Parastosom i polaganjem venaca na humke Kraljevčana na Groblju rodoljuba, koje su 14. oktobra 1941. streljali vojnici Vermahta, obeležena je 78-godišnjica jednog od najtragičnijih događaja u istoriji Kraljeva.
U okviru obeležavanja najvećeg masovnog streljanja u Francuskoj kući u Kraljevu održana je tribina na kojoj je o ovom događaju, ali i političkim i ratnim prilikama uoči tragedije govorio istoričar Dragan Drašković ističući da je ovaj grad uoči Drugog svetskog rata imao između 10.000 i 12.000 stanovnika i da je bio u punom ekonomskom razvoju. Takođe, Drašković je izneo i malo poznati podatak da su organizatori protesta protiv potpisivanja Trojnog pakta u Kraljevu bili, zapravo, solunski ratnici.
Govoreći o političkim prilikama u vreme uoči, na početku i u toku Drugog svetskog rata Drašković je govorio i o pismu koje je vladika Nikolaj Velimirović, tada zatočen u manastiru Ljubostinja, uputio generalu Draži Mihailoviću u kome ukazao na potrebu da se sve nacionalne snage objedine u borbi protiv okupatora. O ovom pismu se sada, koliko je poznato, prvi put govorilo javno.
“Šta će nam koristiti zemlja ako se narod istrebi? A istrebljenje naroda srpskog sad se vrši sa nekoliko strana. Treba se Boga bojati i Bogu moliti, a narod svoj voleti i žaliti. Ali, nažalost, ima mnogo bezbožnika koji niti se Boga boje, niti narod vole i žale. Ja se kamenim u manastiru i samo se molim Bogu za srpsku slogu. Ako ikada ona četiri ‘S’ treba da imaju neki praktičan i spasonosan značaj, to treba u ovom vremenu. Učinite u ovom pravcu sve što možete i to hitno! Partijaštvo nas je upropastilo i osramotilo, pa zar još da partijašimo, i to danas, i to u Šumadiji? Ujedinimo ovo malo svetlih narodnih snaga, ne da se s nekim daleko jačim od sebe borimo sada, nego da očuvamo što više roblja srpskog u životu do boljih dana i za bolje dane”, pisao je tada vladika Velimirović.
O tome šta je posle bilo dovoljno govore činjenice o stradanju Srba tih godina – masovna streljanja u Kraljevu, Kragujevcu, pogrom Srba u Jasenovcu i na mnogim drugim stratištima širom tadašnje Jugoslavije.
Ne zna se tačan broj
Istoričari se i nakon bezmalo osam decenija i dalje spore oko broja streljanih – od 2.000 do 6.000 stradalih, a najnovijim istraživanjima potvrđen je identitet za 2.200 žrtava masovnog streljanja nedužnih među kojima je najviše bilo radnika tadašnje Fabrike aviona Brega i građana Kraljeva, ali i civila iz okoline ovog grada i s drugih prostora tadašnje Jugoslavije.
