Političari, ambasadori i drugi gosti pridružili su se generalnom guverneru Australije, saveznom premijeru i lideru opozicije u četvrtak, 22. septembra, na komemoraciji koja je održana u znak sećanja na život kraljice Elizabete Druge.
Nacionalna memorijalna služba, održana u Velikoj sali u Domu parlamenta u Kanberi, okupila je oko 600 ljudi. Počela je minutom ćutanja u znak sećanja na preminulog monarha. Osim saveznih poslanika, komemoraciji su prisustvovali premijeri i šefovi ministara iz svih australijskih država i teritorija, kao i kineski ambasador u Australiji Sjao Ćan i bivši generalni guverner Kventin Brajs.
Mnogi politički lideri, uključujući premijera Entonija Albanezea, upisali su se u knjigu žalosti pre početka službe.
U ime Nanaval naroda, tradicionalnih vlasnika zemlje na kojoj se danas nalazi Kanbera, govorila je starešina, tetka Vajolet Šeridan. Zatim je usledilo prikazivanje snimka kraljičine posete 1988. godine, kad je svečano otvorila novo zdanje Saveznog parlamenta.
Generalni guverner Dejvid Harli se prvi obratio prisutnima i ispričao dva značajna trenutka tokom njegovog boravka u Londonu na kraljičinoj sahrani. Jedan se odnosio na njegovu šetnju Grin parkom, gde je video hiljade ljudi koji su hteli da odaju počast preminuloj kraljici i trenutak kada je njen kovčeg spušten u kapeli Svetog Đorđa.
– Mislio sam da neću biti emotivan, ali bio sam. Ona je bila moja kraljica. Ne pretvaram se da sam imao poseban odnos s njom, mada su naši susreti bili dragoceni, a ona je bila deo mog života. Još pokušavam da shvatim na čemu sam i usuđujem se da kažem da smo prošlog vikenda u Londonu bili svedoci nečega većeg od nas, ali i nečega veoma ličnog – emotivno je rekao Harli.
Generalni guverner je ujedno istakao da je svestan da je kraljičina smrt izazvala niz različitih reagovanja.
– Poštujem da su mnogi autohtoni Australijanci, oblikovani kolonijalnom istorijom, doneli put pomirenja i to je putovanje koje mi, kao nacija, moramo da uspešno završimo – istakao je generalni guverner.
Premijer Entoni Albaneze je započeo govor navodeći da je kraljičina vladavina trajala više od polovine dosadašnjeg života australijske moderne federacije, koja je nastala 1. januara 1901. godine.
– Kroz 16 turneja tokom sedam decenija njene vladavine, kraljica Elizabeta je posetila i povezala se sa svakim delom Australije. Usred decenijske buke i turbulencije, kraljica je izdržala, kao što je izdržala i naklonost Australijanaca prema njoj i naš osećaj povezanosti s kraljicom. Tako dugo Elizabeta Druga bila je retka i umirujuća konstanta u svetu promena – naglasio je Albaneze.
Lider opozicije Piter Daton opisao je kraljičinu službu kao “70 godina nepokolebljive i besprekorne dužnosti”.
– Ako je tuga cena koju plaćamo za ljubav, onda izliv globalne tuge u ovih proteklih 14 dana govori o tome koliko je bila voljena. Sudbina je Elizabeti odredila život satkan od dužnosti, a toj dužnosti kraljica Elizabeta je posvetila svoj život – rekao je Daton.
Opozicioni lider je naglasio i da ćemo se više od svega sećati “našeg dragog, preminulog suverena po tome što je postojano otelotvorio najbolje vrline i vrednosti čovečanstva”.
Iako služba nije bila otvorena za javnost, ekrani su bili postavljeni na travnjacima ispred zgrade Parlamenta. Nažalost, prelet aviona ratnog vazduhoplovstva je otkazan zbog kiše i lošeg vremena u Kanberi.
Odavanje počasti se nastavilo i u petak jer je savezni parlament tokom tog dana održao komemorativne govore i iskazivanje saučešća. Rad parlamenta, koji je obustavljen zbog njene smrti na dve nedelje, nastavlja se idućeg ponedeljka.
Omiljeno cveće
Kraljičin portret iz 1954. godine, koji se nalazio u centru Velike sale Parlamenta, bio je okružen australijskim nacionalnim cvetom zlatnim mimozama, kao i cvetovima ukrasnog graška i dalijama, koje su bili među kraljičinim omiljenim cvećem.
Divljenje, naklonost i poštovanje
Pre tačno 20 godina, prilikom jedne od 16 poseta, kraljica Elizabeta je izjavila da će njeno “divljenje, naklonost i poštovanje prema narodu Australije ostati, kao što je i bilo – konstantno, sigurno i istinito”. Kraljica je za 70 godina vladavine imala konsultacije sa čak 16 saveznih premijera Australije i isto toliko generalnih guvernera, koji su služili u njeno ime. Takođe, bila je pokrovitelj više od 20 australijskih dobrotvornih organizacija i udruženja.
