U pećini Velika Balanica u Sićevačkoj klisuri kod Niša otkrivena su četiri zuba, za koje se procenjuje da su stari oko 300.000 godina, a koji su pripadali odrasloj osobi i detetu, saopštio je Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu.
„Zubi su datovani na pre oko 300 hiljada godina, što ih čini najstarijim fosilima neandertalca (Homo neanderthalensis) u istočnoj Evropi i drugim najstarijim ljudskim fosilima u Srbiji, tek nešto mlađim od pola miliona godina stare donje vilice čoveka iz Male Balanice otkrivene 2007. godine“, navodi se u saopštenju fakulteta.
Prema njihovim rečima, ostaci neandertalaca u Srbiji su do sada bili identifikovani samo u obližnjoj pećini Pešturina, u kojoj su 2015. godine otkriveni jedan zub i fragmentovana kost podlaktice neandertalca.
„Najdrevniji ostaci neandertalaca, starosti između 300.000 i 500.000 godina, identifikovani su na području zapadne Evrope, a vremenom se njihov areal proširio sve do zapadne Azije. Njihovo prisustvo u Velikoj Balanici pre oko 300 hiljada godina predstavlja najraniji dokaz njihovog širenja prema istoku“, istakli su sa fakulteta.
Zubi iz Velike Balanice su pronadjeni u asocijaciji sa tragovima ognjišta i kamenim alatkama za obradu kože poznatim kao postruške tipa Kina (Quina).
Najstarije alatke tog tipa potiču sa istoka, sa nalazišta koja pripadaju ašelsko-jabrudijenskom kompleksu (iz perioda pre 200.000 do 400.000 hiljada godina), dok se u Zapadnoj Evropi javljaju mnogo kasnije.
“To pokazuje da je na teritoriji Balkana pre 300.000 godina najverovatnije došlo do kontakta evropskih i bliskoistočnih populacija. Još uvek se ne može reći sa sigurnošću da li je do širenja kulturnih inovacija došlo migracijama ljudi ili razmenama ideja izmedju zajednica, niti možemo identifikovati izvorne nosioce ove tehnologije, nije jasno da li su u pitanju neandertalci ili druge vrste ljudi”, piše u saopštenju.
Izvesno je, kako su naveli, da su te inovacije dovele do konačnog uobličavanja kulturnih obrazaca karakterističnih za srednji paleolit – period koji predstavlja jednu od prekretnica u ranoj praistoriji čovečanstva.
Arheološka istraživanja pećina u blizini Niša (Pešturina, Mala i Velika Balanica) vrše se u saradnji Filozofskog fakulteta u Beogradu i Univerziteta u Vinipegu, a finansira ih Ministarstvo kulture i informisanja Srbije.
Analiza zuba objavljena je u časopisu “Journal of Human Evolution”, od strane medjunarodnog tima stručnjaka iz Srbije i Kanade, koju vode profesori Dušan Mihailović sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu i profesorka Mirjana Roksandić sa Univerziteta u Vinipegu.
