Molebanom i polaganjem venaca predstavnika Vojske Srbije i lokalne samouprave, potomaka i poštovalaca, ovog vikenda je na Jovićkom groblju u Koraćici kod Mladenovca obeleženo 200 godina od smrti kneza Vićentija Petrovića – jedne od najznačajnijih ličnosti Srbije s početka 19. veka.
Knez Vićentije je bio učesnik Sretenjskog zbora u Orašcu, a zatim i jedan od najbližih saradnika Miloša Obrenovića u organizaciji i sprovođenju Drugog srpskog ustanka.
Među prisutnima je bio i jedan od potomaka slavnog kneza, prof. dr Velimir Ćerimović.
– Prezadovoljan sam što se Srbija na ovaj način odužila velikom knezu Vićentiju. Najveću zahvalnost za to dugujemo teologu i putopscu Hadži Marku Vujičiću. Spomenik i grob mog slavnog pretka do pre 18 godina su bili prekriveni đubretom, veoma malo ljudi je uopšte znalo da je tu sahranjen, već se verovalo da je to grob nekog turskog paše. Ipak, entuzijazmom Vujičića, a zatim i lokalnih sveštenika, ovo mesto je postalo sabiralište za sve Srbe, a posebno za poštovaoce onog slavnog srpskog doba kada se osvajala sloboda – kaže Ćerimović.
Prema istorijskim podacima, knez Vićentije je bio jedan od narodnih prvaka koji su u Matijaševića jaruzi 1803. planirali, a sledeće godine i organizovali i predvodili Prvi srpski ustanak.
U vojnoj uniformi tog doba, glumac Aleksandar Dunić je verodostojno preneo još neke vredne istoriografske podatke koji svedoče ne samo o hrabrosti kneza Vićentija, već i o slobodarskim danima Srbije s početka 19. veka:
– Knez Vićentije je zajedno sa Vasom Čarapićem na Vračaru započeo borbe koje će 8. januara rezultovati osvajanjem Beogradske tvrđave. Tri godine kasnije je imenovan za komandanta Beogradskog garnizona, ali ubrzo sa Karađorđem odlazi na jug Srbije, na Pešter gde rame uz rame učestvuju u bitkama oko Sjenice. Nedugo zatim su zabeležili i ogromnu pobedu nad vojskom Sulejmana paše Skopljaka, a među značajnim bitkama tog doba u kojima je knez Vićentije predvodio ustanika bile su i one na Suvodolu, kao i oslobađanje Novog Pazara gde je teško ranjen zbog čega se vratio u rodnu Koraćicu.
Publicista Marko Stojanović dodaje da je, prema predanju, iz kneževog tela posle smrti izvađeno čak 12 kuršuma koji svedoče o njegovoj nadljudskoj hrabrosti. Kada je, 1813. više od 200.000 turskih vojnika krenulo ka Srbiji da bi ugušilo ustanak, knez Vićentije u Topoli organizuje rezervne srpske snage, a posle niza borbi prinuđeni su da se povuku u Šabac odakle ustanici mole mitropolita Stevana Stratimirovića da pošalje lađe i narod prebaci u Srem.
Stojanović ističe da su Turci dugo godina tražili od Austrije izručenje srpskih predvodnika, između ostalih i kneza Vićentija, ali su oni to odbijali.
– Međutim, tadašnja Austrija je uslovila Srbima da se nasele u Štajersku. Nepoznato kako, ali knez se 1815. vraća u Koraćicu kada i Miloš Obrenović uspeva da se iskobelja iz turskog kazamata i pod plaštom prikupljanja novca za otkup svoje glave, počinje pripreme za pokretanje novog ustanka. Sa svojim pisarom Dimitrijem dolazi u Koraćicu gde su ga sačekali Nikola Katić i knez Vićentije kako bi zajedno pokrenuli narod za ustanak u gročanskoj i beogradskoj nahiji- navodi Stojanović.
Naučna tribina
U okviru manifestacije kojom je opština Mladenovac obeležila 200 godina od smrti kneza Vićentija Petrovića, u svečanoj sali “Dr Elsi Inglis” u Mladenovcu održana je naučna tribina na kojoj su istoričar Velibor Vidić i publicista Marko Stojanović osvetlili život i delo ovog srpskog vojvode.
Vidić je pojasnio širi kontekst u kome se Srbija nalazila uoči pokretanja Prvog srpskog ustanka.
– Desetak godina ranije, u austrijsko-turskom ratu učestvovao je i veliki broj Srba, a među njima i Karađorđe, knez Vićentije i mnogi drugi. Oni su se u tim bitkama kalili, ali i povezali. Ta okolnost će im kasnije pomoći u borbi za slobodu – poručio je Vidić.
Slobodarski ideali
– Srpska revolucija, period od 1804. do 1835, iznedrila je silne junake, neobičnog duha i karaktera, mnoge znane ličnosti koje su znale da će u slavnim oslobodilačkim danima žrtvovati svoj život tako što će smrt pretvoriti u večnost. Knez Vićentije je bio srpski junak koji je do poslednjeg dana bio privržen slobodarskim idealima – poručila je Gordana Dimitrijević Bjeličić, predsednica Skupštine opštine Mladenovac.
