog parlamenta (Krejg Keli i predstavnik Krisa Hejza, Aleks Glumac), Parlamenta NSW (Dejvid Klark i Pol Linč), oružanih snaga Australije (pukovnik Brendan Kejsi), diplomatskih predstavništava Ruske Federacije (Vladimir Iliasov) i Grčke (Georgios Koromvokis), opštine Liverpul (Piter Ristevski) i Ferfild (Milovan Karajčić), Udruženja Makedonaca NSW (Kostandin Tagarulias), te eparhije Slobodne Srpske pravoslavne crkve za Australiju i Novi Zeland, Crnogorskog kulturno-umetničkog društva "Njegoš", kao i suorganizatora Srpske narodne odbrane i Udruženja boraca "Draža Mihailović".
Borci u sećanju– Mi ne smemo da zaboravimo naše pale borce – rekao je Aleks Glumac. – Kada nam kažu ono što je bilo, treba da prepustimo istoričarima. Kojim istoričarima? Neki istoričari ne samo da prekrajaju prošlost prvog, već i drugog velikog rata, kao i ovog poslednjeg, čišćenja Srba iz Bosne, Hrvatske i sa Kosova. Nema stope u Bosni, Hrvatskoj i Srbiji da nije natopljena srpskom krvlju. Pitam Srbe, vas prisutne, te sve ostale Srbe širom zemaljske kugle, da li će nas, prema ovim sadašnjim i budućim istoričarima, u istoriji uopšte ostati za 50 ili 100 godina? |
Ceo skup nosio je osnovnu poruku da se žrtve ne mogu zaboraviti i da su potomci dužni da se o tome pobrinu. S tim u vezi, više govornika i iz srpske zajednice, ali i australijskog političkog života odali su poštu Srbima i Srbiji, koja je u ovom ratu imala 1,2 miliona ljudi koji su izgubili život, a čak 60 odsto muške populacije je poginulo.
Uz to, događaj je poslužio kao prilika da i gosti i domaćini podsete na činjenicu da su Srbi i Australijanci u dva rata ratovali na istoj strani. Ta veza između dva naroda čvrsta je i danas, kazao je Dejvid Klark.
– To je bio rat u kome su se Srbi i Australijanci borili zajedno protiv zla. I ponovo smo se u Drugom svetskom ratu borili na istoj strani. Kad imate te ljude koji su patili zajedno i umirali zajedno, ne možete naći čvršću vezu između naroda. I ta veza postoji i danas – između Srba i Australijanaca. Jer imamo iste vrednosti i evo sada, 100 godina posle, mi smo zajedno, predstavljajući zajedničke vrednosti, hrišćanske vrednosti, slobodu i demokratiju.
On je zatim podsetio da "i danas (uz Anzak) imamo još veterana koji marširaju" i da je tu, zajedno sa Australijancima, i srpski ešalon.
Počast saveznicima– Obeležavanje stogodišnjice početka Prvog svetskog rata predstavlja i odavanje počasti našim velikim saveznicima – srpskom narodu, kazao je Krejg Keli. On je podsetio na teorije kako je Srbija počela veliki svetski rat. |
Ti Srbi, rekao je on, marširaju jer su to pravo stekli na velikim stvarima, u velikim bitkama za civilizaciju i demokratiju, a "Srbi su u tome uvek bili na pravoj strani".
Više puta prekidan aplauzima, član Parlamenta NSNj kazao je da je moguće naći i druge sličnosti između Srbije i Australije, kao što su bile bitke u Galiciji 1915. i na Kosovu 1389.
Srbi su, prema njegovim rečima, kroz istoriju uvek bili prisiljavani da na svaka dva koraka napred prave i jedan korak nazad.
– Srbe su neprekidno udarali, znatno većom i brojnijom silom. Pet stoleća su trpeli pod Otomanskom imperijom i tu nije bio kraj. Trpeli su u Prvom svetskom ratu i tu takođe nije bio kraj. Trpeli su u Drugom svetskom ratu, pa u godinama komunizma. I sad, kad je komunizam mrtav i pokopan, oni trpe zbog uništavanja i skrnavljenja svojih crkava na Kosovu. Ali, na koncu, oni će preživeti i Srpska pravoslavna crkva nastaviće, jer je Gospod s neba obećao da "vrata paklena neće nadvladati" protiv pravednika – poručio je Klark.
Skupu su se obratili i član Parlamenta Pol Linč, kao i pukovnik Kejsi.
Govor vladike NikolajaU ime organizatora, učesnike je pozdravio predsednik kluba Đorđe Vasić, a Dragan Milovanović iscrpno je govorio o istorijskim događajima u Prvom svetskom ratu, kao i ulozi Srbije u njima, te o istorijskom savezništvu sa Australijom, zemljom u kojoj danas žive. Bogat programU kasnijem programu, nastupili su i muzičari i pevači, pesnik Aca Tadić, kao i deca folklornih grupa "Izvor" i Srpskog centra "Sveti Sava". |
