Osim Nenad, ima još “tužnih” imena, poput Tugomir i Tugomirka. Prodan ili Prodana je zaštitno ime za detete “od Boga dato” kao zamena za starije koje je nastradalo. Najda i Najdan su od reči “nađen”, a zbog običaja da se dete ostavi na raskrsnici, da bi bilo spaseno od uroka. Verovalo se da će, kada se tu pronađe, biti prekinute bolesti i umiranje u porodici.
Gorčin ili Gorčilo je nastalo od prideva “gorak”, a njim se dete štitilo od zlih duhova koji su “zaobilazili gorku decu”. Jaglika su nazivane devojčice ako je kuća u žalosti za jednim od roditelja. Stadija, Stana ili Stanka je davano devojčicama da bi prestala da se rađaju ženska deca, a Dostana da bi žena s mnogo dece prestala da rađa.
Sujeverje je u narodu kroz srpsku istoriju, često opredeljivalo i imena koja su davana deci, priča za “Vesti” kustos Muzeja istorije Srbije, Nebojša Damnjanović i ukazuje da su nekada davno roditelji u dinarskim krajevima davali deci imena Vuk, Vukota, Vučina kako bi bili otporni, odnosno da zlo ne bi išlo na njih. U tu kategoriju spada i Vukan koji je, podseća on, bio i najstariji sin Stefana Nemanje i brat Svetog Save.
– Kroz istoriju je više naših vladara imalo srpska imena, mada nam je među knezovima i kraljevima bilo tri Aleksandra, što je još antičko ime grčkog porekla koje nam je stiglo preko Rusa. Kod vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa je primetan otomanski uticaj u reči kara ili crno koji su njegovi potomci zadržali u prezimenu kao Karađorđević. Obrenovići su nosili stara imena iz naroda Miloš koje potiče iz srednjeg veka i Milan – pojašnjava naš sagovornik.
Srpski narod je vekovima živeo pod otomanskom vlašću, a manji deo pod austrougarskom i u primorju pod venecijanskom, ali je, ukazuje ovaj istoričar, kroz vekove sačuvao imena, na primer poput Dunja i Golub koja roditelji i danas daju deci.
Moćni Gavrilo
Zanimljivo je, priča Damnjanović, da su Rusi u 19 veku preuzeli neka imena od Srba, dok je njihova crkva, druga “ponarodnjena” poput Gavrilo u značenju jak i moćan, koje je, inače, biblijsko ime arhangela, iskorenjivala.
– Tako su neka imena na Istoku i Zapadu zatrta, a kod nas i Bugara su sačuvana, jer kako bi rekao akademik Radovan Samardžić, nepismeni narod je s malo učenim sveštenstvom razvio jaku usmenu kulturu, pa se na taj način kroz vreme pronosilo dosta starih imena – pojašnjava Damnjanović.
