Pluća imaju gotovo “magičnu” sposobnost da isprave kancerogene mutacije izazvane pušenjem – ali samo ako prestane da pušite, kažu naučnici.
Do sada se smatralo da su mutacije koje vode u rak pluća trajne i da ostaju čak i ako se prestane pušiti. Ali iznenađujuće otkriće, objavljeno u časopisu Nature, pokazuje da one malobrojne ćelije koje izbegnu štetu mogu da “poprave” pluća, prenosi BBC.
Taj je učinak uočen i kod pacijenata koji su pušili kutiju cigareta dnevno tokom 40 godina pre nego što su prestali da puše. Hiljade hemikalija u dimu cigareta uzrokuju promene strukture DNK u ćelijama pluća polako ih transformišući iz zdravih u kancerozne ćelije.
Studija je otkrila da se to događa u velikim razmerama u plućima pušača čak i pre nego što razviju rak. Velika većina ćelija uzetih iz disajnih puteva pušača bila je mutirana duvanom i ćelije su sadržavale i do 10.000 promena.
“One se mogu smatrati minijaturnim tempiranim bombama koje čekaju sledeći udar koji će ih podstaći na preobraženje u rak”, kaže dr. Kejt Govers, jedna od naučnica s UCL-a.
Ipak mali deo ćelija ostane netaknut.
Nejasno je kako izbegnu genetsku devastaciju izazvanu pušenjem ali naučnici kažu da se čini da opstaju u svojevrsnom bunkeru. Nakon što osoba prestane da puši te ćelije rastu i zamene oštećene ćelije pluća. Kod ljudi koji prestanu da puše do 40 odsto njihovih izgleda izgleda kao i kod osoba koje nikad nisu pušile.
“Bili smo potpuno nepripremljeni za takvo otkriće”, kazao je dr Piter Kempbel sa instituta Sanger i dodao: “Postoje ćelije koje na neki način magično obnove oblogu disajnih puteva”.
“Jedna od zadivljujućih stvari su bili pacijenti koji su prestali da puše čak i nakon 40 godina pušenja i obnovile su im se stanice koje su bile nezahvaćene uticajem duhana”.
Naučnici još moraju da utvrde koliki se deo pluća obnovi.
Studija se usmerila na glavne disajne puteve, a ne na male alveole preko kojih se kiseonik prenosi iz vazduha u pluća.
Oko tri četvrtine slučajeva raka pluća uzrokovano je pušenjem.
Dosadašnja istraživanja pokazala su da se rizik pojave raka pluća smanji gotovo od dana kad ljudi prestanu da puše, a pretpostavljalo se da je to zbog toga što s prestankom pušenja prestaju dalje mutacije izazvane pušenjem.
Dr Rejčel Orit iz britanskog udruženja za istraživanje raka kaže kako je motivišuće što ljudi prestankom pušenja imaju dvostruku korist – zaustavljaju pojavu daljih oštećenja plućnih ćelija i otvaraju prostor plućima da zdrave ćelije uklone deo postojećeg oštećenja.
