Duboko u stenama etiopske visoravni, kralj Gebre Maskela Lalibela u 12. veku je, kako legenda kaže, “uz pomoć anđela” izgradio 11 monolitnih crkava. Danas ovo mesto, koje po pomenutom monarhu nosi naziv Lalibela, predstavlja sveto mesto za pravoslavne hrišćane koji pohode ovaj deo Afrike. Mnogi ga nazivaju etiopski Jerusalim ili crni Jerusalim, ali i osmo svetsko čudo i svakako – čudo arhitekture, jer na svetu ništa slično ne postoji. Zato je Unesko 1978. godine ovih 11 hramova uvrstio u kulturne spomenike od svetskog značaja, koje milioni turista posete svake godine.
Ako se nađete u Lalibeli lokalni vodič reći će vam da su dva moguća razloga zbog čega su crkve pre mnogo vekova ukopavane u stene. Prvi je zbog zaštite, jer su Muslimani, koji su kasnije naselili ova područja, uništili mnoge hrišćanske bogomolje, a crkve Lalibele su ostale netaknute. Drugi mogući razlog je taj što se kralj vodio biblijskim verovanjem da je Isus rođen u pećini u Vitlejemu i sahranjen je u pećini u Golgoti, pa je samo sledio tu simboliku. Od 11 crkava, Bet Medane Alem (Crkva spasitelja) je najveća: duga je 33 metra, široka 23 i visoka 10 metara, a deluje tako imponzantno kad se nađete ispred nje. Druga crkva Bet Amanuel je poznata po izuzetnim duborezima, a veruje se da je u početku služila kao rezidencija kralja Lalibela. Bet Giorgis – Crkva Svetog Đorđa, ima gotovo perfektan oblik krsta i nemoguće je ne primetiti je. Nije samo oblik krsta poseban, već i mesto na kojem se crkva nalazi – nekoliko metara ispod zemlje. Bet Mariam – Marijina Crkva prva je koju je kralj Lalibela podigao, ali je i jedina bogomolja s freskama i ujedno najpopularanija među hodočasnicima. Posebna je i po tome što je u njenom dvorištu kapela u pećini. Šest metara ispod nivoa dvorišta ove crkve je Bet Golgota – Crkva na Golgoti, u kojoj su reljefne skulpture svetitelja Jovana i Stefana, a ulaz ženama u nju je – zabranjen. Kapela Svetog Trojstva je sveto mesto dostupno samo caru Etiopije, dok se jugoistočno od reke Jordan nalazi još pet crkava. Na brdu je manastir Ashetam Mariam, koji odiše posebnom misterijom, pa je mesto koje obavezno treba posetiti. Inače, stanovnici Lalibele su gotovo u potpunosti vernici Etiopske tevahedo crkve.
U čast hodočasnika
Jedna legenda kaže da je kralj Lalibela hteo da sagradi crkve jer su pravoslavci iz Etiopije hteli na hodočašće u Jerusalim, ali mnogi to nisu mogli da učine ili su izgubili život tokom putovanja. Kralj je sagradio Jerusalim u – Etiopiji. Lalibela je i sam posetio Jerusalim i bio je inspirisan onim što je video, pa je izgradio verske objekte u svom gradu, koji se tada zvao Roha, a po monarhu – ktitoru dobio je današnje ime.
Simbolika
Da u svemu postoji simbolika govori i ovaj podatak: Lalibela u prevodu znači roj pčela (pčela na engleskom bet), a u samom kompleksu postoje dve glavne skupine crkava i svaka od njih sastoji se od naziva – bet, koji na amharskom, koji se govori u etiopiji, znači kuća, a sve su međusobno povezane ceremonijalnim prolazima koji predstavljaju reku Jordan. Grad Lalibela nalazi se u zoni Semien Volo 640 km od prestonice Adis Abebe.
Još autentične
Crkve u Lalibeli su posebne i po tome što nisu izgrađene kao sve ostale, već su nastale klesanjem iz monolitnih kamenih blokova koje krasi mnoštvo ukrasa, vrata, prozora i stupova. Ove crkve su i danas upravo onakve kakve su i nastale u svom prirodnom okruženju – potpuno autentične.
