Mnogi znaju da je reformator srpskog jezika Vuk Stefanović Karadžić rođen u lozničkom selu Tršić, a da je Loznica poznata i po Banji Koviljači. Malo ko, međutim, zna da je ovaj grad na obali Drine čuven po autentičnom magično-religijskom običaju “lilanju” i po ikonama zakačenim na stablima u šumi. Pre trideset godina, odela proizvedena u lozničkoj fabrici Viskoze prodavala su se u Parizu.
Danas, kada pričaju o svom gradu Lozničani najradije pominju zemljake – geografa Jovana Cvijića, kojem su podigli dva spomenika, slikara Miću Popovića u čiju čast je otvoren svojevrsni atelje s njegovim slikama, a ponajviše Vuka Karadžića u čijem rodnom Tršiću su napravili kompleks, svojevrsni muzej na otvorenom. U Loznici se nalazi i jedna od najstarijih osnovnih škola u Srbiji, “Anta Bogićević”, koju su pohađali Karadžić, Cvijić, ali i jedna od legendi jugoslovenskog sporta Vladimir Cvetković, košarkaš Crvene zvezde. Loznica ima i dve banje, Koviljaču i Badanje, od kojih prva spada u jednu od najstarijih, najposećenijih i najpriznatijih lečilišta u kojem se za rehabilitaciju koriste lekovita termomineralna voda i peloid blato.
Živko Panić je u svom selu Lipnica napravio botaničku baštu Rajska dolina u kojoj raste oko hiljadu različitih vrsta biljaka iz Evrope, Japana i Kine, a među stanovnicima je i gavran Gvozden koji govori. Ko voli vodopade, treba da ode u zaseok Budimlija, gde ga čeka slap Skakavac, ali i odmaralište Budimlija Resort. Istražite obalu reke Drine, jedne od najbržih srpskih reka, kao i Žićinu plažu, omiljeno izletište Lozničana leti gde se nalazi veliki broj restorana u kojima možete uživati u specijalitetima od sveže drinske ribe.
– Kada dođete u naš grad, prošetajte ulicama velikana, posetite Loznički šanac, Muzej Jadra, Stalnu postavku slika Miće Popovića i Vere Božičković Popović, popijte kafu “na Štiri”, a u večernjim satima prošetajte Korzom, izađite u neki restoran, kafanu, kafe bar ili klub i osetite duh grada i gostoprimstvo Lozničana – pozivaju iz TOG Loznica.
Magična vatra
U želji da se spoji tradicionalno i moderno, nastao je festival LilaLo posvećen lilanju s temom-svetlo lile koje osvetljava budućnost i budi optimizam. LilaLo se ove godine održao od 8. do 12. jula u Loznici, Banji Koviljači i Tršiću. Kao i svake godine, osim u raznovrsnom programu, posetioci su mogli da se voze fijakerom, da zaigraju za dukat i da se takmiče za najbrkove. Inače, lilanje se ranije upražnjavalo za prizivanje rodne, lepše godine. Sam naziv potiče od lile, zapaljene suve brezove ili trešnjeve kore umetnute u procep drvenog štapa.
Rodna kuća reformatora
U Tršiću, u svojevrsnom muzeju na otvorenom možete videti Vukovu spomen-kuću, Muzej jezika i pisma, Kuću pisaca, Saborište i crkvu brvnaru. Inače, Vukovu kuću su Turci palili oko deset puta. “Otac sagradi u jesen, Turci je sruše u jesen”, govorili su stari meštani po čijem sećanju je kuća konačno obnovljena 1933. te izgleda isto kao kad je u njoj živeo Vuk do odlaska u Beč. Odlazak iz Srbije dogodio se nakon poslednjeg spaljivanja i očeve smrti.
Kraljevska banja
Simboli Banje Koviljače su raskošna dvorana Kur salon, otvorena 1932. pod pokroviteljstvom kralja Aleksandra Karađorđevića, sumporno kupatilo “Kralj Petar I”, blatno kupatilo i banjske vile: Hercegovina, Dalmacija, Bosna, Koviljača i ostale.
Improvizovana crkva
U Manastiru Tronoša, zadužbini kralja Dragutina iz 1317, osim crkve možete posetiti Muzej ranog Karadžićevog školovanja i kapelu Sv. Pantelejmona sa česmom “Devet Jugovića”. Na putu do manastira naići ćete na ikone, mesto u šumi gde se narod u vreme kad su crkve rušene i paljene, skupljao na molitvi, kačio na stabla ikone i improvizovao crkvu.
Spomen-kosturnica
Nedaleko od Crnog vrha (779 m), najviše tačke planine Gučevo, nalazi se spomen-kosturnica srpskih i austrougarskih vojnika, sa uređenim vidikovcem. Odatle se pruža fenomenalan pogled na Loznicu i Podrinje.
Slavna istorija
Vredni pažnje u Loznici svakako su spomen-obeležja za oba srpska ustanka i za Prvi i Drugi svetski rat, spomenik vojvodi Stepi Stepanoviću na vidikovcu kao i planina Gučevo, poznata po čuvenoj “Bici iznad oblaka” (1914.) i memorijalni kompleks Cerske bitke u selu Tekeriš.
Kako stići
Koordinate: 44°32’02″ SGŠ, 19°13’16″ IGD
Najbliži granični prelaz Trbušnica(BiH) – Loznica 4 km
Beograd-Loznica139 km
Loznica – Aerodromi: “Nikola Tesla” (Beograd) 123 km, “Tuzla” 72 km
Loznica – Tršić 7 km, Manastir Tronoša 17 km, Banja Koviljača 6 km, Gučevo 14.6 km, Budimlija 5 km, Lipnica 9 km, Tekeriš 38.7 km
