Srpski centar u Beču, u saradnji sa Organizacijom srpskih studenata u inostranstvu, organizovao je obeležavanje 280 godina od štampanja “Stematografije” Hristofora Žefarovića. O ovom srpskom dokumentu govorili su istoričari Zlatan Stojadinović i Marko Sarić, koji je odnedavno i novi predsednik SPKD Prosvjeta u Austriji.
Hristofor Žefarović je, uz Dositeja Obradovića i Zaharija Orfelina, kako su istakli istoričari, najznačajniji srpski intelektualac 18. veka. Njegova “Stematografija” je štampana 1741. godine u bakrorezačkoj radnji Tomasa Mesmera u Beču. Stojadinović je podsetio da je ta knjiga štampana na slavenskosrpskom jeziku, da je najstarija srpska knjiga štampana u Beču.
– Značaj te knjige je u tome što omogućava novu percepciju nacionalnog pitanja Srba, koji su u to doba bili podeljeni između dve imperije. Ta knjiga je dala impuls Srbima u Habzburškoj monarhiji i Otomanskom carstvu, povezala ih je korišćenjem slika i predstavljanjem dinastije Nemanjića, kao i trijumfalnim portretom cara Dušana na konju – istakao je Stojadinović.
On dodaje da je knjiga urađena sa namerom da se austrijskim vlastima pokažu kako srpska nacionalna svest i ponos nisu nestali.
Kada se pojavila “Stematografija” je bila najtraženija i najbolje primljena knjiga druge polovine 18. veka. Njen najveći doprinos je svakako očuvanje političke i nacionalne svesti Srba u vremenu kada nije postojala nacionalna država. “Stematografija” je nastala pod okriljem Karlovačke mitropolije i tadašnjeg mitropolita Arsenija Jovanovića, koji je bio i duhovni vođa projekta.
Stojadinović naglašava da je umetnička vrednost knjige uvela srpsku kulturu u nove evropske tokove.
Posetioci su uživali u ugodnom ambijentu i zanimljivom predavanju, posle kojeg je upriličeno druženje i upoznavanje.
‘
Slikar, pisac, bakrorezac
Hristofor Žefarović (1690-1753) bio je srpski slikar, ikonopisac, bakrorezac, kaligraf, pisac i prevodilac . Prema nekim izvorima rođen je kraj Dojranskog jezera, u današnjoj Severnoj Makedoniji, u svešteničkoj porodici, dok drugi navode da je rodom iz Soluna. O njegovoj mladosti se malo zna, a preko Pećke patrijaršije stiže u Beograd gde je slikao ikone i držao učenike. Prelazi potom u Sremske Karlovce i Novi Sad, gde posredstvom episkopa Visariona (Pavlovića) dobija posao živopisanja manastira Bođana, sagrađenog 1722. Bođanski živopis iz 1737. se smatra jednim od njegovih najznačajnijih dela. Oko 1750. godine se smanjuje potreba za zidnim slikarstvom i raste tražnja za grafikom. Žefarović je sam rezao bakarne ploče i pomoću njih štampao svoje knjige. Tada odlazi u Beč kod Tomasa – Tome Mesmera, čuvenog bakroresca, kod kojeg je 1740. savladao tehniku gravure.
Pomoć školi iz Cernice
Ulaz na predavanje je bio besplatan, ali je veče bilo humanitarno, te su prikupljena sredstva prisutnih za kupovinu projektora i dvogodišnje licence za predmete u Osnovnoj školi “Branko Radičević” iz Cernice kod Gnjilana na Kosovu i Metohiji.
Sredstva za pomoć ovoj školi prikupljana su i u subotu na manifestaciji Humetnost koja je bila poslednja u nizu akcija za mališane iz Cernice koje će predstavnici Srpskog centra posetiti od 8. do 10. aprila.
