Ko je zapravo Aljbin Kurti?

EPA/Georgi Licovski

Aljbin Kurti (44), nekadašnji vođa Studentskog pokreta lider, nekada marginalnog, sada posle izbora pobedničkog Pokreta Samoopredeljenje,postao je ključna figura tamošnje političke scene i najozbiljniji kandidat za premijera.

Neki krugovi u međunarodnoj zajednici smatraju ga opasnim nacionalistom koji teži ka stvaranju “velike Albanije”, a on sebe velikim patriotom i levičarem, ali kada je u pitanju Kosovo, on je, desničar.

Potiče iz albanske porodice iz mesta Vladimira, kraj Ulcinja, u Crnoj Gori.

U žizu kosovske javnosti Kurti je došao još 1997. godine kao potpredsednik Studentskog pokreta univerziteta u Prištini i glavni organizator demonstracija 1997. i 1998. u vreme kada je, Adem Demaći, koji je bio mentor i idol Kurtiju, postao politički predstavnik tzv. Oslobodilačke vojske Kosova (OVK).

Iako bez ratne prošlosti, Kurti je postao Demaćijev prvi pomoćnik.

Tada Kurtiju raste politička popularnost, jer se usprotivio tadašnjem predsedniku SRJ i Srbije, Slobodanu Miloševiću i bio je optužen je za terorizam i proveo je gotovo tri godine u zatvorima u Lipljanu i Požarevcu.

Prvi put je uhapšen u oktobru 1997. godine zbog organizovanja studentskih demonstacija, a kada su se u junu 1999. srpske snage povukle s Kosova, Kurti se našao među nekoliko stotina albanskih zatvorenika koji su prebačeni na teritoriju centralne Srbije.

Iz zatvora u Lipljanu prebačen je u Požarevac, a u martu 2000.godine pred sudom u Nišu osuđen je na 15 godina zatvora zbog ugrožavanja teritorijalnog integriteta tadašnje Savezne Republike Jugoslavije i terorizma.

Ovaj podatak se, međutim, ne navodi u zvaničnim Kurtijevim biografijama.

Iz zatvora u Požarevcu je oslobođen 2001., nakon pada Miloševića i pod pritiskom međunarodne zajednice u vreme vlasti DOS-a.

Nakon toga Kurti se u javnosti pojavio kao žestoki kritičar međunarodne zajednice i UNMIK-a, i ukazujući na korupciju u kosovskim institucijama.

Protesti, incidenti i hapšenja obeležili su Pokret Samoopredeljenje i političku biografiju Kurtija.

Oštro je kritikovao dijalog Beograda i Prištine, sporazum o demarkaciji sa Crnom Gorom i formiranje Zajednice srpskih opština, kao i politiku srpskih zvaničnika, glasno se zalažući za bojkot proizvoda iz Srbije na Kosovu.

Mišljenja je da je Briselski sporazum doneo “vrlo dobre rezultate Srbiji, a Kosovu nikakve”.

Na kosovskim izborima 2014. godine Samoopredeljenje je osvojilo više od 13 odsto glasova i tako postao važan faktor u političkoj strukturi Kosova

Krajem novembra 2015.godine, Kurti je u Prištini organizovao proteste protiv sporazuma o normalizaciji odnosa sa Beogradom, njegova stranka je u kontinuitetu tada paralzovala rad parlamenta bacanjem suzavca, pa su pojedini poslanici na sednice dolazili sa zaštitnim maskama.

Kurti i njegov Pokret Samoopedejenje bili su pobednici i parlamentarnih izbora, koji su na Kosovu održani 2017., ali strah da bi mogao postati premijer naterala je lidere tada najuticajnije DPK, Kadrija Veseljija, ABK, Ramuša Haradinaja, i NISME, Fatmira Ljimaja, da formiraju koaliciju više stranaka tzv. PAN, poznatu kao “ratna koalicija”.

Kurtija su svojevremeno poredili sa liderom beogradskih protesta u vreme DOS-a Čedom Jovanovićem, ali kada je odbio da primi nagradu nekadašnjeg beogradskog dnevnika “Naša borba”, koja je, inače, izazvala velike polemike u antimiloševićevskim, ali i u miloševićevskim krugovma, pokazao je da je ideološki mnogo bliži Vojislavu Šešelju.

Inače, Kurti je diplomirao ETF u Prištini, i za svo to vreme bio je aktivista Mreže akcija za Kosovo (Action for Kosovo Network, AKN), koja je osnovana još 1997. godine, čiji su ciljevi bili ljudska prava, socijalna pravda, kultura i umetnost.