Ušuškan u stoletnoj šumi, iznad sela Kacapun u okolini Vladičinog Hana, leži istoimeni manastir, posvećen Svetom proroku Iliji. Jedan je od najstarijih hrišćanskih svetinja u Srbiji i potiče od nepoznatog zadužbinara iz ranog 13. veka. Nekad davno na Kacapun se obrušilo brdo, tako da je ležao zatrpan najmanje 100 godina. Slučajno ga je otkrilo krdo krava koje je paslo u okolini, i od tada je zahvaljujući meštanima Kacapun ponovo postao svetilište. Jednobrodna crkva zidana je od grubo tesanih kamenih blokova sa blatom umesto maltera, a ulaz i zadnji zid crkve okrečeni su u belo. Krov na dve vode pokriven je ravnim kamenim pločama, što je retkost u ranom srednjovekovnom građevinarstvu Srbije. Freske su prvi put oslikane u 16. veku čistim i prirodnim bojama, a i pored zuba vremena na njima se još mogu prepoznati predstave svetitelja i prizora iz Svetog pisma. Predanje kaže da je ovaj zabačeni manastir početkom 19. veka i Prvog srpskog ustanka bio važno sedište srpske duhovnosti i kulture, pa i politike. U njemu su živeli iguman Simeon i tri kaluđera, koji su 1809. podigli okolne Srbe na oružje. Ali, Mehmed-paša je ustanak ugušio, a ustanike i igumana obesio ispred manastira. Kaluđere je rasterao, manastir zatvorio, a pre toga pokupio i odneo u Vranje dosta vrednih knjiga.
Kacapun danas poseduje 52 hektara šume i nešto obradivog zemljišta, a uz njega protiče potok čiste planinske vode koji se uliva u Lepeničku reku. Nedaleko je i spomenik sveštenika Nikole Đorđevića iz 1897, tada jedinog opslužitelja manastira. Kacapun je udaljen nekoliko kilometara od glavnog puta, pa je slabo posećen. Najviše je vernika iz okoline, i to samo na velike praznike, Božić, Uskrs i manastirsku slavu Svetog Iliju. Manastir je dugo bio bez monaštva, sve dok 2003. godine uz pomoć države, srpske crkve i vernika Pčinjskog okruga nije počela njegova obnova. Ozidan je i konak za smeštaj bratstva, uređen zemljani put do manastira i raščišćen okolni prostor, ali se o ovoj svetinji i danas brine samo jedan čovek, otac Serafim.
Nebeska porodica |