Pre tačno jednog veka, u julu 1914. godine, u centru evropskih velikih sila odbrojavani su poslednji sati do svetske katastrofe, piše magazin "Fokus". Nakon što je bosanski Srbin 28. juna ubio prestolonaslednika Franca Ferdinanda i njegovu suprugu u Sarajevu, ministri, monarsi i vojska su tražili odgovor na taj zločin.
Njihovi politički planovi, koji su direktno vodili u Prvi svetski rat, odigravali su se iza kulisa i samo mali broj onih spolja je mogao da prati šta se dešavalo. U njih se ubraja i Kurt Ricler, službenik berlinske kraljevske kancelarije. Ovaj 32-godišnji Bavarac iz Minhena bio je poverenik kancelara Teobalda fon Betman Holvega i često je bio sa njim zajedno, bilo u Berlinu ili na Betmanovom imanju u Hoenfinou.
Listovi njegovog dnevnika koji su direktan uvod u rat predstavljaju refleksije o političkoj situaciji i dokumentovane izjave nemačkog kancelara. Tako je, recimo, 14. jula Ricler citirao poznatu izjavu Betmana Holvega o "skoku u mračno" i "najtežoj obavezi". Kratko posle objavljivanja dnevnika, istoričari Felner i Zeseman su zastupali tezu da to nisu originali, nego obrade koje je Ricler napravio nakon nestalih zapisa.
Riclerovi zapisi su još od samog početka bili osporavan, ali i važan izvor za objašnjenje nemačke ratne politike u Prvom svetskom ratu i kao takvi predmet tzv. Fišer-kontroverze (nazvane po hamburškom istoričaru Fricu Fišeru), odnosno svađe nemačkih i stranih istoričara u vezi s nemačkom odgovornošću za izbijanje Prvog svetskog rata i problema dugoročnog kontinuiteta nemačke hegemonijalne politike.
Listove dnevnika, koji danas leže u Saveznom arhivu, trebalo bi izvući iz fioka, inicira "Fokus". To bi , poentira ovaj list, možda dalo odgovor na pitanje da li je nemački kancelar zapravo bio ratni huškač i neodgovorni hazarder.
|
Amerika, Rim, Minhen |
