U samim Njegušima, Austrougarska je u vreme dok je tokom Prvog svetskog rata, sem brojnih puteva koje je prokrčila kroz kamenjare, mostova i uređenja korita bujica koje se pojave u vreme jesenjih i prolećnih plima, podigla i tri objekta o kojima se ovde i danas govori s nostalgijom i poštovanjem.
Bistijerna i kupatilo
Najpre je izgrađena električna centrala i sve naselje je osvetljeno. Potom je na mestu Koritnik, nedaleko od kuće Sava Dumova Popovića, izgrađena velika bistijerna, odnosno rešeno pitanje snabdevanja mesta vodom, a nedaleko odatle bilo je izgrađeno i javno kupatilo. Po kazivanju Steva Popovića, imalo je dvanaest kada i tuševa i svi Njeguši su morali jednom tokom nedelje da dođu na besplatno kupanje…
Od javnog kupatila danas nema ni traga, a i veoma zanimljivi objekat vodovoda je dugo propadao, uprkos tome što ni danas nije izgubio značaj i funkciju. Stariji Njeguši se sećaju kako je negde šezdesetih godina prošlog veka na Njeguše jednog dana banuo nekakav stari Čeh, bivši austrougarski vojnik, inženjer, koji je projektovao i izgradio njeguški vodovod i kupatilo. Kad je video kako je sve propalo, oronulo i zapušteno, zaplakao je kao dete i zavapio: “Aman, ljudi, šta vam bi, kako ovo dozvoliste…?”
Neko se u novije vreme setio da malo obnovi i okrepi zdanje vodovoda, ali je veliko pitanje – barem što se tiče fasade zgrade – koliko je savremena “plastična” fasada primerena kamenoj arhitekturi ovog zanimljivog i neobičnog zdanja…
Odlazak u Detroit
Kao težak invalid, Savo Dumov Popović nije, naravno, neposredno učestvovao ni u oslobodilačkim balkanskim ratovima ni, potom, u “veljem” Prvom svetskom ratu, pa, dakako, ni u Drugom svetskom ratu, koji je dočekao već u dubokim godinama. Sve to je, međutim, preko glave preturio njegov stariji sin Marko, koji će, kao mladi artiljerijski poručnik, ostati veran zakletvi datoj svom prvom komšiji, pa i dalekom rođaku i bratstveniku, kralju Nikoli Prvom Petroviću.
I on će se naći u stroju onih koji su se, pošto 1918. godine nisu priznali svrgavanje i detronizaciju ostarelog kralja, odnosno proglašeno ujedinjenje i stvaranje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, okupili u Gaeti, u izbegličkom logoru crnogorske vojske u Italiji, pokušavajući da odatle organizuju otpor naumu, prvenstveno unuka kralja Nikole, kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića, “oslobodioca i ujedinitelja”, da stvori novu veliku državu na Balkanu, u kojoj se ni ime Crne Gore neće spomenuti.
A kad je ražalovani crnogorski kralj tri godine kasnije umro u izgnanstvu i crnogorska vojska u izbeglištvu demobilisana, odnosno kad je većina, pa i najistaknutiji među njima poput Krsta Zrnova Popovića, uvidela da je dalji otpor besmislen, vratila se u otadžbinu i stavila u službu vlasti novostvorene države Jugoslavije, Marko Popović je bio jedan od onih koji nije na to pristao, već se iz Tirenskog zaliva, iz Gaete, otisnuo preko mora i skrasio u Detroitu, glavnom gradu američke savezne države Mičigen.
Spomenici
Na njeguškom vodovodu je bila postavljena spomen-ploča na kojoj je ispod krune “trule bečke monarhije” stajalo ime cara Franja Josifa Prvog i podaci ko je 1916. godine izgradio vodovod. Posle propasti Austrije, delimično su izbrisana znamenja stare austrijske krune i ime cara Franja, a upisano ime kralja Petra Prvog Karađorđevića.
Potom, posle smrti kralja Petra, upisano je ime njegovog sina naslednika, kralja Aleksandra, da bi 1945. godine mesni komunistički aktivisti izbrisali i isklesali ceo tekst i ostavili samo godinu izgradnje, a umesto teksta farbom nacrtali veliku crvenu petokraku. Na drugoj strani Njeguša Pero Ševaljević nije dao da se tako postupa sa spomen-pločom koja je bila postavljena na bazenima iznad Krsca: donio je i postavio ispred kuće kao spomenik na jedno vrijeme.
Ponornice
Na Koritniku, pored stare austrijske bistijerne postoji i jedna manja, još starija, koju su svojevremeno sagradili bratstvenici Erakovići i Raičevići. Zanimljivo je, inače, da silna voda koja provri na Koritniku s jeseni i s proleća, odnosno u vreme velikih pomuta, ponire i nakon trinaest dana izbija na snažnom vrelu Ljuta u Orahovcu, nedaleko od Kotora, a ona koja se sliva i ponire u njeguškom polju već sutradan se pojavljuje na izvoru Gurdić u Kotoru (sve to je, naravno, naučno provereno i ispitano sipanjem specijalne boje u ove vode).
