Bakterije i gljivice mogu da udruže snage kako bi naštetile zubima, pokazalo je slučajno otkriće naučnika.
Kada je ispitivao mikrobe koji izazivaju agresivni karijes kod dece, dr Zi Ren, stomatološki istraživač sa Univerziteta u Pensilvaniji, primetio je dva različita organizma koja predstavljaju ujedinjeni front pod mikroskopom, piše “Science alert”.
Dalja istraživanja u laboratoriji pokazala su kako ovi bakterijsko-gljivični klasteri u ljudskoj pljuvački mogu da rade zajedno u usnoj duplji izazivajući propadanje zuba.
Nalazi otkrivaju nekoliko “nastalih funkcija” klastera, zbog kojih vrsta deluje skoro kao potpuno novi superorganizam, uključujući nove sposobnosti kretanja i širenja po površini zuba. Spojeni patogeni su “uhvaćeni” kako rade stvari koje inače ne bi mogli sami da postignu.
Obično sedentarne bakterije, Streptococcus mutans, više nisu bile vezane za pljuvačku, a Candida albicans, bakterija je sada mogla da se kreće “skačući” uz neprestani rast kako se širi.
– Ovo otkriće superorganizma je zaista revolucionarno i neočekivano – kaže mikrobiolog Knut Drešer sa Univerziteta u Bazelu u Švajcarskoj i dodaje da to niko ne bi mogao da predvidi.
Nije da bakterije i gljivice nikada ranije nisu pronađene da rade zajedno. Višećelijski biofilmi izazivaju mnoge ljudske infekcije. Više je to što je naše znanje o tome kako se ove zajednice razvijaju i rade i dalje ograničeno.
Kao grupa, ova ćelijska mreža se može lakše pričvrstiti za zube nego same ćelije. Otkriveni superorganizam takođe pokazuje jaču toleranciju na antimikrobne lekove i pranje zuba.
Ali je najneobičnije to kako se superorganizam kreće. Kada se bakterije vežu za gljivice, one u suštini mogu da “skoče2 i da se spoje sa drugim biofilmovima.
Prilikom testiranja superorganizama na površinama sličnim zubima, istraživači su otkrili da se bakterije kreću brzinom većom od 40 mikrona na sat, slično brzini kretanja molekula za zarastanje rana u ljudskom telu.
U roku od nekoliko sati nakon što su se dva patogena vezala, autori su “uhvatili” bakterije kako skaču na supstrate udaljene 100 mikrona, na udaljenosti više od 200 puta od njihove uobičajene dužine tela.
Prema saznanju tima, niko drugi nije prijavio ovu vrstu mobilnosti na nivou grupe.
“Dinamične gljivično-bakterijske interakcije dovode do superstruktura biofilma koje izazivaju opsežnije i ozbiljnije oštećenje površine gleđi, azatim i samog zuba”, napisali su autori.
Ako bi nekako moglo da se spreči vezivanje bakterija i gljivica, istraživači misle da bi to moglo da pomogne u sprečavanju nastanka karijesa.
Ovo otkriće je važno ne samo u stomatologiji već i van njenog polja delovanja. Nova otkrića mogu da pomognu da se objasni kako slični superorganizmi šire zarazne bolesti ili izazivaju kontaminaciju životne sredine takvom brzinom.
“Ovaj kolektivni višećelijski način migracije otvara intrigantne mogućnosti”, dodali su autori.
Studija je objavljena u časopisu PNAS.
