Predsednik Srbije Aleksandar Vučuć uručio je ovog vikenda u spomen-kompleksu Drugi srpski ustanak u Takovu vojne zastave dvema – najelitnijim jedinicama Vojske Srbije: 63. padobranskoj i 72. brigadi za specijalne operacije. On je na svečanosti poručio da je na taj način ispravljena nepravda duga 20 godina.
– Ja sam predsednik koji je ponosan što može da vam vrati zastave ponosa. Te zastave nikada ne smeju da padnu u neprijateljske ruke, i dok je tih zastava i dok su uzdignute dotle Srbija postoji – poručio je predsednik Srbije.
Ipak, reorganizacijom Vojske Srbije iz 2006. godine obe herojske jedinice su faktički bile degradirane i sa nivoa brigada spuštene na nivoe bataljona.
Nepravda je ispravljena 20. decembra prošle godine kada je Odlukom predsednika Srbije “ukinuta prethodna odluka iz 2006”.
Tada je i započela nova transformacija obe jedinice koje se od svog nastanka mogu pohvaliti ne samo srčanošću i obučenošću, već i važnim državnim priznanjima: padobranci ordenom Narodnog heroja, a pripadnici 72. Ordenom ratne zastave prvog stepena.
Legendarna 72. specijalna brigada za specijalne operacije je pravni sledbenik 72. desantno-jurišne brigade, formirane 26. juna 1992. godine, koja je na početku bila direktno potčinjena Generalštabu, a zatim u sastavu Korpusa specijalnih jedinica.
Brigada se sastoji od komandnog bataljona, logističke čete, bataljona Grifoni i bataljona Sokolovi, a komanduje im jedan od legendarnih oficira ove jedinice, ujedno i jedan od retkih doktora nauka među specijalcima, brigadni general Miroslav Talijan.
Među zadacima ove brigade su izvođenje diverzija duboko u neprijateljskoj pozadini, obaveštajne operacije, rešavanje talačkih situacija, ali i neutralisanje terorističkih grupa ili oružanih pobuna…
Ništa manje elitna 63. padobranska brigada nastala je 14. oktobra 1944. godine u vojnoj bazi kraj Barija u Italiji kao Prvi padobranski bataljon koji je u to vreme imao mešani sastav sa pripadnicima savezničkih snaga.
Današnji naziv nose od 1967. kada su brigadu činile padobranske čete, ali su ipak izviđačka i diverzantska obuka preuzele primat.
Ova brigada je taktička jedinica namenjena za prikupljanje obaveštajnih podataka i izvođenje operacija specijalnih snaga u operativnoj i strategijskoj dubini neprijatelja, a može se angažovati i za izvođenje specijalnih borbenih aktivnosti i operacija od posebnog značaja, odnosno u borbi sa manjim neprijateljskim vazdušnim desantima u vlastitoj pozadini, ubačenim izviđačko-diverzantskim i drugim grupama.
Na njenom čelu je takođe jedna od legendi ove jedinice, pukovnik Nenad Zonić koji je bio i član ratnog štaba.
Obe jedinice su dale svoj pun doprinos tokom agresije NATO, jer su učestvovali u najopasnijim i najžešćim akcijama i borbama. Većina tih akcija je i dalje pod ogromnim velom tajne, ali pripadnici ovih jedinica neće ni da demantuju, ali ni da potvrde da su tokom ratnih godina raspada SFRJ, a posebno odbrane zemlje 1999. imali bliske kontakte sa svojim kolegama – komandosima iz Velike Britanije i SAD i da su svaki put izlazili kao pobednici.
Tradicija iz doba Milana Obrenovića
Osveštanje zastava brigada je tradicija koja u srpskoj vojci datira još iz perioda Milana Obrenovića koji je prvi put uveo tu praksu. Zastave su osveštavane u Beogradu, u Crkvi Ružici na Kalemegdanu koja je tada bila određena za vojnu crkvu.
Tradicija je vraćena 22. aprila 2015. osvećenjem vojnih zastava Vojske Srbije na Oplencu, u Hramu Svetog Velikomučenika Georgija, zadužbini Kralja Petra I Karađorđevića.
Vojnički pokliči
Obe jedinice su poznate po specifičnim sloganima.
Padobranci tako uzvikuju: “Za otadžbinu, za druga, za pušku, za vojničku i ratničku čast, padobranci 63. padobranske brigade – rade!”
Istovremeno, pripadnici 72. ponosno uzvikuju: “Kad drugi ne mogu i ne smeju, samo je jedna 72, koja uvek može i sme!
