Ovo zamršeno pitanje je trenutno jedna od aktuelnih tema za debatu u paleontološkim krugovima.
Od sitnih stvorenja koja nečujno pletu mrežu u uglu sobe do velikih dlakavih – poput Hagridovog Aragoga – koji vrebaju u mraku, pauci su tema brojnih istraživanja. Ali koliko veliki (i svirepi) mogu da budu – ili su bili – pauci? Ili možda još bolje pitanje, koji je bio najveći koji je ikada živeo?
Odgovor na ovo pitanje nije jednostavan. Pauci su zglavkari sa četiri para nogu i najbrojnija su grupa među paukolikim životinjama – arahnidama, kojoj pripadaju i škorpije i krpelji. Od svih njih, pauci su najraznovrsnija grupa arahnida (50 novih vrsta je nedavno otkriveno, a očekuje se da će taj broj rasti).
Arahnide su deo veće grupe paukolikih životinja zvanih Chelicerata. Oni su dalje podeljeni u manje grupe, pri čemu su arahnidi jedna grupa, a rakovi bodljaši (u redu Xiphosura) i morske škorpije (Eurypterid) druga, ali ipak povezana sa arahnidama.
Ovo možda deluje kao paleontološko cepidlačenje, ali zapravo čini ogromnu razliku kada je u pitanju određivanje najvećeg arahnida.
Prema tradicionalnom pogledu na njihovo porodično stablo (zanemarujući rakove bodljaše i morske škorpije), dolazimo do zaključka kako je najveći živi pripadnik ove grupe upravo pauk.
Postoje dva pauka koji su kandidati za titulu “najvećeg pauka na svetu”. Najveći poznati pauk po masi je Golijat – pticojed (Theraphosa blondi) koji može da teži i 170 grama, a u dužinu može da naraste i 12 centimetara. Međutim, ako merite njegovu dužinu zajedno sa nogama taj broj onda raste i do 28 centimetara, tvrde iz Američkog udruženju za unapređenje nauke (AAAS).
Ako se dužina pauka procenjuje po dužini raspona njegovih nogu, onda bi najveći pauk trebalo da bude džinovski pauk lovac (Heteropoda makima). On ima raspon nogu od oko 30 centimetara, što je približno prečniku tanjira iz kog večeramo. Uprkos svojoj veličini, ovaj pauk nije otkriven sve do 2001. godine.
Kada zaronimo među fosilne zapise, otkrivamo da najveći arahnid koji je do sada živeo verovatno nije bio pauk, već škorpija.
Brontoscorpio anglicus je bio škorpion koji je živeo tokom silursko-devonske ere (pre između 350 miliona i 450 miliona godina) i dostizao je dužinu od skoro jednog metra. Poređenja radi, on je pet puta duži od najdužeg škorpiona koji trenutno šeta našom planetom.
Međutim, ovom podatku moramo pristupiti oprezno jer je jedini primerak ove vrste opisan na osnovu samo jednog fosilizovanog fragmenta, tako da je stvarna veličina životinje samo pretpostavka.
Ove životinje su najveće poznate arahnide, kako među živim tako i među izumrlim primerima. Ali ako se morske škorpije i rakovi bodljaši zaista smatraju arahnidama, kao što nova istraživanja sugerišu, onda najveći živi arahnid više nije pauk, već je to rak bodljaš.
Najveća živa vrsta rakova bodljaša dramatično nadmašuje najveće žive paukove. Prema istraživanju objavljenom 2017. godine u Journal of Asia-Pacific Biodiversity,Tachipleus tridentatus, najveći u ovoj grupi, može dostići dužinu od skoro 80 cm i težiti čak 4 kilograma.
Što se tiče najveće vrste ikada, titula bi verovatno pripala članu sada izumrlih morskih škorpija, grupe naučno poznate kao euripteridi (Eurypterida). Fosili sugerišu da bi mnogi od ovih drevnih morskih grabljivaca po veličini čak mogli da pariraju ljudima.
Najveća vrsta iz ove grupe bila je Jaekelopterus rhenaniae, vrsta otkrivena 2007. godine koja je imala klješta duga do 46 centimetara. Na osnovu klješta, istraživači su procenili da je njegovo telo bilo dugačko otprilike 2,5 m, što ga čini ne samo najvećim potencijalnim arahnidom, već i najvećim članom cele grupe – Chelicerata.
