Nekadašnji pukovnik VJ Miodrag Jevtić nedavno je objavio dvotomnu knjigu “Neraskidiva karika” – delove iz biografije generala Pavkovića u kojoj su kroz priču o ovom generalu zapravo osvetljeni ključni istorijski događaji tokom raspada SFRJ, ali i pre i tokom agresije na SRJ. 1999. godine. Ljubaznošću autora i generala Pavkovića prenosimo delove iz ove knjige.
Nekadašnji načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije i ratni komandant Treće armije general Nebojša Pavković izdržava višegodišnju zatvorsku kaznu u Finskoj zbog događaja na Kosovu i Metohiji. Pavković je rođen 10. aprila 1946. godine u mestu Senjski Rudnik, kod Despotovca. Sa najvišim ocenama završio je sve najviše vojne škole.
Do 1989. komandant Šesnaeste motorizovane brigade, te godine je premešten u Kabinet tadašnjeg saveznog sekretara za narodnu odbranu Veljka Kadijevića gde je do 1993. godine obavljao dužnosti načelnika odeljenja, zamenika načelnika i načelnika kabineta.
U korak sa Kadijevićem
– Kad je on negde putovao vršeno je planiranje za sva moguća sredstva: automobil, helikopter, avion ili nešto drugo. Najčešće je putovao avionom tipa Falkon ali je morao da bude izrađen rezervni plan i za druga prevozna sredstva – priseća se Pavković.
Dodaje da general Kadijević nije išao na kratka službena putovanja.
– Obično je to bio put od 10 pa do 15 dana. Sloveniju smo obilazili najkraće, samo 10 dana, a sve ostalo duže. Bilo je naporno, jer sam morao svaku aktivnost do detalja da isplaniram i nigde nije smelo da bude greške. Pratio sam ga ja i lice koje je snimalo njegova izlaganja. Dovoljan je bio jedan njegov pogled prema meni da tačno znam šta hoće i šta mu treba. U planiranju sam morao uvek da budem korak ispred i ništa da ne propustim – priseća se general Pavković.
Problemi u funkicionisanju tadašnje SFRJ koji su postojali godinama, tih godina su počeli sve više da se izražavaju. General armije Veljko Kadijević bio je često natmuren i neraspoložen. Iako sa oficirima iz kabineta nije delio razloge tog neraspoloženja oni su znali koji ga problemi opterećuju. Svakodnevne informacije sa terena, naročito iz zapadnih republika, onespokojavale su svakoga ko želi dobro zajedničkoj državi.
To se posebno odrazilo u Hrvatskoj kada je na prvim višestranačkim izborima pobedila HDZ.
Za samo nekoliko meseci od mirnog višedecenijskog međunacionalnog suživota po paroli “bratstvo jedinstvo” došlo je do podvajanja, zaziranja i nepoverenja između Srba i Hrvata koje se pogoršavalo iz dana u dan.
Tajno naoružavanje u Hrvatskoj
Otpočeo je proces tajnog naoružavanja Srba u Hrvatskoj, ali i policije i struktura Teritorijalne odbrane u Hrvatskoj i Sloveniji.
Vojne jedinice su pažljivo pratile i registrovale sva dešavanja. Informacije su redovnim putem dostavljane pretpostavljenim komandama tako da je vojni vrh raspolagao sa relevantnim podacima.
– Svi smo bili zabrinuti vestima koje su stalno stizale. Malo je bilo optimističkih – objasnio je Pavković.
Kontraobaveštajna služba tadašnje JNA je preko svojih operativaca uspešno pratila napore novouspostavljenih hrvatskih vlasti da se ubrzano naoružaju. Oni su u leto 1990. godine napravili plan nabavke pri čemu je akcija ilegalne nabavke oružja iz država članica Varšavskog pakta pripala bivšem generalu JNA Martinu Špegelju i ministru policije u Vladi Hrvatske Josipu Boljkovcu, a nabavku naoružanja iz Argentine, SAD i Kanade vodio je Gojko Šušak.
Upozorenje Mađarima
Već početkom oktobra 1990. akcija operativaca Kontraobaveštajne službe dala je rezultate a vrh JNA je bio upoznat sa planom i mogućnostima ilegalnog uvoza naoružanja iz Mađarske i Rumunije u Hrvatsku. Tačno su znali mesto i vreme kad će koji transport da naiđe. Nebojša Pavković naglašava da je Savezni sekretarijat za narodnu odbranu u dva navrata energično upozorio mađarske vlasti da ne dozvole transport oružja u Hrvatsku, ali su oni odgovorili na začuđujući način: da se radi o običnom biznisu i da to nema veze sa Ministarstvom odbrane Mađarske.
Poreklo
Prema predanju, preci Pavkovića doselili su se iz Severne Albanije u oblast Dukađini oko Dečana u Metohiju. Prostor Severne Albanije i Metohije naseljavalo je najstarije srpsko stanovništvo koje je tu živelo i pre sedmog veka. Posle prodora Turaka u te krajeve, a naročito početkom 15. veka, dogodila se seoba dela tog naroda na prostor današnje Crne Gore. Pleme koje je dobilo ime po znamenitoj ličnosti Bijelom (sedokosom) Pavlu Bjelopavliću, doselilo se u oblast oko današnjeg Danilovgrada i manastira Ostrog. Oni se kao potomci Bijelog Pavla i Stefana Dečanskog u istorijskim izvorima prvi put spominju 1411. godine i jedno su od sedam srpskih plemena (Brđani) na teritoriji današnje Crne Gore.
Bijeli Pavle, koji je bio osnivač plemena, imao je dva sina Šćepana i Mitra. Od Šćepana, koji je opet imao dva sina, potiču Vražegrmci i Martinići, a od Mitra koji je imao pet sinova, nastale su porodice Petrušinovići, Pavkovići, Tomaševići, Kalezići i Novakovići. Dakle, Pavkovići su dobili ime po unuku Bijelog Pavla Pavku i činili su deo plemena Bjelopavlići-Pavkovići. Odatle su se raseljavali dalje i granali na više drugih rodova. Prema broju stanovnika ovo je jedno od najbrojnijih plemena na prostoru Crne Gore.
Na teritoriji Bjelopavlića podignut je i manastir Ostrog. Vladika Vasilije Ostroški je u svetovnom životu bio od Jovanovića, ogranka Pavkovića iz Bjelopavlića. Inače, plemenska slava im je Sveta Petka.
