U selu Zalazje, kod Srebrenice, obeleženo je tri decenije od stradanja 69 srpskih civila i vojnika koje su na Petrovdan 1992. godine ubile muslimanske snage iz Srebrenice pod komandom Nasera Orića. Uz poruke mira i nadu da će odgovorni za ovo zlodelo kad-tad biti privedeni licu pravde, dominirala je neverica da ni nakon tri decenije niko nije odgovarao ne samo za ovaj zločin nego za sve masakre koji su u Podrinju počinjeni nad Srbima za vreme građanskog rata u BiH.
Počast žrtvama odata je i na grobljima u Bratuncu i u selima Biljača i Sase, odakle su porodice poručile da odsustvo predstavnika međunarodne zajednice pokazuje njihov selektivan pristup pravdi. Prethodno je u Crkvi Pokrova Presvete Bogorodice u Srebrenici služena liturgija.
Očajnički vapaj porodica žrtava iz Podrinja koje su dan uoči komemoracije stradalim Bošnjacima u Srebrenici duž puta od Bratunca do Potočara postavile fotografije ubijenih Srba očigledno nije urodio plodom. Osim što u Zalazju nije bilo predstavnika međunarodne zajednice, ovaj potez naišao je na gnusne komentare u Sarajevu, gde su lica s fotografija na kojima je bilo i mnogo dece, nazivana “počionicima genocida” i slično.
Samo naš bol
U Zalazje je došao i srpski ministar unutrašnjih poslova Aleksandar Vulin koji je iskazao nezadovoljstvo što na obeležavanju godišnjice nije bilo nikoga osim Srba.
– Ovde neće biti nikoga osim nas Srba. Neće doći predstavnici međunarodne zajednice, neće biti predstavnika drugih država. Srpske rane bole samo Srbe – kazao je Vulin.
Dodao je da kažu da “sreća razjedinjuje, a da bol izjednačava”.
– Kad je o Srbima reč, nije tako. Srpski bol ne zanima nikoga. Za srpskim žrtvama se niko ne okreće. Za crnim maramama srpskih majki baš niko neće da pusti suzu. Ja poštujem tugu i bol belih marama majki Srebrenice, ali ne razumem zašto niko ne može da pusti ni jednu jedinu suzu i podeli bol sa crnim maramama srpskih majki. Koliko je potrebno da bude ubijeno Srba, a da se na njihovom grobu pojavi neko ko nije Srbin – upitao je Vulin.
Poruka patrijarha
Za to vreme, njegova svetost patrijarh srpski Porfirije na Petrovdan je poručio da svi ljudi budu jedni u Hristu i imaju međusobnu ljubav. Nakon liturgije u hramu Svetih apostola Petra i Pavla na Topčideru u Beogradu, patrijarh je u besedi istakao da su ova dva sveca uzor i primer ljudima, naročito kada je reč o smislu života koji predstavlja ljubav u odnosu na Boga.
– Iako različiti, apostoli Petar i Pavle bili su jedno u ljubavi prema Hristu i jedan prema drugom, koja je podrazumevala i praštanje – rekao je srpski patrijarh.
Venci junacima iz Doboja
Kod spomen-obeležja u dobojskom naselju Vila obeleženo je 30 godina od Petrovdanske bitke za odbranu grada, kada su tokom prvog dana poginula 34 srpska borca i pripadnika policije, a više od 76 njih je ranjeno. Petrovdanska bitka vođena je 12. jula 1992. godine na području od prigradskog naselja Vila do Putnikovog brda.
Cilj muslimansko-hrvatskih snaga bio je da spoje zenički i tuzlanski basen kako bi dovršili etničko čišćenje srpskog stanovništva sa tog područja.
Ubijali maljem i sekirom
Nastavljajući sistematsko plansko etničko čišćenje srpskih prostora započeto u aprilu, jake muslimanske snage iz Srebrenice pod komandom Nasera Orića 12. jula 1992. godine upale su u srpska sela u srebreničkoj i bratunačkoj opštini ubijajući, pljačkajući i paleći sve pred sobom.
Tog dana u borbi “prsa u prsa” ubijeno je 69, a ranjeno mnogo više srpskih boraca i civila, a 22 su nestala i zarobljena. Posmrtni ostaci 10 nestalih slučajno su pronađena 2011. godine iz masovne grobnice u Zalazju, prilikom traženja nastradalih Bošnjaka.
