Neki zapadni posmatrači već smatraju da je Derna, grad od 150.000 stanovnika, istorijsko uporiste radikalnih islamista na istoku Libije, treća ispostava Islamske države u Severnoj Africi posle gradova u Alžiru i Egiptu.
Vođa Islamske države Abu Bakr al Bagdadi nedavno se hvalio u jednom audio snimku o širenju kalifata, i rekao da je prihvatio izjave privrženosti od džihadista u Libiji, Egiptu, Jemenu, Saudijskoj Arabiji i Alžiru.
Političar Otman Ben Sasi kaže da je Islamska država već u Derni, da je to dokumentovano i da u to više nema sumnje. Ben Sasi, koji je bio deo političkog krila u borbi protiv Muamera Gadafija, kaže da Islamska država za pridobijanje pristalica koristi nedostatak svakog državnog autoriteta i porozne granice u Libiji gde se dva parlamenta i dve vlade bore za vlast.
Poslednjih nedelja saopštenja i fotografije cirkulišu na džihadističkim forumima koji govore o tome da se "džihadisti u Libiji" pridružuju Islamskoj državi. Međutim ta dokumenta nije potpisala ni jedna poznata libijska grupacija.
SAD su nedavno izrazile zabrinutost zbog informacija da nasilne ekstremističke frakcije u Libiji izražavaju privrženost Islamskoj državi i pokušavaju da joj se pripoje, prema portparolu Stejt departmenta Džefriju Ratkeu.
Od pada režima Muamera Gadafija 2011. Derna i veliki deo Bengazija, drugog po veličini libijskog grada, već su bili u rukama radikalnih grupa, posebno grupe Ansar Ašarija, koju je UN svrstao u terorističke organizacije. Ogranak grupe Ansar Ašarija je u aprilu objavio da će u Derni uvesti islamističke zakone, a desetine njihovih članova sa prekrivenim licima u uniformama redovno paradiraju u vozilima naoružanim raketnim bacačima i mitraljezima, s džihadističkom crno-belom zastavom.
Oni su u avgustu objavili video o javnom pogubljenju jednog Egipćanina optuženog za ubistvo, prvi put da se tako nešto radi u Libiji. Ta ekstremistička grupa do sada nije objavila zvaničnu podršku šefu Islamske države, navode analitičari i ukazuju da ima podela u njenim redovima.
"Nekolicinu ekstremista u Derni privlači Islamska država ali većina džihadistisčkih vođa u Libiji bivši su članovi Al Kaide, i postoji ideološki sukob između pristalica Islamske države i Al Kaide’, rekao je jedan neimenovani stručnjak za Libiju.
UN su ovog meseca grupu Ansar Ašarija u Bengaziju i u Derni uvrstile na spisak terorističkih organizacija zbog njihovih veza sa Al Kaidom islamskog Magreba (Akmi).
"Ta odluka zasnovana je na vrlo pouzdanim obaveštajnim podacima. Zato što u stvari Ansar Ašarija ima više veza sa Al Kaidom nego sa bilo kojom drugom grupom", rekao je taj stručnjak.
Klaudija Gacini, analitičar Međunarodne krizne grupe za Libiju, kaže da su neke frakcije u Derni izrazile vernost Islamskoj državi ali da se ne zna koja je njihova težina i koliko ih ima.
"Postoji pogrešna tendencija da se formiranje islamskih sudova i ubistva vojnika automatski povezuje sa Islamskom državom", rekla je ona i dodala da je Derna već smatrana kao "islamski emirat" van svake kontrole slabih libijskih vlasti, pre nego što je i proglašena Islamska država. Tu su redovno dolazili strani borci od 2011. da budu obučavani i kasnije su odlazili u Irak ili u Siriju.
"Postoje grupice u Derni koje su možda izjavile privrženosti Islamskoj države kao entitetu koji može da ujedini muslimansku zajednicu, u skladu sa idejom o islamskoj vladi i kalifatu", rekao je jedan bezbednosni stručnjak i bivši zvaničnik Libije.
"Međutim, ideološke razlike sa drugim džihadističkim grupama i ratom koji vodi međunarodna koalicija čine da do sada te grupice biraju da budu diskretne ili jednostavno da njihovi pripadnici odu da se bore u Iraku i u Sirji", rekao je taj stručnjak.
Ponovo bombardovan jedini aerodrom LibijeNovi napad izveden je jutros (25. novembar) na aerodrom Mitiga, jedini aerodrom koji još radi u glavnom gradu Libije, Tripoliju, nekoliko sati posle prvog napada. Napad su izvele snage generala Kalife Haftara, koji je prišao međunarodno priznatoj libijskoj vladi, i vodi ofanzivu zapadno od Tripolija i u istočnom gradu Bengaziju da dva najveća grada oslobodi od islamističkih grupa. Libija je zahvaćena sukobom versko-političkih frakcija, od kojih je jedna formirala svoju državnu vladu po zauzimanju Tripoliija u borbama tokom leta. Vojna baza u Mitigi, u istočnom delu glavnog grada, otvorena je za civilni saobraćaj kada je međunarodni aerodrom u Tripoliju teško oštećen u letošnjim borbama između paravojnih grupa. Ta baza je pod kontrolom snaga Fadžr Libija, koalicije paravojnih snaga sa zapada, koje su proterale rivalsku grupu Zentan sa aerodroma i uspostavile paralelnu vladu u glavnom gradu Libije. Koalicija koja kontroliše Tripoli nazvala je napad na aerodrom Maitiga provokacijom snaga koje podržavaju stranci. |