Kandidat koalicije CDU/CSU za kancelara, na opštim izborima održanim danas u Nemačkoj, Fridrih Merc ima političku karijeru dugu 50 godina.
On je nepunih sat vremena nakon zatvaranja birališta i objavljivanja prvih rezultata proglasio pobedu i najavio da će u naredne četiri godine predvoditi vladu koju čekaju brojna nerešena pitanja.
Merc je rođen krajem 1955. godine u Zapadnoj Nemačkoj i on će sa nepunih 70 godina postati najstariji nemački kancelar u novijoj istoriji, posle Konrada Adenauera, koji je 1949. godine, kao prvi kancelar nove Savezne Republike Nemačke, preuzeo ovu funkciju sa 73 godine, piše Dojče vele.
Rođen je u katoličkoj i konzervativnoj porodici, a Hrišćansko-demokratskoj uniji (CDU) pridružio se 1972. kao srednjoškolac.
Studirao je pravo, kratko radio kao sudija, zatim je radio i kao advokat i korporativni advokat i stekao široke poslovne kontakte.
Kao dobar govornik, mladi Fridrih Merc bio je nada konzervativnog krila Hrišćansko-demokratske unije, a nakon povlačenja iz politike vratio se u parlament 2021. godine posle dvanaestogodišnje pauze.
Visoki političar CDU odmah upada u oči kada uđe u prostoriju ili izađe na binu, piše DW i dodaje da u direktnom kontaktu deluje pristupačno i čak duhovito, ali kada se, što često radi, previše okomi na sagovornike, to ne ostavlja uvek povoljan utisak.
Pre i posle Merkelove
Merc je, u suštini, imao dva politička života – jedan pre istočnonemačke političarke Angele Merkel i jedan posle nje.
Kada je Merkel 2002. preuzela vlast u demohrišćanskom poslaničkom klubu, a potom 2005. postala kancelarka, znatno konzervativniji Merc se povukao i godinama je bio daleko od politike.
Još 2001. godine sam je sebe u razgovorima istakao kao kandidata za kancelara na izborima 2002. godine, međutim, demohrišćani su se tada odlučili za bavarskog političara Edmunda Štojbera, koji se suprotstavio socijaldemokratskom kancelaru Gerhardu Šrederu i izgubio.
Merc se postepeno udaljio od političke scene i ponovo radio kao pravnik, a od 2009. nije se više kandidovao za Bundestag.
Mercov izlazak iz politike bio je odskočna daska u poslovnom svetu – od 2005. do 2021. radio je u jednoj međunarodnoj advokatskoj kancelariji i preuzimao vodeće pozicije u nadzornim i upravnim odborima, a od 2016. do 2020. bio je predsednik Nadzornog odbora nemačkog ogranka najveće svetske kompanije za upravljanje imovinom – “Blekrok”.
Nakon što je Merkel najavila svoje povlačenje iz politike 2021. godine, Merc se vratio i postepeno napredovao.
Tek u trećem pokušaju, demohrišćani su ga 2022. izabrali za predsednika stranke, a do tada je izgradio reputaciju ekonomsko-liberalnog predstavnika konzervativnog krila CDU-a.
Kritika nemačke politike migracija
Još devedesetih Merc se u Bundestagu izjašnjavao protiv liberalizacije zakona o pobačaju i protiv preimplantacione dijagnostike, piše DW i dodaje da kada je parlament 1997. godine odlučio da se silovanje u braku zakonski tretira kao i svako drugo silovanje, Merc je glasao protiv te mere.
Kao poslanik CDU, uvek je bio za korišćenje nuklearne energije, zalagao se za liberalniju ekonomsku politiku i smanjenje birokratije, a još pre 25 godina kritikovao je nemačku politiku migracija, govoreći o “problemima sa strancima” i insistirajući na konceptu “vodeće kulture”.
Neke od tih tema ponovo pokreće – u izmenjenim političkim i društvenim okolnostima, pa je tako početkom 2023. godine govorio o nedostatku integracije stranaca u Nemačkoj.
U emisiji Markus Lanc na Drugom programu nemačke televizije (ZDF) rekao je da u Nemačkoj zapravo nemaju šta da traže i koji se već duže vreme tolerišu, koje ne vraćaju i ne deportuju,.
– A onda se čudimo što dolazi do ovakvih ekscesa – rekao je on.
Od kasnog leta 2024. godine Merc je nekoliko puta naknadno korigovao svoje izjave, ali je na berlinskoj političkoj sceni, međutim, uspeo da učvrsti novi kurs Bundestaga.
Slično kao pre 20 godina, sada ponovo razmatra povratak nuklearnoj energiji i zagovara restriktivniju migracionu politiku, tvrdi da era kancelara Olafa Šolca i “semafor koalicije” već pripada prošlosti i da “nije propala samo zbog liberala, već zbog nedostatka zajedničke osnove za rad vladajuće koalicije od samog početka”.
Nakon što je koalicija CDU/CSUdobila najviše glasova na izborima – 28,8, Merc je istakao da je važno da se nova nemačka vlada formira što pre.