Među žrtvama zločina u Zalazju je bilo 14 žena i troje dece. Srećko Spajić (64), Đuka Simić (65) i Rada Cvijetinović (41) mučeni su, pa ubijeni. Takođe i Dostana Cvijetinović (63), koju su muslimanski vojnici ubili hladnim oružjem, verovatno sekirom.
U Zalazju je ubijen i jedan Hrvat, Željko Giljević (21), a u 17-godišnju Rada Gvozdenović ispaljeno je nekoliko hitaca, dok je njena baka Rada ubijena udarcem malja u glavu.
Stradao je i sudija Slobodan Ilić (46), a prema svedočenjima, čak i Bošnjaka, lično ga je mučio Naser Orić. O tome je u svojoj knjizi pisao Ibran Mustafić. Orić i Sabahudin Muhić oslobođeni su krivice za ovaj zločin jer nije bilo dokaza.
Pomoć ugroženima
Predstavnici opštinske boračke i Organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila u Srebrenici posetili su svoje članove i uručili im novčane poklone. Poseta je u organizovana u okviru memorijalne duhovno-humanitarne i kulturno-sportske manifestacije Petrovdanski dani.
Predsednik Organizacije porodica zarobljenih i nestalih Branimir Kojić rekao je da su obišli 10 porodica poginulih srpskih boraca i jednog bolesnog veterana VRS, razgovarali s njima, sagledali njihove potrebe i uručili im skromne poklone.
Petrovdanski dani u Srebrenici se organizuju u znak sećanja na veliko srpsko stradanje 1992. godine u selima oko Srebrenice i Bratunca i odavanja počasti žrtvama. Ova petodnevna manifestacija održava se pod sloganom “30 godina zločina bez kazne”. Prvo je predstavljena knjiga “Drina plače i pamti” autora Slobodana Smiljanića iz Šapca. U njoj su iznesena brojna svedočenja učesnika rata i preživelih članova porodica ubijenih Srba u selima srednjeg Podrinja. Oni su govorili o strahotama koje su negde skriveni videli prilikom upada muslimanskih jedinica u njihova sela i masakru njihovih najbližih.
Potom je u porti Crkve Svetih apostola Petra i Pavla u Skelanima kod Srebrenice održano veče gusala i epske poezije. Program su priredili guslari Ilija Rabota, Dušan Pejić i Drago Pelemiš iz Guslarskog društva “Starina Novak” sa Pala i Vitomir Arsenić iz Društva guslara “Rade Jamina” iz Višegrada. Program memorijala nastavljen jer humanitarnom akcijom dobrovoljnog davanja krvi u kojoj je prikupljena 61 doza najdragocenije tečnosti i turnirom u malom fudbalu.
Tužilaštvo protiv istine
Uklanjanje fotografija 3.267 srpskih civila i vojnika iz srednjeg Podrinja ubijenih i poginulih u proteklom građanskom ratu u BiH, koje su bile postavljene uz regionalni put Bratunac-Potočari, naloženo je radi bezbednog odvijanja saobraćaja, saopšteno je iz Okružnog javnog tužilaštva u Bijeljini.
Navedeno je da je dežurni tužilac u saradnji s policijskim službenicima Policijske uprave Zvornik, obavestio saobraćajnog inspektora koji je naložio uklanjanje fotografija zbog bezbednosti saobraćaja. Tužilaštvo nije odgovorilo na pitanje ko je tužilac koji je naložio uklanjanje fotografija stradalih Srba u srednjem Podrinju.
Da podsetimo, uz regionalni put Bratunac-Potočari bile su postavljene fotografije 3.267 srpskih civila i vojnika iz srednjeg Podrinja ubijenih i poginulih u proteklom građanskom ratu u BiH. Načelnik bratunačke opštine Srđan Rankić rekao je da su fotografije postavljene uz njegovu saglasnost i podršku s ciljem da se ukaže da su na ovom području stradali i Srbi i da su nad njima počinjeni mnogi zločini za koje niko nije odgovarao. Nakon što je naloženo uklanjanje fotografija, porodice su ih premestile na ograde i kapije svojih imanja.
