Usled niza sporova unutar izraelske vlade, kao i između političke i vojne vlasti u Izraelu, premijer Benjamin Netanjahu nastavlja da izaziva unutrašnje i spoljne protivnike, u pokušaju da se spasi iz kaljuge u Gazi. Hoće li uspeti u tome?
Šef katedre za političke nauke na Univerzitetu Hebron, dr Bilal Al-Šobaki, potvrđuje da Netanjahu, uprkos dilemama sa kojima se suočava, i dalje uživa podršku ekstremno desničarskog glasačkog tela, pored toga što je svestan slabosti svojih protivnika, što znači da su pretnje desnice pritiscima na njega isprazne, jer se i sama bori za opstanak u vladi koju on vodi.
Što se tiče ostalih protivnika, kao što su ministar u izraelskom ratnom kabinetu Beni Ganc i opozicioni lider Jair Lapid, svi oni rade na zadržavanju trenutnog stanja, pa zato nema potrebe da se okreću protiv Netanjahua.
Kada je reč o Netanjahuovim slabostima, najveća od njih jesu podele unutar izraelskog Ratnog kabineta. Na početku rata u Pojasu Gaze, ovaj kabinet je bilo simbol izraelskog jedinstva, a danas je postao teret Netanjahuu, smatra Al-Šobaki.
Prema palestinskom piscu i političkom analitičaru Ahmedu Al-Hili, Netanjahu ima 64 mjesta u Knesetu zahvaljujući podršci ekstremno desnih stranaka, a taj broj može otići na 68 ako dođe do dogovora između njega i izraelskog ministra Gideona Sara, koji je raskinuo svoje političko partnerstvo sa Gancom.
Neslaganje sa Bajdenom
O tome da li će mu spor sa američkom administracijom pomoći na unutrašnjem planu, Al-Hila objašnjava da je izraelski premijer preuzeo na sebe zadatak suprotstavljanja administraciji predsednika Džoa Bajdena, posebno nakon procene američkih obavještajaca da on (Netanjahu) gubi poverenje izraelskog javnog mnjenja, kao i poziva Bajdenove administracije na prevremene izbore u Izraelu.
On nije isključio da će spor između Netanjahua i Bajdenove administracije imati uticaja na predstojeći pregovarački proces sa palestinskim otporom oko sporazuma o razmeni.
Netanjahu, dodaje palestinski pisac i politički analitičar, želi da zadrži ratno stanje u Gazi, jer mu ono omogućava opstanak u vladi, a možda pokaže i neku vrstu fleksibilnosti po pitanju humanitarne pomoći u Gazi, ublažavajući unutrašnje pritiske na sebe, kao i pritiske Amerikanaca.
Međutim, problem sa kojim će se i dalje suočavati premijer Izraela – kako kaže Al-Hila – odnosi se na izraelske zarobljenike koje drži palestinski otpor, a koje on nije uspeo da oslobodi silom.
Zato pokušava pregovorima da izvrši pritisak na palestinski pokret otpora Hamas da prihvati određeni dogovor koji predviđa njihovo oslobađanje nakon održivog prekida vatre. On bi ovo plasirao kao sopstveni uspeh na unutrašnjem planu… ali, hoće li Hamas to prihvatiti?
Prema proceni šefa Odsjeka za političke nauke na Univerzitetu Hebron, Sjedinjene Američke Države moraju da izvrše pritisak na duboko ukorenjene institucije u Izraelu, kao što su Služba unutrašnje bezbednosti (Šin Bet) i Obaveštajna služba (Mosad).
Naglasio je da je pritisak Amerikanaca na Netanjahua beskoristan, jer on kroz rat brani sopstvenu poziciju. Svojim simpatizerima u ekstremnoj desnici, on poručuje da ga je američki saveznik ostavio na pola puta.
Važno je napomenuti da je Netanjahu u nedelju odbio američki poziv za održavanje prevremenih izbora. U intervjuu za CNN prokomentarisao je oštre kritike koje mu je prošlog četvrtka uputio lider demokratske većine u američkom Senatu Čak Šumer.
Šumer je u govoru pred Kongresom pozvao na nove izbore u Izraelu, a izraelskog premijera opisao kao prepreku za mir. Kasnije je i američki predsednik Bajden pohvalio Šumerov govor, rekavši da je dobar.
