U Hramu Svetog Save u Beogradu počela je liturgija pomirenja, koju služe patrijarh srpski Porfirije i arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan sa arhijerejima obe crkve, kojom je posle 55 godina raskola makedonska crkva vraćena u liturgijsko i kanonsko jedinstvo sa SPC, kao i pod njeno okrilje.
U Hramu na Vračaru, iako je radni dan, okupio se veliki broj vernika.
SPC je ranije najavila da će liturgijom pomirenja biti ponovo uspostavljeno liturgijsko i kanonsko opštenje dve sestrinske crkve, u skladu sa odlukom Sabora SPC.
Srpska pravoslavna crkva pozvala je verni narod da uzme molitveno učešće u ovom jedinstvenom i radosnom događaju.
Patrijarh Porfirije dočekao je sinoć u Beogradu arhiepiskopa Stefana i tri mitropolita makedonske crkve i poželeo im dobrodošlicu.
“Kako zvone zvona Svetosavskog hrama, tako i naša srca biju od radosti zbog ovog blagoslovenog dana. Dobrodošli draga braćo! Dobrodošao brate arhiepiskope Stefane i vladike. Dobrodošli u zajednicu ljubavi, vi i sav Vaš bogoljubivi narod. Braća smo i samo braća”, napisao je Porfirije na Instagramu.
Poglavar makedonske crkve Stefan i tri najstarija mitropolita doputovala su u sredu u Beograd na zajedničku liturgiju sa patrijarhom srpskim Porfirijem i srpskim arhijerejima, čime je Sinod MPC prihvatio poziv SPC.
Vaseljenska patrijaršija je 9. maja priznala kanonsku prirodu Makedonske pravoslavne crkve – Ohridske arhiepiskopije, što je, posle 55 godina, dalo mogućnost makedonskom sveštenstvu da ima zajednička bogosluženja sa drugim pravoslavnim crkvama.
Ova odluka ne znači tomos o autokefalnosti kojim se zvanično reguliše međunarodno ime i status crkve, već je “izraz očinske ljubavi i brige Vaseljenske patrijaršije” i najava da MPC više nije u raskolu sa celim pravoslavnim svetom i da njeni sveštenici mogu da saslužuju sa sveštenicima iz drugih pravoslavnih crkava, saopštila je MPC, kao i da slede dodatni pregovori o njenom konačnom statusu.
Sabor SPC, koji je u prolećnom zasedanju od ponedeljka, saopštio je 16. maja da prihvata za makedonsku crkvu status najšire moguće autonomije, odnosno pune unutrašnje samostalnosti, koji joj je dodeljen još 1959. godine.
“Sa blagodarnošću Gospodu i sa radošću Sabor pozdravlja prihvatanje opštepriznatog kanonskog statusa, a to je status najšire moguće autonomije, odnosno pune unutrašnje samostalnosti, dodeljen još 1959. godine. Pošto su ovim uklonjeni razlozi za prekid bogoslužbenog i kanonskog opštenja, izazvani jednostranim proglašenjem autokefalnosti 1967. godine, vaspostavlja se puno liturgijsko i kanonsko opštenje”.
Sabor SPC je naveo da će se u dijalogu o njihovom budućem i eventualno konačnom kanonskom statusu SPC rukovoditi isključivo eklisiološko-kanonskim i crkveno-pastirskim načelima, merilima i normama.
Poslednji pokušaj prevazilaženja raskola SPC i makedonske crkve bio je Nišu 17. maja 2002. godine, kada je postignuti dogovor podrazumevao da se prizna najšira crkvena autonomija eparhijama u Makedoniji, a da zauzvrat Ohridska arhiepiskopija (SPC) zadrži simbol i izbor poglavara Pravoslavne crkve u Makedoniji koji potvrđuje patrijarh srpski.
Predlog dogovora je prihvatilo pet od sedam makedonskih episkopa, ali 28. maja te godine krenula je kampanja konferencijom za novinare članova MPC da je u Nišu potpisan samo radni dokument i da nema obavezujući karakter.
Jedini koji je naknadno prihvatio i potpisao Niški dogovor bio je tada mitropolit veleški i povardarski Jovan Vraniškovski.
Zatim je Sabor SPC na svom redovnom majskom zasedanju 2003, doneo odluku o konstituisanju Sinoda autonomne Ohridske arhiepiskopije.
SPC je postavila Jovana za arhiepiskopa ohridskog i mitropolita skopskog.
Zbog toga što se izjasnio za kanonsko jedinstvo sa SPC više puta mu je suđeno pred sudovima u Severnoj Makedoniji i u zatvoru je proveo pet i po godina.
